Profesor nauk humanistycznych, slawistka, badaczka terytorialnych odmian języka – gwara starowierców (Słownik gwary starowierców mieszkających w Polsce – wspólnie z I. Grek-Pabisową), polszczyzna północnokresowa (Polskie teksty gwarowe z obszaru dawnych Kresów północno-wschodnich, Współczesne gwary polskie na dawnych Kresach północno-wschodnich we współautorstwie z I. Grek-Pabisową i in.), gwary i kultura Podlasia (kierownictwo i redakcja Atlasu gwar wschodniosłowiańskich Białostocczyzny. Leksyka, t. V–X; Różnojęzyczne słownictwo gwarowe Podlasia, Suwalszczyzny i północno-wschodniego Mazowsza – współautorstwo z Dorotą K. Rembiszewską i Januszem Siatkowskim). Prowadziła badania z zakresu archiwaliów wschodnich, dotyczących represjonowanych przez reżim sowiecki.
e-mail: maryniakowa@wp.pl
1931Lata zatrudnienia w IS PAN: 1957–2011
Wykształcenie
Ukończyła filologię rosyjską na Uniwersytecie Warszawskim (1956). W roku 1974 Rada Naukowa Zakładu Słowianoznawstwa PAN (późniejszy IS PAN) nadała jej stopień doktora nauk humanistycznych na podstawie pracy Imiesłowy w gwarze starowierców mieszkających w Polsce. Stopień doktora habilitowanego uzyskała w 1991 r. na podstawie dorobku i pracy Funkcje składniowe bezokolicznika w gwarze pskowskiej i w gwarze Rosjan-starowierców mieszkających w Polsce. Studium porównawcze (1982). W 1998 r. otrzymała tytuł profesora nauk humanistycznych.
Działalność zawodowa i społeczna, funkcje, tytuły, stanowiska
- Kierowniczka Pracowni Języka Białoruskiego w latach (1992–2005).
- Kierownik projektów badawczych:
Kontakty językowe polsko-wschodniosłowiańsko-litewskie na Podlasiu, Mazowszu północno-wschodnim i Suwalszczyźnie.
Polacy w więzieniach, łagrach, na zesłaniach w ZSRR. Korespondencja z Delegatury PCK w Moskwie 1920–1937.
- Fundacja Slawistyczna – jedna z inicjatorów-założycieli, prezes w latach 1997–2003.
Tytuły honorowe
Honorowa obywatelka Ciechanowca (2014).
Członkostwo w gremiach naukowych
Polskie Towarzystwo Językoznawcze.
Białostockie Towarzystwo Naukowe – sekretarz komitetu Językoznawstwa.
Łomżyńskie Towarzystwo Naukowe im. Wagów.
Towarzystwo Naukowe Societas Scientiarum Klukoviana et Jablonovianae.
Społeczne Stowarzyszenie Prasoznawcze Stopka.
Związek Sybiraków.
- Międzynarodowa Asocjacja Uczonych i Badaczy Staroobrzędowstwa w Moskwie.
- Komisja Dialektologiczna przy Komitecie Językoznawstwa PAN.
- Komisja Badań Kresowych przy Komitecie Słowianoznawstwa PAN.
- Rada Naukowa IS PAN (1990–2012).
Kierowniczka Pracowni Języka Białoruskiego (1992–2005). - Komitet Redakcyjny serii wydawniczej Język na pograniczach.
- Komitet Redakcyjny rocznika „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej”.
Nagrody i odznaczenia
- Nagroda Naukowa Wydziału I im. Kazimierza Nitscha w zakresie językoznawstwa za pracę Słownik gwary staroobrzędowców mieszkających w Polsce (1982).
- Medal ks. Krzysztofa Kluka (1998).
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2004).
- Medal 50-lecia Slawistyki w Polskiej Akademii Nauk (2004).
- II Nagroda XX Edycji Nagrody i Medalu Zygmunta Glogera (2009).
Informacje bibliograficzne o życiorysie uczonego/uczonej
- Współcześni uczeni polscy. Słownik biograficzny tom III M-R (2000), s. 114.
- Białoruska encyklopedia w 18 tomach: Беларускаяэнцыклапедыя, т. Х (2000), s. 159.
- Rembiszewska D.K., Bibliografia prac prof. dr hab. Ireny Maryniakowej, „Poradnik Językowy” 2006, nr 8 (637), s. 12–18.
