Z radością informujemy o publikacji nowej książki dr Eweliny Drzewieckiej, zatytułowanej Юбилейно и модерно. Кирило-методиевският разказ през социализма в България. W monografii tej Autorka podejmuje próbę odpowiedzi na pytania m.in. o związki między dyskursem naukowym i partyjnym w odniesieniu do kluczowej dla bułgarskiej pamięci kulturowej narracji o dziele śś. Cyryla i Metodego; o (nie)religijny charakter ich nowoczesnego kultu, a także o jego znaczenie w perspektywie tzw. komunistycznego nacjonalizmu.
Monografia jest poświęcona funkcjonowaniu narracji o śś. Cyrylu i Metodym oraz ich uczniach w okresie socjalizmu w Bułgarii. Podnosi w ten sposób problem, który do tej pory nie był przedmiotem kompleksowych badań, choć wydaje się bardzo ważny nie tylko z punktu widzenia bułgarskiej tożsamości narodowej i problemów dziedzictwa kulturowego, ale także z punktu widzenia ideologicznego wykorzystania pamięci, zwłaszcza w warunkach totalitarnego reżimu. W centrum uwagi znajdują się różnorodne teksty naukowe i popularnonaukowe, opublikowane w latach 1944–1989 z okazji cyrylometodejskich jubileuszy: 100 lat od pierwszego obchodów święta 11/24 maja (1957), 1100 lat od powstania alfabetu słowiańskiego (1963), 1100 lat od śmierci Konstantyna-Cyryla Filozofa (1969), 1150 lat od narodzin Konstantyna-Cyryla Filozofa (1977), 1300 lat od powstania państwa bułgarskiego (1983) i 1100 lat od śmierci Metodego (1985). Zgodnie z ujęciem Jana Assmanna są one traktowane jako „teksty formatywne”, czyli teksty odpowiadające na pytanie „kim jesteśmy?” i w ten sposób przekazujące wiedzę, która zapewnia wspólnocie tożsamość i motywuje do wspólnych działań poprzez opowiadanie wspólnych historii. Analiza występujących w nich tendencji tematycznych, retorycznych rozwiązań i przemian semantycznych prowadzona jest w kontekście zmieniających się warunków społeczno-politycznych, konstatowanych w ramach trzech mikro-okresów bułgarskiego socjalizmu (lata 50., lata 60. i lata 70.–80.), umownie wydzielonych i oznaczonych słowami kluczowymi „rewolucja”, „oświata” i „kultura”, i w tym sensie – w ścisłym związku z dyskursem partii komunistycznej na ten temat. W perspektywie aktualizującego i semiotyzującego charakteru celebrowania pamięci „słowiańskich / bułgarskich oświecicieli” stawiane są kluczowe pytania dotyczące funkcjonowania narracji cyrylometodejskiej w okresie socjalizmu w Bułgarii, w tym pytania o ciągłość kulturową i rolę tradycji odrodzenia narodowego w interpretacji tej narracji, o nowoczesny wymiar języka, jakim posługiwały się ówczesne elity, o oświeceniowy/nowoczesny sens bułgarskiej interpretacji historii, a także o zjawisko „komunistycznego nacjonalizmu” oraz „sekularyzacji” cerkiewnego kultu słowiańskich świętych w kontekście „prawosławnej nowoczesności”. Monografia jest próbą kulturologicznej interpretacji tekstów (popularno-)naukowych przez pryzmat historii idei, która łączy perspektywy historii historiografii, koncepcję pamięci kulturowej w ujęciu Jana i Aleidy Assmann, koncepcję instytucji jako samomaskującego się kolektywu myślowego w ujęciu Mary Douglas oraz myśli postsekularnej.