W repozytorium Instytutu Slawistyki Polskiej Akademii Nauk iReteslaw została opublikowana monografia dr hab Heleny Krasowskiej, prof. inst., pt. Polacy między Donem, Dniestrem a Prutem. Biografie językowe. Jest to 46. tom serii „Język na Pograniczach”; https://hdl.handle.net/20.500.12528/1946.
Autorka prezentuje w niej biografie językowe Polaków zamieszkałych od ponad dwóch wieków na pograniczach między Donem, Dniestrem a Prutem, czyli na pograniczach ukraińsko-mołdawskim, ukraińsko-rosyjskim i ukraińsko-rumuńskim. Przedmiotem prezentowanych w niniejszej pracy badań jest wielojęzyczność Polaków urodzonych na tych pograniczach od lat dwudziestych XX wieku po lata pięćdziesiąte na przykładzie życia konkretnych osób. Badanie pojedynczych rozmówców – Polaków – wyraźnie podkreśla konotacje historyczne, kulturowe, a zwłaszcza parametry emocjonalne i tożsamościowe, jakie łączą się z krajem pochodzenia poprzednich pokoleń tychże rozmówców.
Na wielojęzyczność jednostki oraz zachowanie języka polskiego lub jego utratę miały wpływ – w kręgu rodziny: a) miejsce urodzenia (rodzina, najbliższe sąsiedztwo, liczebność grupy polskiej mówiącej odmianą języka polskiego); b) partner życiowy (w tym miejsce zamieszkania, język nauczania w szkołach ich dzieci); c) praktykowanie lub brak możliwości praktykowania religii w poszczególnych okresach; d) życie na emeryturze (język rozmów z dziećmi, wnukami); w kręgu sytuacji społecznej zaś: a) zmiana miejsca zamieszkania; b) zmiana polityczno-administracyjna; c) język lub języki administracji państwowej; d) język szkolnictwa; e) język religii (sfera poza domowa); f) język pracy / wojska / dalszej nauki.
Monografia jest nowatorską pracą w badaniach nad wielojęzycznością oraz bilingwizmem polsko-obcym z udziałem różnych odmian polszczyzny.
Zapraszamy do lektury.
(opr. D. Leśniewska)