- Siatkowski J.
a. Jubileusz Profesor Ireny Maryniakowej, [w:] Miniksięga jubileuszowa ofiarowana Profesor Irenie Maryniakowej z okazji Jej 75. urodzin, pod red. D.K. Rembiszewskiej, Warszawa 2006, s. 9–12.
b. Jubileusz Profesor Ireny Maryniakowej, „Poradnik Językowy” 2006, z. 8, s. 3–5.
Publikacje
W opracowaniu.
1958
- Список словарей и статей по вопросам лексикографии, вышедших в Польше за последние годы (1946-1957) (współautorstwo z Ireną Dulewiczową, Irydą Grek-Pabisową), Лексикографический сборник, 3, Москва 1958, s. 159–162.
1959
- Z zagadnień leksykografii, rec.: Лексикографический сборник, 2, Moskwa 1957; SO, t. VIII, z. 2, 1959, s. 137–142.
1961
- Dopełnienie bliższe przy czasownikach zaprzeczonych we współczesnym rosyjskim języku literackim, SO, t. X, z. 1, Warszawa 1961, s. 111–119.
1962
- Список словарей и статей по вопросам лексикографии, вышедших в Польше в 1958–1960 гг. (współautorstwo z I. Dulewiczową, I. Grek-Pabisową), Лексикографический сборник, 5, Москва 1962, s. 192–195.
1967
- Różnice w mowie trzech pokoleń starowierców na Mazurach (współautorstwo z I. Grek-Pabisową), SO, t. XVI, z. 4, Warszawa 1967, s. 462–466.
1968
- Indeks a tergo do Materiałów do Słownika języka staroruskiego I. I. Srezniewskiego (współautorstwo z I. Dulewiczową, I. Grek-Pabisową), pod kier. Antoniny Obrębskiej-Jabłońskiej, Warszawa 1968, s. 385.
- Rzeczowniki zdrobniałe w gwarze starowierców ośrodka mazurskiego (współautorstwo z I. Grek-Pabisową), SO, t. XVII, z. 3, Warszawa 1968, s. 305–309.
1970
- Wielki słownik rosyjsko-polski (współautorstwo z Anatolem Mirowiczem, I. Dulewiczową, I. Grek-Pabisową), t. I–II, Warszawa–Moskwa 1970, s. 1456.
1972
- Niekongruentne formy imiesłowu czynnego uprzedniego w roli predykatu w rosyjskiej gwarze starowierców w Polsce, SFPS, t. 12, Warszawa 1972, s. 247–254.
- Gwary rosyjskie w województwie białostockim (współautorstwo z I. Grek-Pabisową), [w:] Teksty gwarowe z Białostocczyzny z komentarzem językowym, red. A. Obrębska-Jabłońska. Warszawa 1972, s. 113–131.
- O pracy nad słownikiem gwary starowierców w Polsce (współautorstwo z I. Grek-Pabisową), SO, t. XXI, z. 3, Warszawa 1972, s. 323–329.
1973
- Odbicie struktury słowotwórczej systemu leksykalnego języka wyjściowego w słownikach dwujęzycznych (współautorstwo z I. Dulewiczową, I. Grek-Pabisową), [w:] Slovo a slovník, Bratysława 1973, s. 107–111.
1974
- Русские старообрядцы в Польше и их говор (współautorstwo z I. Grek-Pabisową), [w:] Диалектологический сборник. (Материалы IV диалектологической конференции по изучению говоров в Прибалтике. Октябрь 1972). Вильнюс 1974, s. 37–45.
1975
- O adiektywizacji imiesłowów przymiotnikowych w gwarze starowierców mieszkających w Polsce, SO, t. XXIV, z. 1, Warszawa 1975, s. 69–74.
1976
- 15. Imiesłowy w rosyjskiej gwarze starowierców mieszkających w Polsce, Wrocław 1976, s. 112.
- Rec.: B. Laumane, Zivju nosaukumi latviešu voloda, Riga 1973; ABS, t. IX, Warszawa 1976, s. 307–309.
- Rec.: Veltijums Akademikim Janim Endzelinam LPSR Zinatnu Akademija Andreja Upisa Valodas un Literaturas Instituts, Riga 1972; ABS, t. X, Warszawa 1976, s. 390–393.
