Dr Małgorzata Ostrówka

Językoznawczyni, specjalista do spraw archiwum

e-mail: malgorzata.ostrowka@ispan.edu.pl

Zainteresowania naukowe

Językoznawstwo polskie i słowiańskie; obecna sytuacja językowa pogranicza polsko-bałtyckiego i polsko-wschodniosłowiańskiego; regionalne odmiany języka; polszczyzna północnkresowa.

Członkostwo w gremiach naukowych

• International Society for Dialectology and Geolinguistics (SIDG);
• Polskie Towarzystwo Językoznawcze;
• Fundacja Slawistyczna.

Funkcje pełnione w IS PAN

• Sekretarz rocznika „Acta Baltico-Slavica” 2000–2014;
• Członek redakcji „Acta Baltico-Slavica” od 2015.

Udział w projektach naukowych afiliowanych w IS PAN

Grant doktorski:

• Kierownik i wykonawca – Małgorzata Ostrówka;
• Tytuł projektu: „Współczesna polszczyzna mówiona na Łotwie”, 1H01D 015 15;
• Okres realizacji: 1.07.1998–30.06 2001 r.

Grant 2:

• Kierownik projektu – Iryda Grek-Pabisowa;
• Tytuł: „Historia i współczesność języka polskiego na Białorusi”, 1H01D03127;
• Wykonawcy: Beata Biesiadowska-Magdziarz, Małgorzata Ostrówka;
• Okres realizacji: 2004–2007. Wydano drukiem 2 książki.

Od 2006 r. koordynator polski współpracy Instytutu Slawistyki PAN z Latvian Language Institute of the University of Latvia w Rydze w ramach projektu Latvian-Polish, Polish-Latvian Linguistic and Cultural Connections.

Od 2011 r koordynator polski współpracy Instytutu Slawistyki PAN z Instytutem Językoznawstwa im. Jakuba Kołasa Centrum Badań Białoruskiej Kultury, Języka i Literatury NANB w ramach projektu „Dialectological Studies in Polish and Belorussian Languages”.

