
Rusycystka: literaturoznawstwo; specjalność: teatrologia – teatr rosyjski
e-mail: katarzyna.osinska@ispan.edu.pl
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-4142-040X
Zainteresowania naukowe
- historia teatru rosyjskiego XX wieku, studia i laboratoria teatralne, twórczości Jewgienija Wachtangowa, Leopolda Sulerżyckiego, Wsiewołoda Meyerholda, Nikołaja Jewrieinowa, Anatolija Wasiljewa; nowe zjawiska w teatrze XXI wieku; rosyjska myśl teatralna z początku XX wieku w perspektywie współczesnej humanistyki;
- związki teatru ze sztukami plastycznymi; relacje między awangardą historyczną i neoawangardą w rosyjskim teatrze i sztukach plastycznych; twórczość Tadeusza Kantora w powiązaniu z tradycją rosyjskiej awangardy;
- zagadnienia transferu kulturowego, m. in. na przykładzie relacji hiszpańsko-rosyjskich;
- polsko-rosyjskie kontakty artystyczne w latach I wojny światowej oraz w okresie międzywojennym.
Członkostwo w gremiach naukowych
- Rada Naukowa Instytutu Slawistyki PAN
- Polskie Stowarzyszenie Hispanistów
- Polskie Towarzystwo Badań Teatralnych
- Międzynarodowa Rada Redakcyjna pisma „Scena” (Moskwa)
- Zespół współpracowników pisma „Didaskalia. Gazeta o Teatrze” (Kraków).
Nagrody i odznaczenia
- Nagroda miesięcznika „Literatura na Świecie” w dziedzinie komparatystyki i translatologi za książkę Leksykon teatru rosyjskiego XX wieku (1997);
- Nagroda krytyków pisma „Teatr” dla najlepszej publikacji poświęconej teatrowi w sezonie 2003/2004 za Klasztory i laboratoria. Rosyjskie studia teatralne: Stanisławski, Meyerhold, Sulerżycki, Wachtangow, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2003, ss. 307;
- Nagroda Sekcji Krytyków Polskiego Ośrodka Międzynarodowego Instytutu Teatralnego ITI „Teatralna książka roku 2010” za książkę Teatr rosyjski XX wieku wobec tradycji. Kontynuacje, zerwania transformacje (2010);
- Nagroda Rektora Uniwersytetu Łódzkiego – nagroda zespołowa stopnia drugiego za książkę Teatr masowy – teatr dla mas (2012).
Publikacje
Książki autorskie:
- Osińska, K. (1997). Leksykon teatru rosyjskiego XX wieku. Wydawnictwo Naukowe Semper.
- Osińska, K. (1997). Studio w rosyjskiej kulturze teatralnej XX wieku: Wybrane zagadnienia. Wydawnictwo Naukowe Semper.
- Osińska, K. (2003). Klasztory i laboratoria: Rosyjskie studia teatralne. Stanisławski, Meyerhold, Sulerżycki, Wachtangow. Słowo, obraz, terytoria.
- Osińska, K. (2009). Teatr rosyjski XX wieku wobec tradycji: Kontynuacje, zerwania transformacje. Słowo, obraz, terytoria.
Tłumaczenie:
- Osińska, K. (2017). Twentieth-century Russian theatre and tradition: Continuities, ruptures, transformations (P. Vickers, Tłum.). Institute of Slavic Studies, Polish Academy of Sciences. http://ireteslaw.ispan.waw.pl/handle/123456789/84?show=full
Redakcja naukowa:
- Osińska, K. (Red.). (2008). Jewgienij Wachtangow: Co zostaje po artyście teatru? Instytut im. Jerzego Grotowskiego.
Książka współautorska:
- Osińska, K. (1997; 2002; 2007). [Rozdziały o dramaturgii i teatrze]. W A. Drawicz (Red.), Historia literatury rosyjskiej XX wieku (Wyd. 1-3, ss. 151-167; 203-209; 296-310; 414-429; 513-526; 603-605). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Artykuły (wybrane z opublikowanych po 2010 roku):
- Osińska, K. (2010). Polskie życie muzyczne w Moskwie (1915-1916). Muzykalia, 2010(9). http://www.demusica.pl/?Pismo_Muzykalia:Muzykalia_IX%2FZeszyt_rosyjski_
- Osińska, K. (2011). Ewolucja radzieckich widowisk masowych. W M. Leyko (Red.), Teatr masowy – teatr dla mas (ss. 207-240). Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
- Osińska, K. (2012). Radziecka awangarda: Między akademizmem a socrealizmem. Muzykalia, 2012(14). http://www.demusica.pl/cmsimple/images/file/osinska_muzykalia_14_2.pdf
- Osińska, K. (2012). Sviditeli i sviditel’stva: Vospriiatie Meĭerkhol’da v Pol’she do 1939 goda. Voprosy teatra/Prosceanium, 2012(3-4), 245-263. (Świadkowie i świadectwa: Recepcja Meyerholda w Polsce do 1939 roku).
- Osińska, K. (2013). A l’origine de l’utopie des studios: Le rôle de Soulerjitski. W M-Ch. Autant-Matthieu (Red.), Créer, ensemble: Points de vue sur les communautés artistiques (fin du XIXe – XXe siècles) (ss. 243-259). L’Entretemps éditions.
- Osińska, K. (2013). Metamorfozy Budy jarmarcznej: Aleksandr Błok – Wsiewołod Meyerhold – Tadeusz Kantor. Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo, 2013(3), 103-114.