1977
- Rec.: Балтославянские исследования, Москва 1974; ABS, t. XI, Warszawa 1977, s.374–376.
- Rec.: В. Н. Топоров, Прусский язык. Словарь А–Д, Москва 1975; ABS, t. XI, Warszawa 1977, s. 376–377.
1978
- O funkcjach bezokolicznika przyczasownikowego. (Na materiale rosyjskiej gwary starowierców), SFPS, t. XVII, Warszawa 1978, s. 305–312.
- O badaniach gwarowych na terenie Syberii, SO, t. XXVII, z. 2, Warszawa 1978, s. 289–294.
1979
- O słowie posiłkowym przy bezokoliczniku. (Na materiale rosyjskiej gwary starowierców), SFPS, t. XVIII, Warszawa 1979, s. 233–242.
- Rec.: A. Rekena, Amatniecibas leksika dazas Latgales dievidu izoloksnes un tas sakari ar atbilstosajiem nosukumiem slavu volodas, Riga 1975; ABS, t. XII, Warszawa 1979, s. 264–265.
1980
- Słownik gwary starowierców mieszkających w Polsce (współautorstwo z I. Grek-Pabisową), Prace Slawistyczne, t. XI, Wrocław 1980, s. 406.
1981
- Wielki słownik rosyjsko-polski (współautorstwo z A. Mirowiczem, I. Dulewiczową, I. Grek-Pabisową), t. I–II, Warszawa–Moskwa 1970, s. 1456. [wyd. II].
1982
- Funkcje składniowe bezokolicznika w gwarze pskowskiej i w gwarze Rosjan-starowierców mieszkających w Polsce. (Studium porównawcze), Wrocław 1982, s. 114.
1983
- Michaił Capienko, Sofia, Tyrnowo, Płowdiw. Z rosyjskiego przełożyła I. Maryniakowa, Warszawa 1983, s. 223.
1984
- Wpływ języka polskiego na system przyimkowy gwary starowierców mieszkających w Polsce, [w:] Studia nad gwarami Białostocczyzny. Morfologia i słownictwo, red. E. Smułkowa, I. Maryniakowa, Warszawa 1984, s. 91–102.
- Czasowniki dystrybutywne z prefiksem po- w niektórych gwarach rosyjskich na materiale leksykograficznym, ABS, t. XVI, Warszawa 1984, s. 187–200.
- W 80-lecie urodzin profesor doktor Antoniny Obrębskiej-Jabłońskiej (współautorstwo z I. Grek-Pabisową), ABS, t. XVI, 1984, s. 9–11.
- red. Studia nad gwarami Białostocczyzny. Morfologia i słownictwo, red. E. Smułkowa i I. Maryniakowa, Warszawa 1984, s. 222.
1986
- Wielki słownik rosyjsko-polski (współautorstwo z A. Mirowiczem, I. Dulewiczową, I. Grek-Pabisową), wydanie III poprawione i uzupełnione, Warszawa–Moskwa, t. I 1986, s. 863.
- Wpływ ruszczyzny na język ludności Ciechanowca i okolic, [w:] Język i jego odmiany w aspekcie porównawczym, Wrocław 1986, s. 163–169.
1987
- Wielki słownik rosyjsko-polski (współautorstwo z A. Mirowiczem, I. Dulewiczową, I. Grek-Pabisową), Wydanie III poprawione i uzupełnione, Warszawa–Moskwa, t. II 1987, s. 799.
- O działalności Komisji Językoznawczej BTN, Białostocczyzna 1987, nr 2 (6), s. 2–5.
1989
- Uwagi o języku pism księdza Krzysztofa Kluka – przyrodnika z Ciechanowca, [w:] Studia językowe z Białostocczyzny. Onomastyka i historia języka, red. I. Maryniakowa, E. Smułkowa, Warszawa 1989, s. 173–177.
- O wyznawcach Wschodniego Kościoła Staroobrzędowego w Polsce (współautorstwo z I. Grek-Pabisową), [w:] Chrześcijański Wschód a kultura polska, Lublin 1989, s. 89–101.
- Z zagadnień leksyki religijnej w słownikach rosyjsko-polskich i polsko-rosyjskich (współautorstwo z I. Grek-Pabisową), Roczniki Humanistyczne, t. XXXVII–XXXVIII, Lublin 1989–1990, z.7, s. 107–116.
