Niniejsza praca jest poświęcona przekładom Nowego Testamentu Szymona Budnego – wybitnego polskiego pisarza, znakomitego lingwisty i biblisty okresu Reformacji z XVI w. Budny był kalwinistą, a następnie aktywnym arianinem. Celem pracy jest próba opisu zmian zachodzących w trzech przekładach Nowego Testamentu Szymona Budnego (z 1570, 1572 oraz 1574 roku). Opis został oparty na analizie filologicznej tych przekładów w porównaniu z innymi polskimi tłumaczeniami biblijnymi z XVI wieku (głównie z Biblią brzeską z 1563 r. i wzorowanym na niej przekładzie Nowego Testamentu z 1568 r.) oraz z greckimi i łacińskimi tekstami. Dynamiczny proces kształtowania się zmian w kolejnych przekładach NT Budnego, które autor ciągle poprawiał i doskonalił, jest najbardziej widoczny w jego krytycznej edycji NT z 1574 r. Tutaj autor mógł przedstawić wyniki swoich opartych na wielu źródłach badań nad autentycznym, tj. poprawnym i wolnym od błędów tekstem oryginału, nad metodą tłumaczenia oraz swoją (związaną z wyznaniem) teologiczną interpretację tekstu.
This work is devoted to the translations of the New Testament by Szymon Budny – an eminent sixteenth-century Polish writer, and outstanding linguist and biblical scholar of the Reformation. At first a Calvinist, Budny then became an Arian activist. The book's its purpose is to describe the changing progression taking place in the three editions of Budny’s translations of the New Testament from 1570, 1572 and 1574. To this end, I perform a philological analysis of these texts in comparison to other biblical Polish translations of the 16th century (mainly
to the Calvinist Brest Bible of 1563 and to the 1568 New Testament, which was modelled on it) as well as to Greek and Latin texts. The dynamic process of shaping the changes in succeeding translations of the New Testament, which Budny constantly improved and perfected, is most evident in his critical edition of the New Testament from 1574. Here, the author was able to present the results of his search for the authentic, i.e. correct and error-free, original text, a search which he based on multiple sources. He also expressed his position regarding the method of translation and theological interpretation (which corresponded to his confession).