Raporty z badań

W semestrze letnim 2022 roku doktorantka Instytutu Slawistyki PAN, mgr Klaudia Kosicińska, studiowała antropologię na Yeditepe University w Stambule w ramach programu Erasmus+.
Zajęcia odbywały się na Wydziale Nauk Społecznych. Były uzupełnieniem teoretycznym i wzmocnieniem dla przygotowywanej przez doktorantkę rozprawy pt. „Azerbejdżanie przygranicznych wsi Gruzji: mobilność i praktyki translokalne w codzienności między granicami”. Praca doktorska przygotowywana jest pod kierunkiem dr hab. Karoliny Bielenin-Lenczowskiej (IEiAK UW).
Podczas studiów w Stambule doktorantka również miała możliwość intensywnej nauki języka tureckiego i codziennej praktyki językowej. Wyjazd do Turcji umożliwił pogłębienie znajomości historii, kultur, zagadnień etniczności (m.in. Lazów, zamieszkujących pogranicze gruzińsko-tureckie) i sytuacji społecznej regionu Morza Czarnego. Stał się okazją do nawiązania wielu interesujących naukowych znajomości. Wyjazd pozwolił również zagłębić się w sytuację społeczno-językową gruzińskiej diaspory w Stambule i stwarzał wiele okazji do rozmowy z liderami tej społeczności.

W dniach 17–21 października 2022 r. dr hab. Ewa Golachowska, prof. IS PAN przebywała w ramach programu Erasmus+ w Instytucie Slawistyki na Uniwersytecie w Poczdamie. Wygłosiła tam wykłady pt. „Pogranicze polsko-białoruskie. Perspektywa językowa i socjolingwistyczna”. Głównym tematem wykładów była sytuacja językowa i kulturowa na Podlasiu oraz na Białorusi zachodniej. Wizyta była także okazją do spotkania z pracującymi tam uczonymi, doktorantami oraz doktorantkami i wymiany informacji o badaniach prowadzonych w Instytucie Slawistyki PAN, a także w Instytucie Slawistyki Uniwersytetu w Poczdamie.

W dniach 24–28 października 2022 roku prof. dr hab. Joanna Goszczyńska gości na Uniwersytecie w Lipsku w ramach programu Erasmus+ z cyklem wykładów prezentujących problematykę trwałej obecności literatury czeskiej na polskim rynku czytelniczym i wydawniczym. Słuchaczami wykładów są studenci i studentki polonistyki i bohemistyki. Wizyta w Lipsku jest też okazją do spotkania z gronem niemieckich badaczy i do wymiany doświadczeń dydaktycznych w prowadzeniu zajęć translatologicznych.

W dniach 3-7 października 2022 r. dr hab. Helena Krasowska, prof. Instytutu Slawistyki PAN przebywała w ramach programu Erasmus+ w Departamencie Języków i Literatur Słowiańskich Uniwersytetu w Bukareszcie. Odbyły się tam szkolenia w zakresie administracji publicznej, zarządzania zasobami ludzkimi i zarządzania projektami międzynarodowymi, a także spotkania z rumuńskimi naukowcami i naukowczyniami w celu wymiany doświadczeń w pracy naukowej w tym trudnym okresie. Dr hab. Helena Krasowska, prof. inst. pracowała również w bibliotece Akademii Rumuńskiej, zbierając niezbędne do pracy naukowej dokumenty, przeprowadziła także kilka wywiadów z Polakami w Bukareszcie. Odbyły się ponadto spotkania z wybitnymi tłumaczami rumuńsko-polskiej literatury pięknej. Wspólnie określono plan dalszej współpracy.

Dnia 28 września 2022 r. doktorant IS PAN mgr Piotr Szatkowski wygłosił gościnną prelekcję w ramach odbywanego stażu w Instytucie Języka Litewskiego w Wilnie. Tytuł wystąpienia brzmiał „Prussian Masurians: the fall and revitalisation of a forgotten borderland” i dotyczył tematyki związanej z procesami dezintegracyjnymi społeczności mazurskiej oraz próbami przywracania elementów kultury Mazurów (w tym etnolektu i zwyczajów). Podczas prezentacji online poruszono także zagadnienie wielojęzyczności Mazurów na przestrzeni ostatnich dwustu lat, tematyki będącej obecnie przedmiotem zainteresowań badawczych prelegenta. W trakcie dyskusji omawiano praktyki i ideologie językowe panujące wśród mazurskich gromadkarzy – przedwojennego pietystycznego ruchu zrzeszającego Mazurów modlących się wspólnie w prywatnych domach podczas nabożeństw prowadzonych przez charyzmatycznych, niewywodzących się z duchowieństwa, kaznodziei.
Miesięczny staż mgr. Szatkowskiego odbywał się w ramach studiów doktoranckich
„Pogranicza, mniejszości, migracje…” współfinansowanych przez program POWER. Podczas pobytu w Wilnie stażysta zapoznawał się z działalnością naukową i metodami
upowszechniania wyników badań Instytutu Języka Litewskiego oraz sposobami digitalizacji zasobów leksykograficznych i dialektologicznych.

