Dr hab. Katarzyna Wrzesińska, prof. IS PAN

Historian of ideas

e-mail: katarzyna.wrzesinska@ispan.edu.pl

ORCID: https://orcid.org/0000-0002-5533-5540

Research interests

Polish socio-political thought of the 19th and 20th centuries.

Membership in scientific bodies

• ISS PAS Scientific Council
• Expert of the National Science Centre Poland (NCN)

Research projects

“The category «race» in Polish thought before 1918: Sources, images, contexts”; funded by the National Science Centre Poland (NCN), grant no. 2016/21/B/HS3/03696 (2017–2020) – manager.

 

Publications

Monographs

• Wrzesińska, Katarzyna. (2002). Obraz mniejszości narodowych w poznańskiej prasie konserwatywnej w latach 1918–1939. Poznań: PTPN.
• Wrzesińska, Katarzyna. (2012). Kultura i cywilizacja w myśli Narodowej Demokracji (1893–1918). Miedzy ideą wychowania a polityką. Warszawa: Instytut Slawistyki PAN.

Edited monographs/journal issues

• Polska refleksja nad Europą (2007). J. Nowak, R. Owadowska, K. Wrzesińska (Eds.). Poznań – Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy.

Articles

• Wrzesińska, Katarzyna. (2000). The Belorussian Minority in the Press Coverage of the Poznan Conservatives in the Years 1918–1939. Ethnologia Polona, 21, 35–45.
• Wrzesińska, Katarzyna. (2000). Między Polską a Rosją. Obraz stosunków polsko-białoruskich w poznańskiej prasie konserwatywnej 1918–1939. In P. Kraszewski, T. Miluski, T. Wallas (Eds.), Zbliżanie się Wschodu i Zachodu. Studia – Analizy – Rozpoznania, (pp. 262–270). Poznań: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM.
• Wrzesińska, Katarzyna. (2005). Naród i klasy w polemikach narodowych demokratów z socjalistami na przełomie XIX i XX wieku, In W. J. Burszta, J. Nowak (Eds.), Naród – Tożsamość – Kultura. Między koniecznością a wyborem, (pp. 255–273). Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Towarzystwo Naukowe Warszawskie.
• Wrzesińska, Katarzyna & Serwański, Jacek (2006). Józef Obrębski w Instytucie Badań Spraw Narodowościowych w latach 1934–1939, Sprawy narodowościowe. Seria nowa, 29, 81–90.
• Wrzesińska, Katarzyna. (2008). Wspólnota narodowa czy „zbiorowisko niewolników, lalek i zbójów”. Narodowi demokraci o Rosji imperialnej, Sprawy Narodowościowe. Seria nowa, 33, 57–73.
• Wrzesińska, Katarzyna. (2009). Panslawizm w piśmiennictwie Narodowej Demokracji do 1914 roku. In W. J. Burszta, M.J. Dudziak, R. Piotrowski (Eds.), Europa – Slavia – Germania.  W poszukiwaniu tożsamości (pp. 43–62). Warszawa-Gorzów Wielkopolski: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Gorzowie Wielkopolskim.
• Wrzesińska, Katarzyna. (2010). O obsesjach, które można uzasadnić, czyli rasizm po polsku: G. Krzywiec, Szowinizm po polsku. Przypadek Romana Dmowskiego (1886–1905). Sprawy Narodowościowe. Seria nowa, 37, 189–195.
• Wrzesińska, Katarzyna. (2012). O dwóch cywilizacjach w myśli Michała Pawlikowskiego (1887–1970). Sprawy Narodowościowe. Seria nowa, 40, 119–135.
• Wrzesińska, Katarzyna. (2012). Idea wszechpolska a idea jedności międzynarodowej na przełomie XIX i XX wieku. In W. J. Burszta, J. Nowak (Eds.), Polskie widzenie Europy. Historia i współczesność (pp. 115–130). Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy.
• Wrzesińska, Katarzyna. (2013). Megalomania narodowa w ujęciu twórców polskich początku XX wieku. Sprawy Narodowościowe. Seria nowa, 42, 67–84.
• Wrzesińska, Katarzyna. (2015). Ariowie i Turańczycy. Poglądy Franciszka H. Duchińskiego na temat rasy i cywilizacji. Sprawy Narodowościowe. Seria nowa, 46, 46–63. doi 10.11649/sn.2015.033