- red. Studia językowe z Białostocczyzny. Onomastyka i historia języka, red. I. Maryniakowa, E. Smułkowa, Warszawa 1989, s. 177.
1991
- Zaimek się wykładnikiem nieokreśloności. (Na materiale tekstów Krzysztofa Kluka i współczesnej gwary Ciechanowca i najbliższej okolicy), SFPS, t. XXVII, Warszawa 1991, s. 33–39.
1992
- Północno-wschodnie obszary polszczyzny wobec języków wschodniosłowiańskich i bałtyckich, [w:] Z polskich studiów slawistycznych, seria VIII, Warszawa 1992, s. 153–158.
- O formach osobowych czasowników w północno-wschodnich gwarach polskich i językach wschodniosłowiańskich, [w:] Słowiańskie pogranicze językowe, red. Kwiryna Handke, Warszawa 1992, s. 85–93.
- Związki gwar polskich Wileńszczyzny z gwarami na terenie Polski, [w:] Mniejszości polskie i polonia w ZSRR, red. Hieronim Kubiak, Tadeusz Paleczny, Jarosław Rokicki, Małgorzata Wawrykiewicz, Wrocław–Warszawa–Kraków 1992, s. 153–155.
- Z problemów opisu deklinacji i koniugacji w gramatyce języka rosyjskiego dla Polaków, [w:] Synchroniczne badania porównawcze systemów gramatycznych języków słowiańskich, Slavica, t. 97, Warszawa 1992, s. 165–177.
- Обычаи русских старообрядцев в Польше в свете языковых данных, ABS, t. XXI, Warszawa 1992, s.75–82.
- Экспрессия и экспрессивные средства речи старообрядцев в Польше [w:] Традиционная духовная и материальная культура русских старообрядческих поселений в странах Европы, Азии и Америки, ред. Н.Н. Покровский, Р. Моррис, Новосибирск 1992, s. 218–223.
- Współczesne gwary polskie na Litwie i Białorusi (współaut. z I. Grek-Pabisową), [w:] Mniejszości polskie i polonia w ZSRR, red. H. Kubiak, T. Paleczny, J. Rokicki, M. Wawrykiewicz, Wrocław–Warszawa–Kraków 1992, s. 149–152.
1993
- Gramatyka konfrontatywna rosyjsko-polska. Morfologia ze słowotwórstwem, Warszawa, 1993, s. 240.
- Wielki słownik rosyjsko-polski (współautorstwo z A. Mirowiczem, I. Dulewiczową, I. Grek-Pabisową), Warszawa 1993, t. I s. 863, t. II s. 799. [wyd. IV].
- Język kresowy w świadomości Polaków (współautorstwo z I. Grek-Pabisową), [w:] Region, regionalizm – pojęcie i rzeczywistość red. K. Handke, Warszawa 1993, s. 161–172.
- Z badań nad językiem polskim na pograniczu litewsko-białoruskim (współautorstwo z I. Grek-Pabisową), Rozprawy Slawistyczne 6, Lublin 1993, s. 99–105 .
- O charakterze związków języka litewskiego z gwarami rosyjskimi i polskimi (współautorstwo z I. Grek-Pabisową), [w:] Lietviu kalbotyros klausimai, t. XXX, Periferines lietuviu kalbos tarmes, Vilnius 1993, s. 54–61.
1994
- Семантика глагольных форм с возвратным местоимением się в польском литературном языке и их соответствие в русском литературном языке. (Местоимение się как показатель категории определенности/неопределенности), [w:] Теоретические и методологические проблемы сопоставительного изучения славянских языков, Москва 1994, s. 33–38.
- Языковое отображение контактов старообрядцев с окружающей средой в области сельского хозяйства, [w:] Skupiska staroobrzędowców w Europie, Azji i Ameryce. Ich miejsce i tradycje we współczesnym świecie, red. I. Grek-Pabisowa, I. Maryniakowa, R. Morris, Warszawa 1994, s. 312–321.
- Z najnowszych badań terenowych na Wileńszczyźnie (współautorstwo z I. Grek-Pabisową), [w:] Studia nad Polszczyzną Kresową, t. VII, Prace Językoznawcze 126, Wrocław 1994, s. 95–99.
- Antonina Obrębska-Jabłońska (1901–1994), ABS, t. XXII, Warszawa 1994, s. 9–12.
