Abstract:
Mówiąc o antropokosmosie, sięgamy do najstarszych warstw pamięci
zbiorowej, kryjącej archaiczny model świata. Rekonstrukcja tego obrazu
możliwa jest dzięki analizie danych, ukazujących związek człowieka zarówno
z naturą — światem dostępnym doświadczeniu zmysłowemu —
jak i z rzeczywistością nadprzyrodzoną, ujawniającą jego duchowy wymiar:
sferę wierzeń, zachowań rytualnych, praktyk magicznych, obrzędów.
Materiał pochodzący z różnych tradycyjnych kultur, zebrany przez antropologów
kultury (religioznawców etnologów i etnolingwistów), ujawnił
pewien ogólnokulturowy, mityczno-poetycki obraz wszechświata, wyrosły
z narracji kosmogonicznych, w których przewijają się zbliżone motywy
oraz symbole. Uogólnienia te posłużą jako tło szkicu poświęconego
niewielkiemu fragmentowi atropokosmicznego modelu, jaki w polskiej
kulturze ludowej tworzy zespół płodności: woda — ziemia — księżyc
— kobieta.