• Wrzesińska, Katarzyna. (2016). Naród jako duchowa wspólnota pokoleń. Ku syntezie pozytywizmu i romantyzmu w myśli Narodowej Demokracji doby zaborów. In Monika Rudaś-Grodzka, Ewa Serafin, Barbara Smoleń & Agnieszka Wróbel (Eds.), Rok 1863. Narodziny nowej Polski (pp. 48–68). Warszawa: Wydawnictwo IBL.
• Wrzesińska, Katarzyna. (2016). Czy jesteśmy „ludzkim zoo”, rec. The Invention of Race.Scientific and Popular Representation, N. Bancel, T. David, D. Thomas (Eds.), Routlege: New York-Abington 2014, ss. 320. Sprawy Narodowościowe. Seria nowa, 48, 251-257. doi: 10.11649/sn.2016.016
• Wrzesińska, Katarzyna. (2017). Muzułmański Wschód Aleksandra Jabłonowskiego z perspektywy dziewiętnastowiecznych teorii rasowych. In Grzegorz Czerwiński & Artur Konopacki (Eds.), Wschód muzułmański w ujęciu interdyscyplinarnym. Ludzie – Teksty – Historia (pp. 35–49). Białystok: Alter Studio.
• Wrzesińska, Katarzyna. (2017). Inna rasa – gorsza rasa? Europocentryczny ogląd ludów dzikich w dziewiętnastowiecznych relacjach polskich podróżników na temat Indian Ameryki Południowej. In Oksana Weretiuk & Magdalena Rabizo-Birek (Eds.), Inny w podróży, T. 1, Literackie świadectwa podróży na przestrzeni wieków (pp. 233–244). Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
• Wrzesińska, Katarzyna. (2017). Od kultury elit do kultury mas. Obraz poezji i literatury polskiej w myśli Narodowej Demokracji doby zaborów. In Maciej Gloger (Ed.), Między pozytywizmem a nacjonalizmem. Przemiany kultury polskiej w latach 1886–1918. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SEMPER.
• Wrzesińska, Katarzyna. (2019). Rasy wyższe, rasy niższe. O popularyzacji wiedzy na temat różnorodności ludzkiej na ziemiach polskich w dobie pozytywizmu, Sprawy Narodowościowe. Seria nowa, 51, 1–15.
• Wrzesińska, Katarzyna. (2019). Od „dzikiej hordy do „naszych Tatarów”. Z dziejów popularyzacji wiedzy na temat ras ludzkich w piśmiennictwie polskim przełomu XIX i XX wieku, In Muslim East in Slavic Literatures and Cultures, Grzegorz Czerwiński, Artur Konopacki, Anetta Buras-Marciniak, Eugenia Maksimowicz (Eds.), Białystok: Polskie Towarzystwo Historyczne, pp. 283–298.
• Wrzesińska, Katarzyna (review) (2020). (Jack Glazier, Anthropology and Radical Humanism. Native and African American Narratives and the Myth of Race, „Ethnic and Racial Studies”, 44, 1477–1479.
• Wrzesińska, Katarzyna. (2021). Termin „rasa” i jego synonimy w polskiej refleksji naukowej i popularnonaukowej w latach 1864–1918, Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej, 56.
• Wrzesińska, Katarzyna. (2021). Rodowód człowieka, zróżnicowanie rasowe ludzkości oraz „nienawiść rasowa” na łamach „Biblioteki Warszawskiej” w latach 1864–1914, Rocznik Historii Prasy Polskiej, 24, 43–58.
• Wrzesińska, Katarzyna. (2021). Wojciech J. Burszta (22 marca 1957 – 5 lutego 2021), Sprawy Narodowościowe. Seria nowa, 53, 1–5.
• Wrzesińska, Katarzyna. (2021). Zanim skrystalizował się zakres badań, czyli o rozwoju nauk o człowieku i rasach ludzkich na ziemiach polskich w drugiej połowie XIX wieku, Studia Historiae Scientiarum, 20, 31–59.
• Wrzesińska, Katarzyna. (2022). Człowiek czy zwierzę? O dyskusjach wokół rodowodu ludzkości w czasopiśmiennictwie polskim 1864–1890, Studia Historiae Scientiarum, 21, 135–180.
• Wrzesińska, Katarzyna & Nowak, Joanna (2023). Between Biology and Culture. Polish Reflections on the Concept of Race in the Nineteenth Century, Studia Historiae Scientiarum, 22, 343–377.
• Wrzesińska, Katarzyna. (2024). Rasa jako problematyczna wartość: pomiędzy nauką a polityką w polskiej prasie drugiej połowy XIX wieku. In Revitalizace hodnot: Umění a literatura VI. Values in Literature and Arts,  Josef Dohnal, Anna Agapowa (Eds.), Brno: Masarykova Univerzita, ISBN 978-80-280-0579-5, pp. 33–47.