- red. Skupiska staroobrzędowców w Europie, Azji i Ameryce. Ich miejsce i tradycje we współczesnym świecie, red. I. Grek-Pabisowa, I. Maryniakowa, R. Morris, Warszawa 1994, s. 345.
1995
- Atlas gwar wschodniosłowiańskich Białostocczyzny, t. V (Leksyka 1), red. I. Maryniakowa, (opracowanie 9 map z komentarzami), Warszawa 1995, s. 272.
- Paralele gramatyczne w północno-wschodnich gwarach polskich i językach wschodniosłowiańskich, SFPS, t. XXXII, Warszawa 1995, s. 185–193.
- Poles in Lithuania and on Adjacent Belorussian Terrains (współautorstwo z I. Grek-Pabisową), [w:] Language, Minority, Migration. Yearbook 1994/1995. Edited by Sven Gustavsson and Harald Runblom, Uppsala 1995, s. 141–152.
1996
- Atlas gwar wschodniosłowiańskich Białostoccyzny, t. VI (Leksyka 2), red. I. Maryniakowa, (opracowanie 12 map z komentarzami), Warszawa 1996, s. 295.
- Polskie teksty gwarowe z obszaru dawnych Kresów północno-wschodnich (współautorstwo z I. Grek-Pabisową, Anną Zielińską), Warszawa 1996, s. 212.
- Słowniczek przedmiotów z drewna. (Przyczynek do polszczyzny XVIII wieku), [w:] Symbolae slavisticae, red. Ewa Rzetelska-Feleszko, SOW, Warszawa 1996, s. 209–218.
- Wielki słownik rosyjsko-polski (współautorstwo z A. Mirowiczem, I. Dulewiczową, I. Grek-Pabisową), t. I–II, Warszawa 1996, t, I s. 863, t. II s. 799. [wyd. V].
- Życie polskiej ludności wiejskiej na Litwie i Białorusi w świetle tekstów gwarowych, [w:] Wilno i kresy północno-wschodnie, t. III Polszczyzna kresowa, red. Elżbieta Feliksiak, Bogusław Nowowiejski, Białystok 1996, s. 161–177.
- Юрий Ростовых, Жаргон лагерей. Przygotowała do druku I. Maryniakowa, Studia Literaria Polono-Slavica 2 „Literackie świadectwa zniewolenia”, Warszawa 1996, s. 291–297.
- „Słodkie mleko i gorzkie wspomnienia” (O dzieciństwie w Kazachstanie), Studia Literaria Polono-Slavica 2, „Literackie świadectwa zniewolenia”, Warszawa 1996, s. 299–308.
1997
- Arealne opracowanie leksyki wschodniosłowiańskich gwar Białostocczyzny, [w:] Ze studiów nad gwarami wschodniosłowiańskimi w Polsce, red. Feliks Czyżewski i Michał Łesiów, Rozprawy Slawistyczne 12, Lublin 1997, s. 109–145.
- Z gwarowych badań leksykalnych na Białostocczyźnie, [w:] Leksyka słowiańska na warsztacie językoznawcy, red. H. Popowska-Taborska, Warszawa 1997, s. 167–184.
- Polskie gwarowe obszary północno-wschodnie wobec pojęcia „Kresy” [w:] Kresy – pojęcie i rzeczywistość, red. K. Handke, Warszawa 1997, s. 181–192.
- Wybrane konstrukcje składniowe w polszczyźnie północno-wschodnich rubieży Polski, [w:] Polszczyzna Mazowsza i Podlasia, Śladami Kolberga i Glogera po Ziemi Łomżyńskiej, red. B. Bartnicka, B. Falińska, A. Kowalska, H. Sędziak, Łomża 1997, s. 121–125.
- Związki języka litewskiego z gwarami polskimi i rosyjskimi (współautorstwo z I. Grek-Pabisową), [w:] Słowiańskie Pomorze Nadbałtycki – język, kultura, sąsiedztwo językowe, red. J. Zieniukowa, Warszawa 1997, s. 375–381.
- Język polski na Kresach północno-wschodnich dawniej i dziś (współautorstwo z I. Grek-Pabisową), [w:] Historia i współczesność języka polskiego na Kresach Wschodnich, red. I. Grek-Pabisowa, Warszawa 1997, s. 27–109.