Publikacje

• Grek-Pabisowa, Iryda oraz Ostrówka, Małgorzata. (2018). Zakres wpływów wschodniosłowiańskich w polszczyźnie północnokresowej – wpływy białoruskie. W Irena Jaros oraz Jan Sosnowski (Red.), Rozprawy Komisji Językowej Łódzkiego Towarzystwa Językowego. Języki wschodniosłowiańskie na przestrzeni wieków 66 (ss. 141-161). Łódź: Łódzkie Towarzystwo Językowe.
• Ostrówka, Małgorzata oraz Golachowska, Ewa. (2018).  Sovremennyĭ pol’skiĭ ĭazyk v Latvii. Linguistica Lettica, 28. 154-173.
• Ostrówka, Małgorzata. (1996). Z problematyki szkolnictwa polskiego na Litwie w latach 1993-94. Acta Baltico-Slavica, 23, 113-123.
• Zielińska, Anna; Ostrowski, Norbert oraz Ostrówka, Małgorzata. (1996). Współczesna sytuacja językowa Polaków na Łotwie (w okolicach Dyneburga). Acta Baltico-Slavica, 23, 101-111.
• Zielińska, Anna oraz Ostrówka, Małgorzata. (1998). Polacy  z Kresów północno – wschodnich o swojej polszczyźnie (na podstawie badań terenowych w latach 1992-1995). Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej, 34. 69-83.
• Ostrówka, Małgorzata. (1998). Sprawozdanie z konferencji Kresy – pojęcie i rzeczywistość. Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej, 34, 417-422. (oraz Biuletyn slawistyczny 1/97).
• Grek-Pabisowa, Iryda; Handke, Kwiryna; Zielińska, Anna oraz Ostrówka, Małgorzata. (1998). Bohatyrowicze sto lat później. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy.
• Ostrówka, Małgorzata. (1998). Rozmówki polsko – rosyjskie. Warszawa: Warszawski Dom Wydawniczy.
• Ostrówka, Małgorzata. (1998). Łopatą do głowy, czyli gramatyka rosyjska po naszemu. Warszawa:  Warszawski Dom Wydawniczy.
• Grek-Pabisowa, Iryda; Maryniakowa, Irena; Zielińska, Anna, oraz Ostrówka, Małgorzata. (1999). Współczesne gwary polskie na dawnych Kresach  północno-wschodnich. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy.
• Ostrówka, Małgorzata. (1999). O języku polskim w okolicach Indrycy. Acta Baltico-Slavica 24, 296-305.
• Ostrówka, Małgorzata. (1999). Teksty z Krasławia i okolic na Łotwie z komentarzem językowym. W Janusz Rieger (Red.), Język polski dawnych Kresów Wschodnich 2 (ss. 105-113). Warszawa: Semper.
• Ostrówka, Małgorzata. (2000). O języku polskim w okolicach Krasławia. Acta Baltico-Slavica, 25,115-121.
• Ostrówka, Małgorzata. (2001). Wizerunek zaścianka szlacheckiego u E. Orzeszkowej a jego kulturowy i językowy obraz współczesny. W Krzysztof Stępnik (Red.), Literackie obrazy kultury polskiej – Twórczość Elizy Orzeszkowej (ss. 37-50). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Ostrówka, Małgorzata. (2001). Z metodologii badań języka ludności polskiej na Łotwie. W Jerzy Sierociuk (Red.), Gwary dziś. 1. Metodologia badań (ss. 121-127). Poznań: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk. Komisja Językoznawcza.
• Grek-Pabisowa, Iryda; Biesiadowska, Beata oraz Ostrówka, Małgorzata. (2002). Koncepcja (projekt) Słownika współczesnej mówionej polszczyzny północnokresowej. W Sławomir Gala (Red.), Dialektologia jako dziedzina językoznawstwa i przedmiot dydaktyki (ss. 173-181). Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe.
• Ostrówka, Małgorzata. (2002). Młode pokolenie Polaków na Łotwie wobec własnego języka W Zofia Abramowicz (Red.), „Studia Slawistyczne 3”, Wielojęzyczność i wielokulturowość na pograniczu polsko-wschodniosłowiańskim (ss.179-186). Białystok: Libra.
