24 października br. Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk świętował swój jubileusz 70-lecia. Całodniowa uroczystość odbyła się w Sali Lustrzanej Pałacu Staszica. W obchodach wzięli udział przedstawiciele Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, władz naukowych Polskiej Akademii Nauk, placówek dyplomatycznych, instytucji edukacyjnych, pracowniczki i pracownicy Instytutu Slawistyki PAN.
O godz. 10.00 zgromadzonych gości powitała dr Małgorzata Kasner, wicedyrektorka ds. ogólnych i Przewodnicząca Komitetu Obchodów Jubileuszu 70-lecia IS PAN.
Następnie głos zabrały: prof. Ewa Golachowska dyrektorka IS PAN, prof. Karolina Bielenin-Lenczowska, wicedyrektorka ds. naukowych, a także dr Dorota Leśniewska, kierowniczka Wydawnictwa IS PAN. Opowiedziały o dokonaniach instytutu, o pokonywanych trudnościach, ale i radości z obchodzonego święta.
Do prezentacji Instytutu Slawistyki odniósł się gość jubileuszu dr hab. Maciej Gdula, Podsekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego, który podkreślił m.in. wielkie znaczenie badań slawistycznych w kontekście wyzwań współczesności, a także przyszłości:
„Slawistyka jest rozwojową dziedziną z punktu widzenia tego, jak będzie zmieniał się skład etniczno-kulturowy Polski, ponieważ już teraz widać, że będzie wiele słowiańskich mniejszości […] tutaj więc jest duże pole analizy dla Państwa tego, co się będzie działo w zakresie procesów interakcji kulturowej […] To jest nam bardzo potrzebne, żeby zrozumieć, co się dzieje z nami i wokół nas”.
Wiceminister, a następnie prof. dr hab. Andrzej Buko, Dziekan Wydziału I Nauk Humanistycznych i Społecznych PAN, złożyli życzenia i szczere gratulacje z okazji okrągłego jubileuszu.
Po inauguracji rozpoczęła się pierwsza część debaty zatytułowanej „Badania slawistyczne wobec kryzysów i wyzwań społeczno-kulturowych współczesności”, której transmisję można było śledzić także online w mediach społecznościowych instytutu. W dyskusji wzięli udział: prof. dr hab. Florentina Badalanova-Geller (The Royal Anthropological Institute of Great Britain and Ireland, The British Museum, University College London), dr Karolina Ćwiek-Rogalska (Instytut Slawistyki PAN), prof. dr. Michael Moser (Institut für Slawistik, Universität Wien) oraz prof. dr Kristina Rutkovska (Vilniaus Universitetas, Polonistikos Centras). Rozmowę moderowała dr Małgorzata Kasner. Podjęte przez badaczy tematy, m.in. znaczenie i miejsce slawistyki w świecie na krawędzi poważnych kryzysów (politycznych, społecznych i kulturowych), poszukiwanie sposobów na ich złagodzenie oraz działania dla dobra wspólnego, wywołały interesującą dyskusję, która podczas przerwy przeniosła się do kuluarów Pałacu Staszica.
W drugiej części dyskusji poświęconej dziejom instytutu uczestniczyły cztery generacje naukowczyń i naukowców IS PAN. Głos zabrali: prof. Katarzyna Osińska, prof. Nicole Dołowy-Rybińska, oraz dr Piotr Szatkowski. Rozmowę moderowała prof. Ewa Golachowska. Także w tej części osoby z sali spontanicznie reagowały na podnoszone tematy, rekonstruowały przeszłość instytucji widzianej przez pryzmat biografii osobistych.
Popołudniowa gala jubileuszowa rozpoczęła się od występu zespołu muzyki dawnej La Tempesta, a jej współgospodarzami byli uczeni z IS PAN: dr Olha Tkachenko i dr Paweł Kowalski.
Galę otworzył prof. dr hab. Marek Konarzewski, Prezes PAN, który po uroczystym wystąpieniu wręczył pracowniczkom i pracownikom instytutu przyznane przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudę – Krzyże Zasługi oraz Medale za Długoletnią Służbę.
Srebrnym Krzyżem Zasługi zostali nagrodzeni: dr hab. Anna Albertyna Engelking, prof. IS PAN, dr hab. Ewa Kazimiera Golachowska, prof. IS PAN, prof. dr hab. Dorota Krystyna Rembiszewska oraz dr hab. Roman Roszko, prof. IS PAN. Brązowym Krzyżem Zasługi prezydent nagrodził: dr Karolinę Ćwiek-Rogalską, prof. dr hab. Nicole Ewę Dołowy-Rybińską, dr Dorotę Magdalenę Leśniewską, dr hab. Joannę Marię Roszak, prof. IS PAN oraz dr Ewę Wróblewską-Trochimiuk. Medal Złoty za Długoletnią Służbę otrzymali: dr Wojciech Mądry, dr hab. Joanna Nowak, prof. IS PAN, dr Małgorzata Maria Ostrówka oraz dr hab. Maria Magdalena Trawińska, prof. IS PAN. Medalem Srebrnym za Długoletnią Służbę zostali nagrodzeni: dr hab. Agnieszka Ayşen Kaim, prof. IS PAN oraz prof. dr hab. Piotr Sobotka.
W uroczystości siedemdziesięciolecia uczestniczyli także dyplomaci z Ambasady Ukrainy oraz Ambasady Republiki Litewskiej (p. Ana Kočegarova-Maj, attaché do spraw kultury). Głos zabrała Radca Ambasady Ukrainy p. Olena Tsybuch, która podkreśliła zaangażowanie Instytutu Slawistyki PAN w działaniach na rzecz Ukrainy, zwłaszcza po agresywnej napaści Rosji na Ukrainę 24.02.2022 r.
Na zakończenie dyrekcja IS PAN oraz prof. dr hab. Anna Zielińska, przewodnicząca Rady Naukowej, dyrektorka instytutu w latach 2015–2023, podziękowały osobom szczególnie zasłużonym dla rozwoju instytutu za działania na rzecz dobra wspólnego, nauki i społeczeństwa. Prof. dr hab. Anna Zielińska, podkreślając rolę aktywności instytutu na rzecz Ukrainy, wyróżniła osoby, które były zaangażowane w organizację otwartych bezpłatnych kursów języka ukraińskiego i języka polskiego w latach 2022–2024.
Po gali odbył się koktajl, któremu towarzyszyły ożywione dyskusje, wspomnienia. Całość obchodów wywołała wiele uśmiechów i radości ze wspólnego spotkania, a także stała się źródłem pozytywnych emocji oraz nadziei na dalszy rozwój Instytutu Slawistyki Polskiej Akademii Nauk.
Działanie zostało zorganizowane w ramach projektu pt. „70 lat Instytutu Slawistyki PAN: tradycja i nowoczesność”. Projekt dofinansowany ze środków budżetu państwa, przyznanych przez Ministra Nauki w ramach Programu „Społeczna odpowiedzialność nauki II”.