1998
- Методология и методика описания русского языка различных групп старообрядцев, [w:] Живые традиции: Результаты и перспективы комплексных исследований русского старообрядчества Мир старообрядчества 4, ред. И. В. Поздеева, Москва 1997, s. 143–148.
1999
- Atlas gwar wschodniosłowiańskich Białostocczyzny, t. VII (Leksyka 3), red. I. Maryniakowa, (opracowanie 29 map z komentarzami), Warszawa 1999, s. 284.
- Wielki słownik rosyjsko-polski (współautorstwo z A. Mirowiczem, I. Dulewiczową, I. Grek-Pabisową), Warszawa 1999, t. I s. 863, t. II s. 799. [wyd. VI].
- Nazwy kłamcy w gwarach na polsko-białoruskim pograniczu językowym, Prace Filologiczne, t. XLIV, Warszawa 1999, s. 373–379.
- Opracowania etnograficzne Stanisława Dworakowskiego źródłem leksyki mazowiecko-podlaskiego pogranicza, Polszczyzna regionalna, t. III, red. H. Sędziak, Łomża 1999, 65–70.
- Współczesne gwary polskie na dawnych kresach północno-wschodnich (wspólnie z I. Grek-Pabisową), Warszawa 1999, s. 259.
2000
- Mowa rosyjskiej ludności staroobrzędowej w Polsce w świetle badań dialektologicznych na Białostocczyźnie, Zeszyty Muzeum Warmii i Mazur, nr 4, Staroobrzędowcy w Polsce, Olsztyn 2000, s. 123–136.
- Język polski i Polacy w historycznych granicach Wielkiego Księstwa Litewskiego, Język a tożsamość na pograniczu kultur, Prace Katedry Kultury Białoruskiej Uniwersytetu w Białymstoku, nr 1, red. E. Smułkowa, A. Engelking, Białystok 2000, s. 38–40.
- Staroobrzędowcy – publikacja z okazji 45-lecia pracy naukowej prof. Irydy Grek-Pabisowej (wystąpienie na promocji książki), SFPS, t. 36, Warszawa 2000, s. 213–218.
2001
- Wielki słownik rosyjsko-polski (współautorstwo z A. Mirowiczem, I. Dulewiczową, I. Grek-Pabisową), Warszawa 2001, t. I s. 863, t. II s. 799. [wyd. VII].
- Formy imiesłowowe w mówionej odmianie języka ludności na północnym wschodzie Polski, Polszczyzna Mazowsza i Podlasia, t. V, Frazeologia i składnia polszczyzny mówionej, red. H. Sędziak, s. 7–19.
- O języku inskrypcji nagrobnych na północnych Kresach, Studia nad Polszczyzną Kresową, t. X, red. J. Rieger, Warszawa 2001, s. 241–246.
- Wstęp do książki: Księżna Anna z Sapiehów Jabłonowska (1728-1800), red. A. Wołk, Z. Wójcik, Siemiatycze 2001, s. 7-10.
2002
- Atlas gwar wschodniosłowiańskich Białostocczyzny, t. VIII (Leksyka 4), red. I. Maryniakowa, (+ opracowanie 14 map z komentarzami), Warszawa 2002, s.351.
- Koncepcja i założenia „Słownika gwarowego Podlasia, północno-wschodniego Mazowsza i Suwalszczyzny”, Dialektologia jako dziedzina językoznawstwa i przedmiot dydaktyki, red. S. Gala, Łódź 2002, s. 333–340.
2003
- Morfologiczne aspekty zwężenia e > i, y na północnym wschodzie polskich obszarów gwarowych, [w:] Słowa jak mosty nad wiekami, Białystok 2003, s. 281–286.
- Rec.: Żak Rosi. Sprawocznik po Gułagu. Istoriczeskij słowar’ sowietskich penitiencjarnych institucii i terminow, swjazanych s prinuditielnym trudom, ABS, t. XXVII, Warszawa 2003, s. 223‑227.
- Z Archiwum Delegatury Polskiego Czerwonego Krzyża w Moskwie. 1920‑1937, ABS, t. XXVII, Warszawa 2003, s. 153‑160.
2004
- Badania językowe na Podlasiu, publikacja PAN Działalność naukowa (wybrane zagadnienia), nr 18.
- Mikrotoponimia Ciechanowca, [w:] Polszczyzna Mazowsza i Podlasia, część VII. Antroponimia i toponimia Mazowsza i Podlasia, red. H. Sędziak, s. 43‑51, Łomża 2004.
