W dniu 2 kwietnia 2019 r. w Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego odbyła się promocja monografii autorstwa Heleny Krasowskiej, Magdaleny Pokrzyńskiej i Lecha A. Suchomłynowa Świadectwo zanikającego dziedzictwa. Mowa polska na Bukowinie: Rumunia – Ukraina. Uroczyste spotkanie miało charakter wyjątkowy, było bowiem połączone z wręczeniem odznaczeń dla naukowców zajmujących się polską kulturą. Na wniosek Fundacji Slawistycznej Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego przyznał prof. Helenie Krasowskiej oraz prof. Lechowi A. Suchomłynowi (Międzynarodowa Szkoła Ukrainistyki Narodowej Akademii Nauk Ukrainy) Brązowe Medale „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Uroczystego wręczenia medali w imieniu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego dokonał Dyrektor Gabinetu Ministra Jarosław Czuba. W laudacji podkreślił zasługi odznaczonych naukowców w upowszechnianiu polskiego dziedzictwa kulturowego na arenie międzynarodowej. Prof. Krasowska od wielu lat zajmuje się badaniem kultury Polaków żyjących w Rumunii i na Ukrainie. Prace prof. Suchomłynowa dotyczą rozwoju kultury polskiej w regionach wieloetnicznych. Działalność obydwojga naukowców przyczynia się do upowszechniania i ocalania polskiego niematerialnego dziedzictwa narodowego.
Nad przebiegiem uroczystości w Studium Europy Wschodniej czuwał Dyrektor Jan Malicki. Promocję monografii poświęconej mowie polskiej na Bukowinie Karpackiej prowadzili prof. Kazimierz Jurczak (były konsul RP w Rumunii) oraz prof. Henryk Litwin (były ambasador i konsul RP w Ukrainie). Prof. Litwin podkreślił znaczenie publikacji, która, opisując mowę Polaków na Bukowinie i udzielając im samym „głosu” jako narratorom, „prowadzi w świat przedstawiony w jego esencji”. Prof. Jurczak zwrócił natomiast uwagę na to, że monografia, będąca wynikiem wieloletnich badań prowadzonych w Rumunii i na Ukrainie, „przywraca jedność narracji o Polakach na Bukowinie”. Autorzy książki opowiedzieli o pracach badawczych, omawiając również jej efekty i zasoby, jakie dzięki realizacji badań udało im się zgromadzić. Monografia zawiera opis mowy i kultury Polaków żyjących po obu stronach granicy ukraińsko-rumuńskiej, a o jej wyjątkowości stanowi m.in. zasób materiałów źródłowych: wywiady przeprowadzone w 58 miejscowościach, w których wzięło udział 358 osób, 260 godzin nagrań (spisanych w postaci 4500 stron transkrypcji półortograficznej), 20228 fotografii i skanów. Badania terenowe w latach 2015–2018 prowadził interdyscyplinarny międzynarodowy zespół, którym kierowała prof. H. Krasowska. Monografia, wydana przez Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk, jest nie tylko pierwszym całościowym opracowaniem dotyczącym języka i kultury Polaków na Bukowinie, lecz także niezwykłym wydawnictwem, zawierającym obszerne fragmenty wywiadów, zdjęcia i nagrania, które dołączone zostały do niej na specjalnym nośniku. Książka została wydana w twardej oprawie, niezwykle starannie pod względem edytorskim. Stanowi opis zanikającego dziedzictwa, ale jej wydanie, co podkreślił prof. H. Litwin, ocala opisywaną kulturę i mowę Polaków z Bukowiny.
(przyg. K. Stempel-Gancarczyk, fot. D. Deykun)