Dzięki programowi Erasmus+ prof. dr hab. Dorota K. Rembiszewska w dniach 5–9 października 2022 r. mogła gościć w Uniwersytecie Wileńskim. W czasie pobytu wygłosiła
wykłady dla studentek i studentów polonistyki wileńskiej na temat interpretacji zjawisk językowych na pograniczach, ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień leksyki pogranicza polsko-wschodniosłowiańskiego.
Wizyta w Wilnie była też okazją do spotkania z prof. Krystyną Rutkowską, której
studenci byli słuchaczami wykładów językoznawczyni z Polski. Dzięki prof. Rutkowskiej
pracującej w Katedrze Polonistyki (Centrum Polonistycznym / Polonistikos centras) od kilku lat wileńscy studenci mają szansę zapoznać się z różnorodną tematyką lingwistyczną badaczy z różnych placówek naukowych, w tym z Instytutu Slawistyki PAN.

Fot. 1 Dorota K. Rembiszewska i prof. Krystyna Rutkowska na tle gmachu
Uniwersytetu Wileńskiego
Fot. 2 Dorota K. Rembiszewska podczas wykładów zapoznała studentki i studentów
m.in. z problematyką pogranicza językowego

W dniach 19–23 września 2022 r. w ramach programu mobilności kadry naukowej Erasmus+ dr Małgorzata Kasner realizowała program studyjny w Instytucie Historii Uniwersytetu Wileńskiego (Vilniaus universiteto Istorijos fakultetas). W związku z przygotowywaną monografią naukową poświęconą badaniom kultury pamięci współczesnego Wilna na przykładzie największego placu miasta – Placu Łukiskiego, badaczka odbywała cykl spotkań z naukowcami litewskimi, polskimi i rosyjskimi (historykami, kulturoznawcami, literaturoznawcami, historykami sztuki, politologami, specjalistami z zakresu informacji naukowej i in.), a także gromadziła materiał wizualny do przyszłej książki (zdjęcia, plany miasta, plany zagospodarowania miasta, wizualizacje projektów konkursowych, skany dokumentów i in.). Przeprowadzone konsultacje i dyskusje umożliwiły obu stronom zapoznanie się ze stanem badań nad wileńską kulturą pamięci, wymianę informacji naukowej, dobrych praktyk badawczych oraz poszerzenie perspektyw naukowych.

Zdjęcie 1/2: Plac Łukiski (autorka Małgorzata Kasner)

W dniach 27 czerwca – 2 lipca 2022 roku prof. dr hab. Anna Zielińska prowadziła wykłady w ramach programu ERASMUS+ dla studentów slawistyki na temat dwujęzyczności polsko-niemieckiej na Uniwersytecie w Konstancji w Niemczech. Wykłady dotyczyły następujących zagadnień:

1. Die soziolinguistische Annotation im Korpus des polnisch-deutschen Bilinguismus. Theoretische und praktische Probleme (Anotacja socjolingwistyczna w korpusie polsko-niemieckiego bilingwizmu. Problemy teoretyczne i praktyczne)
2. Sprachideologien und Sprachmanagement in den Sprachbiografien Zweisprachiger in Polen und Deutschland (Ideologie językowe i zarządzanie językiem w biografiach osób dwujęzycznych w Polsce i w Niemczech)
3. Praktische Durchführung der Feldforschung (Prowadzenie badań terenowych)
4. Korpus der gesprochenen Sprache LangGener (Korpus LangGener)

Czytaj dalej

W dniach 20–24 czerwca 2022 roku prof. dr hab. Joanna Goszczyńska była gościem Ústavu české literatury a komparatistiky Filozofické fakulty Univerzity Karlovy w Pradze, w ramach programu Erasmus+ (Staff Mobility for Teaching).

Przeprowadzone przez prof. Joannę Goszczyńską wykłady podejmowały problematykę nowego podejścia do badań czeskiego modernizmu, zwłaszcza okresu międzywojennego. Koncentrowały się przede wszystkim na dziełach najbardziej reprezentatywnych twórców tego okresu, uwzględniając takie problemy jak możliwość badania twórczości Ladislava Klímy w kontekście gotycyzmu, Richarda Weinera w aspekcie teorii afektywnej, Jakuba Demla w perspektywie antropologii wyobraźni. W wykładach uczestniczyli studenci i doktoranci. Pobyt w Pradze był również okazją do przedyskutowania z partnerami czeskimi dalszych możliwości współpracy, między innymi w ramach realizowanych międzynarodowych projektów.