• Ostrówka, Małgorzata. (2003). Pol’skaia rech’ v Latvii (po magnitofonnym zapisiam). W Stefan Warchoł (Red.), Proceeding of the third International Congress of Dialectologists and Geolinguistics t.2. (ss. 165-174). Lublin: Marie Curie-Skłodowska University Press.
• Ostrówka, Małgorzata. (2003). Sprawozdanie z międzynarodowej konferencji „Identity of Peripheries: Latgale, Dzukija, Setumaa” Rīga-Latgale 8-10 May 2003. Acta Baltico-Slavica, 27, 243-245.
• Ostrówka, Małgorzata. (2004). Język polski w Wielkim Księstwie Litewskim. Aspekt arealny i historyczny. W Maria T. Lizisowa (Red.), Kultura i języki Wielkiego Księstwa Litewskiego  (ss. 103-116). Kraków: Collegium Columbinum.
• Ostrówka, Małgorzata. (2004). Dzieje rodziny wpisane w historię miasta (Krasław na Łotwie). W Antoni Kuczyński oraz Małgorzata Michalska (Red.), Kultura i świadomość etniczna Polaków na Wschodzie. Tradycja i współczesność (ss. 311-323). Wrocław: Katedra Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Ostrówka, Małgorzata. (2005). Mniejszość polska na Łotwie i inne grupy etniczne pogranicza bałto-słowiańskiego a globalizacja. W Zofia Abramowicz (Red.), Studia Slawistyczne 6 język i kultura mniejszości narodowych w dobie globalizacji (ss. 145-158). Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
• Ostrówka, Małgorzata. (2005). Regiolekt polski na Łotwie. Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego, 61, 87-99.
• Ostrówka, Małgorzata. (2005). Próba ustalenia miejsca „mowy prostej” w systemie komunikacji językowej łotewskich Polaków. Acta Baltico-Slavica, 29, 195-211.
• Ostrówka, Małgorzata. (2006). Posledststviia kontakta pol’skogo i russkogo iazykov dlia rechi poliakov. Linguistica Lettica, 15, 179-192.
• Ostrówka, Małgorzata. (2006). Vostochnoslavianskie i baltiĭskie interferentsii v iazyke poliakov Latvii. W Agris Timuška (Red.), Proceedings of the 4^th International Congress of Dialectologists and Geolinguists (ss. 392-399). Rīga: Rīga Latvian Language Inst.
• Ostrówka, Małgorzata. (2006). Nazwy stopni pokrewieństwa w polszczyźnie łotewskiej. Acta Baltico-Slavica, 30, 453-469.
• Grek-Pabisowa, Iryda; Biesiadowska, Beata oraz Ostrówka, Małgorzata. (2007). Osobliwości rodzaju gramatycznego polszczyzny północnokresowej. Biuletyn PTJ, 63, 61-72.
• Ostrówka, Małgorzata, oraz Jankowiak, Mirosław. (2007). Język polski na Białorusi Wschodniej. Sytuacja socjolingwistyczna i uwagi o mowie wsi Stajsk i Wesołowo. Acta Baltico-Salvica, 31, 175-198.
• Grek-Pabisowa, Iryda, oraz Ostrówka, Małgorzata. (2008). (rec.) Zofia Sawaniewska-Mochowa, Ze studiów nad socjolektem drobnej szlachty kowieńskiej (na podstawie słowników przekładowych Antoniego Juszkiewicza), Bydgoszcz 2002, s. 280. Acta Baltico-Slavica, 32, 239-242.
• Ostrówka, Małgorzata. (2008). Otrazhenie iazykovykh kontaktov v rechi poliakov Latvii. Linguistica Lettica, 17, 38-57,
• Grek-Pabisowa, Iryda; Biesiadowska-Magdziarz, Beata oraz Ostrówka, Małgorzata. (2008). Język polski na Białorusi Radzieckiej w okresie międzywojennym. Polszczyzna mówiona. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy.
• Grek-Pabisowa, Iryda; Biesiadowska-Magdziarz, Beata, oraz Ostrówka, Małgorzata. (2008). Język polski na Białorusi Radzieckiej w okresie międzywojennym. Polszczyzna pisana. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy.
