Piastuni dziejów. Wizerunki narodów europejskich w polskiej refleksji romantycznej

Abstract

W monografii zanalizowano wyobrażenia narodów europejskich, które w opinii polskich autorów piszących w pierwszej połowie XIX wieku odegrały znaczącą rolę w dziejach Europy na przestrzeni wieków. Zgodnie z ówczesnym przekonaniem w następujących po sobie epokach historycznych najczęściej jeden naród pod wpływem różnych okoliczności nabierał szczególnego znaczenia, wyznaczając kierunek ogólnemu rozwojowi. Wspólnoty, wypełniając powierzone im misje, stawały się "piastunami dziejów", pełniącymi różnorodne, czasem nawarstwiające się funkcje: obrońców wolności, krzewicieli sztuk, cywilizatorów, przewodników ekonomicznych zmian czy inicjatorów umysłowych przeobrażeń.

This monograph examines how Polish authors writing in the first half of the nineteenth century described these European nations which in their opinion played a significant role in the history of Europe through the past centuries. The nineteenth century authors were convinced that in each of the consecutive historical epochs, typically it was one nation that due to different circumstances acquired special importance and directed a general development. Such prominent communities, via a number of missions entrusted upon them, became the "keepers of the history," playing different functions that often overlapped: they were defenders of freedom, promoters of art and civilization, leaders of economic changes, or initiators of intellectual growth.