Prof. dr hab. Alena Rudenka

Slawistka, specjalista w zakresie językoznawstwa teoretycznego, lingwistyki kontrastywnej, lingwistyki kognitywnej, etnolingwistyki, semantyki historycznej

e-mail: alena.rudenka@ispan.edu.pl

Witryna internetowa: https://sites.google.com/a/rudenka.com/ar/

ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1165-3299

ResearchGate: https://www.researchgate.net/profile/Alena-Rudenka-2

Academia.edu: https://pan-pl.academia.edu/AlenaRudenka

Członkostwo w gremiach naukowych

• Członek Komisji Etnolingwistycznej przy Międzynarodowym Komitecie Slawistów
• Członek Rady Naukowej IS PAN

Stypendia

• grant badawczy Narodowego Centrum Badań i Rozwoju w ramach drugiej części konkursu „Solidarni z naukowcami” na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej (wrzesień 2022 – styczeń 2024);
• stypendystka w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie – stypendium Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej „Solidarni z naukowcami”, inicjatywa „Solidarni z Białorusią”, Polska (01.03.2021 – 27.02.2022);
• grant naukowy na Eastern Washington University, USA od Fundacji Fulbrighta (01.03.2013 – 30.06.2013);
• stypendium dla nauczycieli w szkole „Prawa Człowieka w Edukacji”, Uniwersytet w Umeå, Szwecja (sierpień 2005);
• stypendia naukowe na Uniwersytecie Fryderyka i Aleksandra w Erlangen i Norymberdze, Niemcy (październik – listopad 1998, marzec – maj 2002).

Publikacje

Prof. dr hab. Alena Rudenka jest autorką około 250 publikacji.

Książki autorskie

1. Руденко, Е. (2014). Этнолингвистика без границ (Введение в лингвистическую антропологию). Etnolingvistika bez granic – Rudenka, A. Ethnolinguistics without borders. Minsk: Belarusian State University (BSU).
2. Рудэнка, А. (2000). Дзеясловы з семантыкай разумовых працэсаў у беларускай мове. Dzejaslovy z semantykaj razumovyh pracesaў u belaruskaj move. – Rudenka, A. Verbs with semantics of cognitive processes in the Belarusian Language. Minsk: BSU.

Książki współautorskie

1. Bartmiński, J., Grzeszczak, M., Rudenka, A. (red.) (2024). Leksykon aksjologiczny słowian i ich sąsiadów. – Axiological Lexicon of Slavs and Their Neighbours. Lublin – Warszawa: Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk, Fundacja Slawistyczna, Wydaw­nictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
2. Ivašina, N., Janovec, L., Rudenka, A. (2011). Kolokabilita neslovesných adjektiv v češtině a běloruštině. – Collocability of non-verbal adjectives in Czech and Belarusian. Praha: Nakladatelství Karolinum.
3. Мерзлякова, А., Руденка, А. и др. (2011). Лингвокультурный анализ языковых картин мира. Lingvokul’turnyj analiz jazykovyh kartin mira: dinamika i sopostavlenije. – Merzlyakova, A., Rudenka A. & others. Linguocultural analysis of linguistic worldviews: dynamics and comparison. Izhevsk: Udmurtia University.
4. Мерзлякова, А., Руденка, А. и др. (2010). Культурные концепты: сопоставительный анализ. Kul’turnyje koncepty: sopostavitel’nyj analiz. – Merzlyakova, A., Rudenka A. & others. Cultural Concepts: the Comparative Analysis. Izhevsk: Udmurtia University.
5. Ivashina, N., Janovec, L., Rudenka, A. (2006). Falešní přátelé překladatele. Iлжывыя сябры перакладчыка. – False Friends of Translator (Czech – Belarusian). Prague: Charles University.
6. Ивашина, Н., Руденко, Е., Яумен, Н. Семантико-синтаксическое сопоставление славянских глаголов. Semantiko-sintaksicheskoje sopostavlenije slavjanskih glagolov (na materiale belorusskogo, pol’skogo, russkogo i cheshskogo jazykov). – Ivashina, N., Rudenka, A., Jaumen, N. (2004). The Semantic and Syntactic Comparison of the Slavic Verbs (in the Belarusian, Polish, Russian and Czech languages). Minsk: BSU.
7. Руденко, Е., Соколова, М. (1996). Системное движение и гуманитарные науки. Sistemnoe dvizhenije i gumanitarnye nauki. – Rudenka, A., Sokolova, M. System Movement and the Humanities. Minsk: Minsk State Linguistic University (MSLU).
8. Кожинова, А., Руденко, Е. (1994). Интеллектуальные обозначения: функционирование и мотивация. “Intellektual’nye” oboznachenija: funkcionirovanije i motivacija. – Kozhinova, A., Rudenka, A. “Intellectual” Words: Functioning and Motivation. Minsk: MSLU.

