Dr hab. Joanna Nowak, prof. IS PAN - Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk

Historyk idei

ORCID: https://orcid.org/0000-0001-9706-9271

Zainteresowania naukowe

Pojęcia narodu, narodowości, idea europejska w polskiej refleksji XIX wieku; twórcy polskiej myśli narodowej; nacjonalizm; etniczność, kategoria rasy w polskiej myśli oświeceniowej i romantycznej; Wielka Emigracja; stereotypy i mity etniczne/narodowe epoki romantycznej.

Członkostwo w gremiach naukowych

Rada Naukowa IS PAN.

Funkcje pełnione w IS PAN

Członkini redakcji rocznika „Sprawy Narodowościowe. Seria nowa”.

Udział w projektach naukowych afiliowanych w IS PAN

Kategoria „rasy” w myśli polskiej do 1918 roku. „Źródła – wyobrażenia – konteksty” – grant NCN nr 2016/21/B/HS3/03696.

Publikacje

Monografie:

Nowak, J. (2008). Duchowe piętno społeczeństw: Złożoność i przeobrażenia polskiej refleksji nad narodem w XIX wieku. Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk.
Nowak, J. (2008). Piastuni dziejów: Wizerunki narodów europejskich w polskiej refleksji romantycznej. Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk.
Nowak, J. (2002). Władysław Zamoyski: O sprawę polską w Europie (1848–1868). Wydawnictwo Poznańskie.

Redakcja:

Nowak, J., & Burszta, W. (Red.). (2012). Polskie widzenie Europy: Historia i współczesność. Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk.
Nowak, J., Owadowska, R., & Wrzesińska, K. (Red.). (2007). Polska refleksja nad Europą: Wybór tekstów. Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk.
Nowak, J., Burszta, W., & Jaskułowski, K. (Red.). (2005). Naród – tożsamość – kultura: Między koniecznością a wyborem. Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk.
Nowak, J., Bartkowiak, D., Burszta, W., & Wawruch, K. (Red.). (2002). Polska refleksja nad narodem: Wybór tekstów. Wydawnictwo Poznańskie.

Artykuły:

Nowak, J. (2019). Specyfika polskiej refleksji nad rasą i pojęciami pokrewnymi. Sprawy Narodowościowe: Seria nowa, 2019(51), Article 1812. https://doi.org/10.11649/sn.1812
Nowak, J. (2018). Między słowiańskością a polskością. Ruch Literacki, 6(351), 731–734.
Nowak, J. (2016). Cecylia Działyńska (1836–1899) – konserwatywna emancypantka. Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej, 33, 111–135.
Nowak, J. (2014). Od narodu historycznego do wspólnoty etnicznej: Przemiany w polskiej refleksji nad narodem po 1864 roku. Teksty Drugie, 2014(6), 369–390.
Nowak, J. (2014). Władysław Jordan i jego działalność na Wschodzie w okresie powstania styczniowego. Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej, 31, 159–182.
Nowak, J. (2014). „Rozpoznać i zrozumieć siebie”: O świadomości narodowej w polskiej refleksji romantycznej. Sprawy Narodowościowe: Seria nowa, 2014(45), 26–41. https://doi.org/10.11649/sn.2014.022
Nowak, J. (2012). O pojęciu godności narodowej w polskiej myśli romantycznej. Sprawy Narodowościowe: Seria nowa, 2012(40), 103–117.
Nowak, J. (2010). Adam Gurowski i Henryk Rzewuski: Dwa oblicza zdrady narodowej w polskiej myśli romantycznej. Sprawy Narodowościowe: Seria nowa, 2010(37), 61–77.
Nowak, J. (2008). Czy Rosja to prawdziwy naród? Romantyczne spory wokół interpretacji rosyjskiej idei narodowo-państwowej. Sprawy Narodowościowe: Seria nowa, 2008(33), 41–55.
Nowak, J. (2007). Jedność w rozmaitości, czyli o romantycznych korzeniach koncepcji narodu Feliksa Konecznego. Sprawy Narodowościowe: Seria nowa, 2007(30), 75–94.
Nowak, J. (2005). Idea narodowa Wincentego Lutosławskiego: Epigonizm czy rozwinięcie romantycznej wspólnoty narodów. Sprawy Narodowościowe: Seria nowa, 2005(26), 115–133.
Nowak, J. (2003). Gente Ruthenus, natione Polonus: Rusini w refleksji Wielkiej Emigracji. Sprawy Narodowościowe: Seria nowa, 2003(23), 43–62.
Nowak, J. (2001). Władysław Zamoyski i John Pope Hennessy: Epizod z polsko-irlandzkich kontaktów w XIX stuleciu. Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej, 25, 161–171.
Nowak, J. (1993). The elitism of Polish 1831 emigrés. Polish Western Affairs, 34(2), 81–91.