- Prace językoznawcze i folklorystyczne z zakresu wschodniej słowiańszczyzny, [w:] 50 lat slawistyki w Polskiej Akademii Nauk (1954–2004), Warszawa 2004, s. 125–135.
- Wielki słownik rosyjsko-polski (współautorstwo z A. Mirowiczem, I. Dulewiczową, I. Grek-Pabisową), Warszawa 2004, t. I s. 863, t. II s. 799. [wyd. VIII].
2005
- Mieszkańcy guberni łomżyńskiej materiałach archiwum Delegatury Polskiego Czerwonego Krzyża w Moskwie (1920–1937), Studia Łomżyńskie, t. XVI s. 47–62.
- Żołnierze Piątej Syberyjskiej Dywizji w archiwum Delegatury Polskiego Czerwonego Krzyża w Moskwie, ABS, t. XXIX.
- Baza danych Archiwum Delegatury Polskiego Czerwonego Krzyża w Moskwie. Informacje o Polakach i obywatelach polskich na podstawie korespondencji z Delegaturą PCK w Moskwie w latach 1920-1937 (współautorstwo z Dorotą Rembiszewską).
2006
- Posłowie, Wspomnienia z posiołka nr 2 Donieckoje w czkałowskim rejonie z lat 1940–1946, w książce: M. Kuberska, To było życie … Wspomnienia z Kazachstanu 1936–1966, Warszawa 2006, s. 147–155.
2007
- Atlas gwar wschodniosłowiańskich Białostocczyzny, t. IX (Leksyka 5), red. I. Maryniakowa, Warszawa 2007 (+ opracowanie 28 map z komentarzami).
- Grupa Warszawska Towarzystwa Miłośników Ciechanowca [w:] Człowiek i jego dzieło. O Kazimierzu Uszyńskim wspomnienia serdeczne, Muzeum Rolnictwa im. ks. Krzysztofa Kluka w Ciechanowcu, 2007, s. 97-102.
2008
- Gwara staroobrzędowców na Białostocczyźnie, [w:] Rosjanie w północno-wschodniej części Królestwa Polskiego, Łomża 2008.
- Polacy skazani na karę śmierci w latach 1920-1937 w Rosji (w materiałach Archiwum Delegatury Polskiego Czerwonego Krzyża w Moskwie), Studia Łomżyńskie, t. XIX, Łomża 2008, s. 335-346.
- Dziennik kolejarza Antoniego Sagana z przebiegu ewakuacji stacji Wawer w głąb Rosji 4 sierpnia 1915 roku, ABS, t. XXXII, Warszawa 2008, s. 163-218.
- Wspomnienie rodzinne, [w:] Pomnik ze wspomnień wzniesiony (Pamięci księdza prałata Tadeusza Uszyńskiego), (współautorstwo z Jerzym Maryniakiem i Agnieszką Maryniak), Wyd. Stampa, Warszawa 2008, s. 26-33.
2009
- Atlas gwar wschodniosłowiańskich Białostocczyzny, t. X (Leksyka 6), red. I. Maryniakowa, (+ opracowanie 18 map z komentarzami), Warszawa 2009.
- Mowa ludności Ciechanowca i okolicy dawniej i dziś, „Ciechanowiecki Rocznik Muzealny”, red. Olga Regina Tomaszewska, Norbert Tomaszewski, t. V, z. 2, Muzeum Rolnictwa im. ks. K. Kluka w Ciechanowcu, Ciechanowie 2009, s. 131–140.
- O języku Rosjan-staroobrzędowców zamieszkujących na północnym wschodzie Polski, [w:] Rosjanie na północno-wschodnim Mazowszu w XIX wieku i pierwszej połowie XX wieku, Łomża 2009, s. 335-346
2010
- Budowa słowotwórcza nazw wykonawców zawodów w gwarach wschodniosłowiańskich Białostocczyzny, [w:] Polszczyzna Mazowsza i Podlasia. Prace poświęcone Pani Profesor Henryce Sędziak, red. Dorota Czyż, Małgorzata Frąckiewicz, t. XIV, Łomżyńskie Towarzystwo Naukowe im. Wagów: Łomża, 2010, s. 159–166.