• Ostrówka, Małgorzata. (2008). Polskie protokoły urzędowe z okresu dwudziestolecia międzywojennego w Mińsku (struktura i cechy języka). W Maria Teresa Lizisowa (Red.), Język w urzędach i sądach II (ss. 189-206). Kraków: Collegium Columbinum. (Biblioteka Tradycji nr LXXI).
• Grek-Pabisowa, Iryda; Biesiadowska-Magdziarz, Beata, oraz Ostrówka, Małgorzata. (2009). Die Polnische Minderheit in Sowetischen Weissrussland in der Zeit zwischen den beiden Weltkriegen. Zeszyty Łużyckie, 43,
• Grek-Pabisowa, Iryda; Biesiadowska-Magdziarz, Beata, oraz Ostrówka, Małgorzata. (2010). Mniejszość polska i jej język na Białorusi Radzieckiej w okresie międzywojennym. Slavia Orientalis, 59(2), 215-227.
• Ostrówka, Małgorzata. (2010). Polsko-łotewskie związki historyczne, kulturowe i językowe w przeszłości i obecnie. W Jolanta Mędelska oraz Zofia Sawaniewska-Mochowa (Red.),  Językowe i kulturowe dziedzictwo Wielkiego Księstwa Litewskiego. Księga jubileuszowa na 1000-lecie Litwy (ss. 138-149). Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy.
• Grek-Pabisowa, Iryda, oraz Ostrówka, Małgorzata. (2010). „A ja pójdę do oziory nogi wypołoszczę” – czyli co wiemy o języku polskim na Białorusi Radzieckiej w okresie międzywojennym. W Siarhiej Kawalou, Ryszard Radzik oraz Michał Sajewicz (Red.), Polsko-białoruskie związki kulturowe, literackie i językowe (ss. 389-395). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Ostrówka, Małgorzata. (2010). Leksika kak orudije kommunisticheskoj politiki i propagandy (na osnove polskoj pressy, izdavavshejsja v Sovetskoj Belarusi v mezhduvojennom periode). Linguistica Lettica, 19, 202-214.
• Golachowska, Ewa, oraz Ostrówka, Małgorzata. (2011). Bobrujszczyzna – ojczyzna Floriana Czarnyszewicza wczoraj i dziś. (Raport z badań terenowych). Acta Baltico-Slavica, 35, 237-263.
• Golachowska, Ewa, oraz Ostrówka, Małgorzata. (2011). Język katolików na Bobrujszczyźnie. Teraźniejszość i przeszłość. W Grzegorz Cyran oraz Elżbieta Skorupska-Raczyńska (red.), W kręgu języka, religii i wiary (ss. 55-65). Gorzów Wielkopolski: Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Gorzowie Wielkopolskim.
• Golachowska, Ewa, oraz Ostrówka, Małgorzata. (2012). Polszczyzna na Mohylewszczyźnie – przeszłość i stan obecny (Raport z badań terenowych). Acta Baltico-Slavica, 36, 113-137.
• Ostrówka, Małgorzata. (2012). Świat nadberezyńskiej szlachty odzwierciedlony w jej języku (na przykładzie antroponimii). Studia Białorutenistyczne, 6, 265-274
• Grek-Pabisowa, Iryda, oraz Ostrówka, Małgorzata. (2012). Zakres wpływów obcych we współczesnej polszczyźnie północnokresowej. Wpływy litewskie. W Sławomir Gala oraz Irena Jaros (Red.), Rozprawy Komisji Językowej Łódzkiego Towarzystwa Językowego (ss. 111-122). Łódź: Łódzkie Towarzystwo Językowe.
• Mirosław Jankowiak, oraz Ostrówka, Małgorzata. (2012). Krāslavas un tās apkārtnes poļi iedzīvotāju leģendās un nostāstos. W Janina Kursite-Pakule i in. (Red.), Inkluzīvi (ss. 181-189). Riga: Latvijas Universitātes akadēmiskais apgāds.
• Grek-Pabisowa, Iryda, oraz Ostrówka, Małgorzata. (2012). Badania współczesnej polszczyzny kresowej w Instytucie Slawistyki PAN. W Ewa Dzięgiel, Katarzyna Czarnecka oraz Dorota Kowalska (Red.), „Język polski dawnych Kresów Wschodnich”, t. 5. Polskie dziedzictwo językowe na dawnych Kresach. Prace ofiarowane Profesorowi Januszowi Riegerowi, ss. 83-91. Warszawa : Wydawnictwo Naukowe Semper.
