Prezentujemy badania realizowane w Instytucie Slawistyki PAN w ramach grantu POLONEZ BIS 2 Narodowego Centrum Nauki:
Dr Orest Semotiuk z Ukrainy realizuje w Instytucie projekt pt. „Laughter during the war: Russian aggression in Ukraine in political cartoons and memes” („Śmiech podczas wojny: rosyjska agresja w Ukrainie w karykaturach politycznych i memach”). Opiekunem projektu ze strony IS PAN jest dr hab. Roman Roszko, prof. inst.
Opis projektu:
Współczesne wojny różnią się od klasycznych tym, że wykorzystują nie tylko sprzęt wojskowy i tradycyjne armie. Wartości, ideologia, kultura, symbole, media, humor również stają się bronią w XXI wieku. Rosyjska agresja na Ukrainę, zapoczątkowana w 2014 roku aneksją Krymu i zajęciem Donbasu, została oceniona jako „wojna hybrydowa”. Po inwazji Rosji na pełną skalę 24 lutego 2022 roku Ukraina stała się nie tylko teatrem działań wojennych w Europie, ale także tematem nr 1 w światowych mediach. Humor polityczny w Ukrainie i na świecie stał się bronią. Bohaterski opór Ukraińców i rosyjskie zbrodnie wojenne przeciwko ludności cywilnej znalazły odzwierciedlenie w humorze politycznym zarówno w Ukrainie, jak i na całym świecie.
Projekt ma na celu analizę zastosowania i ewolucji dyskursywnego wymiaru wojny w Ukrainie w karykaturach i memach. Zakłada badanie podobieństw i różnic w obrazowaniu konfliktu („obraz własny” i „obraz zewnętrzny” przebiegu konfliktu, uczestników konfliktu, konsekwencje konfliktu) w ukraińskich i światowych karykaturach i memach politycznych. Szczególną uwagę zwraca się na: a) szybki wzrost globalnego zainteresowania Ukrainą, sprzeciwiającą się agresorowi; b) stopniowe zmiany w nastawieniu światowych przywódców do wojny rosyjsko-ukraińskiej pod wpływem nacisków społecznych i działań dyplomatycznych Ukrainy; с) przemiana Putina w globalnego pariasa; d) ewolucja postawy prezydenta Zełenskiego wobec sposobów rozwiązania konfliktu przed i po 24.02.
Projekt łączy narodowe i międzynarodowe (globalne) poziomy politycznego dyskursu humorystycznego i proponuje analizę kontrastywną dyskursywnego wymiaru wojny rosyjsko-ukraińskiej i jej zastosowanie w humorze politycznym. Projekt opiera się na istotnej korelacji realnego i dyskursywnego wymiaru konfliktu (międzynarodowa pomoc wojskowa i polityczna dla Ukrainy oraz odzwierciedlenie tego wsparcia w krajowym i międzynarodowym humorze politycznym).
Dr Orest Semotiuk — językoznawca mediów, badacz humoru politycznego, trener MAXQDA (wspomagana komputerowo analiza treści). Jego zainteresowania badawcze obejmują: karykatury polityczne i memy, medializację konfliktów zbrojnych i wojny hybrydowej, ilościowe i jakościowe metody badawcze. Członek Międzynarodowego Towarzystwa Etnologii i Folkloru (Amsterdam, NL), Association for Slavic East European and Eurasian Studies (Pittsburgh, USA), Międzynarodowego Stowarzyszenia Nauk Humanistycznych (Kijów, UA). Autor książki Rossijsko-ukrajinska vijna v suchasnij politychnij karykaturi. Mediatizatsia vojennych konfliktiv suchasnosti/Wojna rosyjsko-ukraińska we współczesnej kreskówce politycznej. Mediatyzacja współczesnych konfliktów zbrojnych (2021).
Program POLONEZ BIS jest współfinansowany przez Komisję Europejską i Narodowe Centrum Nauki w ramach grantu Marie Skłodowska-Curie COFUND.
Więcej informacji na temat konkursu i wyników znajduje się na stronie NCN:
https://ncn.gov.pl/aktualnosci/2022-12-06-wyniki-opus23-preludium21-polonezbis2