Serdecznie zapraszamy na zebranie naukowe Zakładu Językoznawstwa IS PAN, które odbędzie się w środę, 23 kwietnia 2025 r., w godz. 12:00−13:30. Na zebraniu wystąpi dr hab. Ewa Jadwiga Białek, prof. UMCS, która przedstawi referat pt. „Teoretyczno-praktyczne aspekty leksykografii przekładowej – na przykładzie słownika «Dyplomacja i polityka. Rosyjsko-polski słownik przekładowy»”.
Spotkanie odbędzie się on-line na platformie zoom. Dla osób spoza IS PAN chcących uczestniczyć w zebraniu link do wydarzenia dostępny jest za pośrednictwem sekretariatu: sekretariat@ispan.edu.pl.
Streszczenie
W wystąpieniu prelegentka przybliży metodologię tworzenia specjalistycznego słownika przekładowego na przykładzie publikacji pt. „Dyplomacja i polityka. Rosyjsko-polski słownik przekładowy”, А–Д (2019) oraz E–K (2024). Zostaną omówione m.in. takie terminy, jak leksykografia przekładowa, słownik przekładowy, dyskurs dyplomatyczny. Jednym z głównych celów referatu jest pokazanie etapów tworzenia artykułu hasłowego, w tym ekscerpcji tekstowo-korpusowej i rejestracji par ekwiwalentów przekładowych, oraz przedstawienie typologii tekstów źródłowych. Do wyznaczników dyskursu dyplomatycznego na poziomie tekstu należą tematyka, cechy gatunkowe, status nadawcy i odbiorcy. Obszary dyplomacji stale ewoluują, a wraz z nimi i słownictwo, które jest utrwalane w leksykografii. Składnikami dyskursu dyplomatycznego są zarówno wyrazy, połączenia wyrazowe (kolokacje), jak i ich większe kombinacje oraz zdania. Z punktu widzenia praktyki tłumaczeniowej ważna jest rejestracja w słowniku struktur ponadwyrazowych o charakterze tekstotwórczym charakterystycznych dla określonych gatunków tekstów.
Dr hab. Ewa Jadwiga Białek, prof. UMCS – pracuje w Katedrze Językoznawstwa Słowiańskiego w Instytucie Językoznawstwa i Literaturoznawstwa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Zainteresowania naukowe: teoria, praktyka i dydaktyka przekładu, leksykografia przekładowa, dyskurs dyplomatyczny, genologia lingwistyczna, etnolingwistyka, tendencje rozwojowe współczesnego języka polskiego oraz rosyjskiego, procesy migracyjne i in. Autorka ponad 80 artykułów naukowych, a także monografii i słowników: „Kolokacja w przekładzie. Studium rosyjsko-polskie” (2009), „Kolokacja w przekładzie. Słownik rosyjsko-polski. Коллокация в переводе. Русско-польский словарь” (2011), „Dyplomacja i polityka. Rosyjsko-polski słownik przekładowy, А–Д” (2019), „Dyplomacja i polityka. Rosyjsko-polski słownik przekładowy, E–K” (2024). Członkini Komisji Etnolingwistycznej przy Komitecie Językoznawstwa PAN, tłumaczka.