- Osińska, K. (2013). „Tupue, dikie, idioty” a nowy teatr w Rosji na przełomie XX i XXI wieku. W O. Główko & M. Leyko (Red.), Acta Universitas Lodziensis. Folia Litteraria Rossica. Współczesny dramat rosyjski: Kontynuacje i przemiany (ss. 31-42). Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
- Osińska, K. (2013). Don Kichot według Kantora: Między realnością a fikcją. W K. Fazan, M. Bryś, & A. R. Burzyńska (Red.), Dziś Tadeusz Kantor! Metamorfozy śmierci, pamięci i obecności (ss. 109-123). Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
- przekład na język angielski: Osińska, K. (2014). Don Quixote according to Kantor: Between reality and fiction (A. MacBride, Tłum.). W K. Fazan, M. Bryś, & A. R. Burzyńska (Red.), Tadeusz Kantor Today: Metamorphoses of death, memory and presence (ss. 107-122). Peter Lang Edition.
- Osińska, K. (2013). Japonia i „japońskość” w teatrze rosyjskim na przełomie XIX i XX wieku. W B. Kubiak Ho-Chi & I. Rutkowska (Red.), Japonica: Dwa filary japońskiej kultury. Literatura i sztuki performatywne (ss. 199-214). Zakład Japonistyki i Koreanistyki, Wydział Orientalistyczny.
- Osińska, K. (2014). Recepción cultural del Siglo de Oro español en Rusia. El ejemplo del Teatro Antiguo en San Petersburgo (temporada 1911/1912). W K. Kumor & K. Moszczyńska (Red.), Del gran teatro del mundo al mundo del teatro: Homenaje a la Profesora Urszula Aszyk (ss. 209-219). Instytut Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich.
- Osińska, K. (2015). Od dzieła do działania, czyli historia performansu w Rosji. Didaskalia. Gazeta teatralna, 2015(127-128), 139-146.
- Osińska, K. (2015). De los performance studies a la idea de la teatralización de la vida. El caso de Don Quijote. W U. Aszyk, K. Kumor, & M. Piłat-Zuzankiewicz (Red.), El teatro espanol como objeto de estudio a comienzos del siglo XXI (ss. 125-140). Instytut Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich.
- Osińska, K. (2015). Toska po Ispanii: Sluchaĭ Aleksandra Fevral’skogo. W E. D. Gal’tsova (Red.), Postizhenie zapada: Inostrannaia kul’tura v sovetskoĭ literature, iskusstve i teorii. 1917-1941. Issledovaniia i arkhivnye materialy (ss. 521-543). Institut mirovoĭ literatury RAN. (Tęsknota za Hiszpanią. Przypadek Aleksandra Fiewralskiego).
- Osińska, K. (2015). Siergiej Trietjakow: Od dokumentu do faktografii. W A. Kuligowska-Korzeniewska (Red.), Faktomontaże Leona Schillera: Polityka społeczna R.P., Cjankali, Krzyczcie, Chiny! (ss. 299-330). Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego.
- Osińska, K. (2016). Kantor – Tatlin – Meyerhold: Konstruktywizm w pierwszej i drugiej awangardzie. Didaskalia. Gazeta teatralna, 2016(132), 58-67.
- Osińska, K. (2016). Don Kichot w sporach światopoglądowych Rosjan (od połowy XIX wieku do lat 30. wieku XX). W W. Charchalis & A. Żychliński (Red.), Wieczna krucjata: Szkice o „Don Kichocie” (ss. 79-109). Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
- Osińska, K. (2017). Polskie teatry w Moskwie (1915 – 1918). Pamiętnik Teatralny, 2017(1-2), 69-123. (artykuł i publikacja materiałów źródłowych).
- Osińska, K. (2017). Nigdy tu już nie powrócę: Tadeusz Kantor czyta „Dybuka”. W M. Abramowicz, J. Ciechowicz, & K. Kręglewska (Red.), Dybuk: Na pograniczu dwóch światów (ss. 197-212). Muzeum Narodowe w Gdańsku/Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
- Osińska, K. (2017). Del Siglo de Oro espanol a la vanguardia: Vsevolod Meyerhold. W U. Aszyk, J. M. Escudero Baztan, & M. Piłat-Zuzankiewicz (Red.), El texto dramatico y las artes visuales. El teatro espanol del Siglo de Oro y sus herederos en los siglos XX y XXI (ss. 221-239). IDEA/IGAS.
- Osińska, K. (2018). Kantor – Tatlin – Mejerhold: Il costruttivismo nella prima e nella seconda avanguardia (ss. 93-110). W L. Marinelli, V. Valentini, & A. Vecchia (Red.), Politica dell’arte, politica della vita: Tadeusz Kantor fra teatro visive e letteratura. Lithos.
- Osińska, K. (2019). Studiia i laboratoriia v russkoĭ teatralʹnoĭ kulʹture ХХ veka: tipologicheskiĭ analiz. Shagi/Steps, 5(4), 9-22. https://doi.org/10.22394/2412-9410-2019-5-4-9-22. (Laboratory and studio in early 20thcentury Russian culture: A typology).
- Osińska, K. (2019). Traces of the Dybbuk in Tadeusz Kantor’s theatre: Between the worlds of the dead and living. Bamah. Israeli Performing Arts Magazine, 13(285), 180-203. (Artykuł w języku hebrajskim).
- Osińska, K. (2019). Horyzontalność vs wertykalność: O nowych sytuacjach w rosyjskim teatrze. Didaskalia. Gazeta teatralna, 2019(151-152), 78-85.
- Osińska, K. (2019). Michaił Czechow w pracy nad rolą Don Kichota. W K. Suszczyński (Red.), Technika aktorska Michaiła Czechowa w historii, teorii i praktyce: Vademecum (ss. 25-38). Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie. https://atb.edu.pl/wp-content/uploads/2020/01/czechow1.pdf