Wprowadzenie do bałkanologii. Etnosy – Języki – Areały – Konceptualizacje

Abstract

„Żaden region w Europie nie przyciąga tak wiele uwagi, ani w sensie pozytywnym, ani negatywnym, jak Bałkany. Dlaczego? Przyjrzawszy się historii i kulturze regionu, nieodwołalnie dochodzimy do absurdalnego wniosku o tym, że podobieństwa dzielą. Narody myślące podobnie za wszelką cenę usiłują być różne. Takie właśnie są Bałkany. […] Co więcej, Bałkany (zwłaszcza tzw. Bałkany Zachodnie) wciąż stanowią poligon, na którym możemy obserwować na bieżąco działanie procesów konwergencyjnych w sferze mentalności i struktur językowych, przy pomocy których kategoryzuje się pojęcia” (Z „Wprowadzenia”). „Nowe treści, będące efektem badań naukowych autorek, to przede wszystkim całościowe opracowanie fonetyki bałkańskiej, znacznie odbiegające od fragmentarycznych ujęć klasycznych i przynoszące inną klasyfikację regionów i nieprezentowane dotąd szczegóły; wyjaśnienie pojęcia „Bałkany historyczne” i „Bałkany kulturowo-mentalne”; sformułowanie ich cech dystynktywnych i zestawienie ich zasięgów z „Bałkanami językowymi”. Dajemy też propozycję metodologii przydatnej w opisie różnych zjawisk arealnych, wynikającą bezpośrednio ze specyficznego charakteru konwergencji w ramach ligi językowej” („Od Autorek”).

“No other European region attracts this much attention, both positive and negative, as the Balkans. Why so? Looking into the history and culture of the region, we inevitably come to the absurd conclusion that similarities divide. Nations which think alike do all they can to be different. That is the Balkans for you. […] What is more, the Balkans, especially so-called Western Balkans, still constitute a testing ground which allows us to observe in real life the operation of processes of convergence in the realms of mentality and the language structures used to categorise notions” (from the introductory chapter) “The book presents new material originating from the authors’ own research – above all: a comprehensive study of Balkan phonetics, which differs substantially from the fragmentary classic approaches and introduces a new classification of regions as well as a number of hitherto unpresented details; a explication of the notions of “historical Balkans” and “cultural and mental Balkans” as well as a juxtaposition of their ranges with the “linguistic Balkans”. We also propose a methodology useful for description of all sorts of areal phenomena, a methodology resulting directly from the peculiar character of convergences within a language league” (from the Authors’ introductory comments).