Rozdziały w książkach

1. Руденко, Е. (2001). Грамматическая категория числа и выражение количества в белорусском языке. Grammaticheskaja kategorija chisla i vyrazhenije kolichestwa, [in:] Jachnow, H., Norman, B., Suprun., A. (eds.). Quantität und Graduierung als kognitiv-semantische Kategorien. – Rudenka, A. The Grammatical Category of Quantity in the Belarusian language, [in:] Jachnow, H., Norman, B., Suprun., A. (eds.). Quantität und Graduierung als kognitiv-semantische Kategorien. The collective monograph. Wiesbaden: Harassowitz Verlag, 288–316.
2. Руденко, Е. (1998). Дискурсивный анализ общественно-политической лексики 2-ой половины XIX века. Diskursivnyj analiz obshchestvenno-politicheskoj leksiki 2-oj poloviny XIX veka, [in:] Uhvanova-Shmygova, I (ed.). Metody issledovanija politicheskogo diskursa. – Rudenka, A. Discourse Analysis of Socio-Political Lexics at the Second Half of the XIX century, [in:] Uhvanova-Shmygova, I (ed.). Research Methods of Political Discourse. Minsk: BSU, 146–162.

Podręczniki

autorskie:

1. Руденко, Е. (2009). Интернет. Язык. Лингвистика. Лекцыi па Iнтэрнэт-лінгвістыцы. Internet. Jazyk. Lingvistika. Lekcyi pa Intjernjet-lіngvіstycy. – Rudenka, A. Internet. Language. Linguistics. Minsk: Pravo i ekonomika.
2. Руденко, Е. (2008). Введение в германскую филологию (курс лекций). Vvedenie v germanskuju filologiju (kurs lekcij). – Rudenka, A. Basics of German Philology. Minsk: BSU, 2008.
3. Руденко, Е. (1995). Этымалогiя: задачы, прынцыпы, метады. Etymalogija: zadachy, pryncypy, metady. – Rudenka, A. Etymology: Principles, Objectives, Methods. Minsk: MGLU.

współautorskie:

1. Кожинова, А. (ред.) (2019). Введение в славянскую филологию. Vvedenie v slavianskuju filologiju. – Kozhinova, A. (ed.). Introduction to Slavic Philology. Minsk: BSU. 287 p. Разделы Е. Руденко (Chapters by A. Rudenka): Восточные славяне и восточнославянские языки (Eastern Slavs and East Slavic languages, p. 118–122); Западные славяне и западнославянские языки (Western Slavs and West Slavic languages, p. 75–84); p. 118–122); Хорватский язык, боснийский язык, черногорский язык (Croatian language, Bosnian language, Montenegrin language, p. 229-240).
2. Красней, В., Рудэнка, А. (2007). Беларуская мова. Падручнiк для 3га класса школ з беларускай мовай навучання. Belaruskaja mova. Padruchnik dlja 3ga klassa shkol z belaruskaj movaj navuchannja. – Krasney, V., Rudenka, A. Belarusian. Textbook for the 3rd grade of schools with the Belarusian language of instruction. Minsk: Nacyjanal’ny instytut adukacyi. P. 1 – 2. (3 editions).
3. Задворная, Е., Кожинова, А., Руденко, Е. (2005). Белорусский язык. Профессиональная лексика. Belorusskij jazyk. Professional’naja leksika. – Zadvornaja, E., Kozhinova, A., Rudenka, A. Belarusian. Professional Lexics. Minsk: TetraSistems.
4. Кожинова, А., Руденко, Е., Тарасевич, Е. (1994). Белорусский язык для русскоязычных. Belorusskij jazyk dlja russkojazychnyh. – Kozhinova, A., Rudenka, A., Tarasevich, E. The Belarusian Language for Russian Speakers. Minsk: MGLU.
5. Леановiч, В., Рудэнка, А., Тарасевiч, А. (1998). Беларуская мова. Падручнiк для 2га класа агульнаадукацыйнай школы з беларускай мовай навучання. Belaruskaja mova. Padruchnik dlja 2ga klasa agul’naadukacyjnaj shkoly z belaruskaj movaj navuchannja. – Leanovich, V., Rudenka, A., Tarasevich, A. Belarusian. Textbook for the 2nd grade of schools with the Belarusian language of instruction. Minsk: Assar. (2 editions).
6. Леановiч, В., Рудэнка, А., Тарасевiч, А. (1996). Беларуская мова. Падручнiк для 1 класа школ з беларускай мовай навучання. Belaruskaja mova. Padruchnik dlja 1ga klasa shkol z belaruskaj movaj navuchannja. – Leanovich, V., Rudenka, A., Tarasevich, A. Belarusian. Textbook for the 1st grade of schools with the Belarusian language of instruction. Minsk: Assar.