• Ostrówka, Małgorzata. (2013). Frazeologiia v romanakh F. Chernyshevicha kak iazykovoe sviditel’stvo obraza vzaimootnosheniĭ pol’skoĭ obshchnosti na priberezinskoĭ territorii v nachale XX veka. Acta Baltico-Slavica, 37, 565-574.
• Ostrówka, Małgorzata. (2013). Obraz życia nadberezyńskiej szlachty wyrażony we frazeologii (na podstawie powieści Floriana Czarnyszewicza „Nadberezyńcy” i „Wicik Żywica”). W Ol’ga Poletaeva, A. M. Garlamov oraz A. A. Romanovska (Red.), Natsional’no-kul’turnyĭ komponent v tekste i iazyke. Materialy V nauchnoĭ konferetsii (pamiati prof. S. M. Prokhorovoĭ, Minsk, 6-7 dekabria 2013) (ss. 129-134). Minsk: Minskiĭ gosudarstvennyĭ lingvisticheskiĭ universitet.
• Ostrówka, Małgorzata. (2014). Napisy nagrobne w Rzeżycy i Krasławiu (Łotwa) jako przykład koegzystencji kultur i języków w Łatgalii. Acta Baltico-Slavica, 38, 40–66. Dostęp https://ispan.waw.pl/journals/index.php/abs
• Ostrówka, Małgorzata. (2014). (rec.), Ewa Golachowska, Jak mówić do Pana Boga? Wielojęzyczność katolików na Białorusi na przełomie XX i XXI wieku. Instytut Slawistyki PAN, Wydawnictwo Agade, Warszawa (2012). ss. 189. Acta Baltico-Slavica, 38, Dostęp https://ispan.waw.pl/journals/index.php/abs
• Grek-Pabisowa, Iryda; Biesiadowska-Magdziarz, Beata; Jankowiak, Mirosław, oraz Ostrówka, Małgorzata. (2014). Czym jest i co zawiera Słownik mówionej polszczyzny północnokresowej. Studia z filologii polskiej i słowiańskiej, 49, 277-301. Dostęp https://ispan.waw.pl/journals/index.php/sfps/issue/view/42
• Ostrówka, Małgorzata. (2015). Teksty ze wsi Darwinieki oraz z Iłukszty na Łotwie z komentarzem językowym. Acta Baltico-Slavica, 39, 219-237. Dostęp https://ispan.waw.pl/journals/index.php/abs/issue/view/75/
• Ostrówka, Małgorzata. (2015). rec. Feliks Czyżewski, Antroponimia pogranicza polsko‑wschodniosłowiańskiego w świetle inskrypcji nagrobnych, część 1: Słownik nazwisk, Lublin: Polihymnia, (2013). LXX + 150 ss. Acta Baltico-Slavica, 39, 275-284. Dostęp https://ispan.waw.pl/journals/index.php/abs/issue/view/75/
• Ostrówka, Małgorzata. (2015). Nagrobnye napisi v Rezekne i Kraslav kak sviditel’stvo sosushchestvovaniia kul’tur i iazykov v Latgalii. Linguistica Lettica, 23, 234-252.
• Grek-Pabisowa, Iryda; Mirosław Jankowiak; Biesiadowska-Magdziarz, Beata, oraz Ostrówka, Małgorzata. (2016). Polszczyzna północnokresowa w ujęciu leksykograficznym. W Dorota Krystyna Rembiszewska (Red.), Słowiańskie słowniki gwarowe: tradycja i nowatorstwo (ss. 183-196). Warszawa: Instytut Slawistyki PAN.
• Ostrówka, Małgorzata. (2016). Środki językowe służące do wyrażania emocji w powieściach F. Czarnyszewicza „Nadberezyńcy” i „Wicik Żywica”. W Varenika Kurtsova, Natallia, Snihirova, Mirosław Jankowiak oraz Małgorzata Ostrówka (Red.), Belaruska-pol’skiia kul’turna-mounyia uzaemadachynenni: ad historii da suchasnastsi / Białorusko-polskie stosunki kulturowo-językowe: historia i współczesność (ss. 188-194). Minsk: Belarusskaia Navuka.
• Grek-Pabisowa, Iryda; Mirosław Jankowiak oraz Ostrówka, Małgorzata. (Red.). (2017). Słownik mówionej polszczyzny północnokresowej.  Warszawa: Instytut Slawistyki PAN. Dostęp http://ireteslaw.ispan.waw.pl/handle/20.500.12528/1281432s