- Polacy rozstrzelani w latach 1920–1937 w Rosji (w materiałach Archiwum Delegatury Polskiego Czerwonego Krzyża w Moskwie), Studia Łomżyńskie, red. Michał Gnatowski, t. XXI, Łomżyńskie Towarzystwo Naukowe im. Wagów: Łomża, 2010, s. 375–380.
- O dziełach Krzysztofa Kluka w świetle badań gwarowych na Podlasiu, ABS, t. 33, Warszawa 2010, s. 191-198
- Mikrotoponimia Ciechanowca, Ciechanowiecki Rocznik Muzealny, red. Norbert Tomaszewski, t. VI, Muzeum Rolnictwa im. ks. K. Kluka w Ciechanowcu, Ciechanowiec 2010, s. 177-185. (Przedruk z roku 2004, p. 92).
2011
- Научные исследования старообрядчества польских учёных последних лет, [w:] Язык, книга и традиционная культура позднего русского средневековья. В жизни своего времени, в науке, музейной и библиотечной работе XXI в., Moskwa 2011, s. 302-310
Приложение. Болезни и их лечeние y деревенских жителей северо-восточной Польши (на языковом материале старообрядческих поселений), [w:] Язык, книга и традиционная культура позднего русского средневековья в жизни своего времени, в науке, музейной и библиотечной работе, Moskwa 2011, s. 311–319.
- Библиография истории русского старообрядчества в XX веке: Работы, напечатаны в Польше, [w:] Язык, книга и традиционная культура позднего русского средневековья в жизни своего времени, в науке, музейной и библиотечной работе XXI в., Moskwa 2011, s. 320–327.
- Ksiądz Krzysztof Kluk w opracowaniach leksykograficznych XIX wieku, [w:] Anna ks. Jabłonowska i ks. Krzysztof Kluk – ludzie którzy wyprzedzili swoją epokę, red. N. Tomaszewski, Z. Wójcik, Ciechanowiec 2011, s. 159-177.
- Słownik dawnej mowy mieszkańców Ciechanowca i okolicznych wsi na Podlasiu, Łomża 2011, Łomżyńskie Towarzystwo Naukowe im. Wagów, s. 102 + 12 stron fotografii.
2012
- Atlas gwar wschodniosłowiańskich Białostocczyzny, t. IV. Słowotwórstwo, red. I. Maryniakowa, (+ opracowanie 23 map z komentarzami), Warszawa 2012, s. 204.
- Dawna leksyka Ciechanowca i okolicznych wsi, ABS, t. 36, SOW Warszawa 2012, s. 147-215.
- Tempo przemian językowych wśród ludności Ciechanowca na Podlasiu, Linguistica Copernikana, 2 (8), red. naczelny Maciej Grochowski, Toruń 2012, s. 77-86. DOI:http://dx.doi.org/10.12775/LinCop.2012.007
2013
- Początki badań kultury i języka staroobrzędowców w Polsce, ABS, t. 37, SOW, Warszawa 2013, s. 211-220.
- Z archiwum prokuratury miasta Archangielska, Studia Łomżyńskie XXIV, red. M. Gnatowski, Łomżyńskie Towarzystwo Naukowe im. Wagów, Łomża 213, s. 167-187.
2014
- Różnojęzyczne słownictwo gwarowe Podlasia, Suwalszczyzny i północno-wschodniego Mazowsza (współautorstwo z D.K. Rembiszewską i J. Siatkowskim), SOW, Warszawa 1914, ss. 473.
2015
- Związki frazeologiczne i przysłowia w mowie mieszkańców Ciechanowca i okolicznych wsi, Semantyka a konfrontacja językowa t. 5, red. D. Roszko, J. Satoła-Staśkowiak, Instytut Slawistyki, Fundacja Slawistyczna, Warszawa 2015, s. 229-241. (Tom dedykowany Prof. dr hab. Violetcie Koseskiej-Toszewej z okazji czterdziestopięciolecia pracy naukowej
2016
- Opracowanie leksyki gwarowej Podlasia w Instytucie Slawistyki PAN [w:] Słowiańskie słowniki gwarowe – tradycja i nowatorstwo, Instytut Slawistyki PAN, Łomżyńskie Towarzystwo Naukowe im. Wagów, Warszawa – Łomża 2016, s. 145-153, red. D. K. Rembiszewska
- Сельскохозяйственные термины в лексическом составе pусского говора сувальско-августовских старообрядцев [w:] Moskwa 2014