Najważniejsze artykuły na lata 2020–2024

1. Names of mental illnesses in different languages, [in]: The Soul in the Axiosphere from an Intercultural Perspective. Volume One. Eds. J. Jurewicz, E. Masłowska and D. Pazio-Wlazłowska. Part II: The linguistic conceptualisation of the soul. Chapter 7. Cambridge: Cambridge Scholars Publishing, 2020, 120–125. Co-author Xiang, Fang.
2. Proper Names in Ancient Smolensk Agreements with Riga, [in]: Onomastikas pētījumi II / Onomastic Investigations II. Starptautiskās zinātniskās konferences “Onomastikas pētījumi” (Rīga, 2018. gada 10.–12. maijs) rakstu krājums / Proceedings of the International Scientific Conference “Onomastic Investigations” (Rīga, May 10-12, 2018). Eds. L. Balode, C. Zschieschang. Rīga: LU Latviešu valodas institūts, 2020, 210–221.
3. Ранние грамоты Юго-Западной Руси, [in]: Diachronie – Ethnos – Tradition: Studien zur slawischen Sprachgeschichte. Festgabe für Anna Kretschmer. Eds. Ja. Grković-Major, N. Korina, S. Newerkla, F. Poljakov, S. Tolstaja. Brno: TRIBUN EU, 2020, 205–218.
4. Polonisms among Belarusian names of cognitive processes, Studia Białorutenistyczne, 2020, 14, 249–268.
5. „Демократия” по материалам беларусских СМИ (середина 2020 – начало 2021 гг.), Ethnolinguistics. Problems of Language and Culture. Lublin: UMCS, 2021, 33, 39–48.
6. Уплыў польскай мовы на раннія ўсходнеславянскія граматы Вялікага Княства Літоўскага, Acta Albarutenica, 2021, 21, 135–150.
7. I International Ethnolinguistic Congress, Rocznik Slawistyczny, 2021, LXX, 259–264.
8. Changes in the profiling of the „Democracy” stereotype in Belarus in recent years, [in:] I Międzynarodowy kongres etnolingwistyczny, t. 4. Nazwy wartości i koncepty kulturowe, ich hierarchie i rekonstrukcje. Red. S. Niebrzegowska-Bartmińska, J. Szadura, D. Pazio-Wlazłowska, B. Żywicka, Lublin, 2022, 163–174.
9. Представления о душе в беларусских и украинских хрониках и дневниках XVI–XVIII веков, [In]: Antropologiczno-językowe wizerunki duszy w perspektywie międzykulturowej, t. 4. Dusza w doczesności – dusza w nieskończoności. Red. E. Masłowska, D. Pazio-Wlazłowska. Warszawa: Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk, 2022, 95–106.
10. Пути проникновения лексических богемизмов в старорусский язык в XIV–XVII вв., Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej, 2022, 57, Article 2836.
11. What does the Internet tell the linguist about American democracy?, Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury, 2023, 35, 261–281.
12. Беларус, беларускi: гісторыя найменняў айчыны і суайчыннікаў (Białoruś, białoruski: historia nazwisk ojczyzny i rodaków), Studia Białorutenistyczne, 2023, 17, 259–275.
13. The ethnonymy and linguonymy of Belarusians and Ukrainians in the formation of their identity, Onoma. Place Names as a Part of the Cultural Heritage, 2023, 58, 269–288.
14. The Concept of Homeland in the Works of Belarusian Emigrants and Repressed Citizens, Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury, 2024, 36, 256–269.