Rozdziały w książkach:

Nowak, J. (2019). Wschodnia rasa, kultura i cywilizacja w relacji z podróży do Turcji Zenona Leonarda Fisza. W G. Czerwiński, A. Konopacki, A. Buras Marciniak, & E. Maksimowicz (Red.), Muslim East in Slavic literatures and cultures (ss. 299–312). Polskie Towarzystwo Historyczne.
Nowak, J. (2017). Wizerunek Turcji europejskiej w relacjach polskich podróżników XIX wieku: Mity i rzeczywistość. W O. Weretiuk & M. Razbizo-Birek (Red.), Inny w podróży: Literackie świadectwa podróży na przestrzeni wieków (ss. 141–152). Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Nowak, J. (2017). Spotkanie starych pojęć z nowymi: Naród w refleksji autorów Upominku – książki zbiorowej na cześć Elizy Orzeszkowej. W M. Gloger (Red.), Między pozytywizmem a nacjonalizmem: Przemiany kultury polskiej w latach 1886–1918 (ss. 61–79). Semper.
Nowak, J. (2017). Józef Julian Sękowski (1800–1858): Kontrowersyjny badacz Wschodu muzułmańskiego na tle epoki. W G. Czerwiński & A. Konopacki (Red.), Wschód muzułmański w ujęciu interdyscyplinarnym. Ludzie-teksty-historia (ss. 17–33). Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
Nowak, J. (2016). Europejscy sympatycy powstania styczniowego w oglądzie Polaków. W M. Rudaś-Grodzka, E. Serafin, B. Smoleń, & A. Wróbel (Red.), Rok 1863: Narodziny nowej Polski (ss. 69–92). Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk.
Nowak, J. (2012). Romantyczna idea Europy jako cywilizacji kultur narodowych, czyli u źródeł polskiego antyglobalizmu. W W. J. Burszta & J. Nowak (Red.), Polskie widzenie Europy: Historia i współczesność (ss. 39–57). Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk.
Nowak, J. (2012). Stefan Buszczyński: Zapomniany wizjoner zjednoczonej Europy narodów. W W. J. Burszta & J. Nowak (Red.), Polskie widzenie Europy: Historia i współczesność (ss. 77–91). Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk.
Nowak, J. (2009). Romantycy polscy o tożsamości. W W. Burszta, M. J. Dudziak, & R. Piotrowski (Red.), Europa-Slavia-Germania: W poszukiwaniu tożsamości (ss. 13–31). Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk.
Nowak, J., & Wrzesińska, K. (2009). Zarys relacji polsko-niemieckich w obrębie Euroregionu „Pro Europa Viadrina”. W K. Szydłak (Red.), Euroregion „Pro Europa Viadrina”: 15 lat współpracy na pograniczu polsko-niemieckim (ss. 73–90). Stowarzyszenie Gmin Polskich Euroregionu „Pro Europa Viadrina”.
Nowak, J. (2008). Źródła do dziejów wojny krymskiej w Bibliotece Kórnickiej. W J. W. Borejsza & G. Bąbiak (Red.), Polacy i ziemie polskie w dobie wojny krymskiej (ss. 214–232). Polski Instytut Spraw Międzynarodowych.
Nowak, J. (2005). Naród i narodowość w polskiej myśli romantycznej. W J. Nowak, W. J. Burszta, & K. Jaskułowski (Red.), Naród – tożsamość – kultura: Między koniecznością a wyborem (ss. 201–225). Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk.
Nowak, J. (2005). Jan Rymarkiewicz: Nieznany teoretyk narodowości. W J. Nowak, W. J. Burszta, & K. Jaskułowski (Red.), Naród – tożsamość – kultura: Między koniecznością a wyborem (ss. 235–253). Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk.
Nowak, J. (2002). Epizod turecki w biografii księdza Stanisława Emeryka Podolskiego. W A. Judycka & Z. A. Judycki (Red.), Materiały VII Międzynarodowego Sympozjum Biografistyki Polonijnej, Rzym 17-18 października 2002 (ss. 232–235). Oficyna Wydawnicza Kucharski.
Nowak, J. (2001). Polak w służbie czterech państw: Władysław Zamoyski: patriota czy najemnik obcych armii? W A. Judycka & Z. A. Judycki (Red.), Materiały VI Międzynarodowego Sympozjum Biografistyki Polonijnej, Mons (Shape) 28–29 września 2001 (ss. 342–349). Oficyna Wydawnicza Kucharski.
Nowak, J., & Wrzesińska, K. (2000). Polsko-niemiecka przeszłość historyczna w obrębie Euroregionu „Pro Europa Viadrina”. W W. J. Burszta (Red.), Euroregion „Pro Europa Viadrina” pomostem do zjednoczonej Europy: Analizy i rozpoznania. Stowarzyszenie Gmin Polskich Euroregionu „Pro Europa Viadrina”.
Nowak, J. (2000). Kontrowersje wokół Franciszka H. Duchińskiego, zapomnianego polskiego historyka i etnografa. W A. Judycka & B. Klimaszewski (Red.), Materiały V Sympozjum Biografistyki Polonijnej: Kraków, 22–23 września 2000 (ss. 115–123). Wydawnictwo Czelej.

Encyklopedie i słowniki:

Nowak, J. (2001). [Hasła osobowe]. W K. Dopierała & H. Fokciński (Red.), Polonia włoska: Słownik Polaków i instytucji polskich we Włoszech. Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
Nowak, J. (2003-2005). [Hasła osobowe i instytucji]. W K. Dopierała (Red.), Encyklopedia polskiej emigracji i Polonii. Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.