Abstract:
Poetyka indoeuropejska bada słownictwo wspólne dla różnych języków w ramach całej rodziny językowej. „Mniejsze” tradycje na obszarze indoeuropejskim mają także wspólne elementy mitologiczne. Mitologia porównawcza badająca rolę bogów odsłania następujące warstwy: „magiczną suwerenność (i niebiańskie zarządzanie wszechświatem), moce wojownicze (i zarządzanie niższymi warstwami atmosfery) oraz pełną pokoju płodność (i zarządzanie ziemią, podziemiem i morzem)” (Dumezil 1988: 121). Najistotniejszy aspekt archaicznego obrazu świata przejawia się w sposób następujący: „Życie odbywa się na dwóch płaszczyznach – jest ludzką egzystencją, a jednocześnie ma udział w życiu transludzkim, życiu Kosmosu i bogów” (Eliade 1961: 167). Niniejszy artykuł dotyczy transformacji motywu niebiańskiego ślubu, przejścia od sacrum do profanum z odniesieniem do poetyckiej opowieści Skírnismál i litewskich pieśni ludowych. Przeprowadzono: (1) analizę realizacji motywu mitologicznego w ww. opowieści; (2) odszyfrowanie formuł mitycznych wprzęgniętych w kontekst tej opowieści. W pieśniach ludowych panna młoda i pan młody naśladują czynności swoich niebiańskich pierwowzorów. Motyw trzęsącej się ziemi oddany jest formułami Jörð bifask i žemuže dreba ‘ziemia się trzęsie’, obecnymi w obu tradycjach, i łączy się z metaforycznym „drżeniem panny młodej” w prototypowym mitemie, przywoływanym w celu wyrażenia jej niechęci wyjścia mąż.
