Prof. dr hab. Iryda Grek-Pabisowa

Profesor nauk humanistycznych, językoznawczyni, slawistka, rusycystka, dydaktyk radiowa – przez wiele lat prowadziła kursy nauki języka rosyjskiego. Światowej sławy badaczka języka i kultury staroobrzędowców mieszkających w Polsce. Jej prace (np. Rosyjska gwara starowierców w województwach olsztyńskim i białostockim) oraz współautorski (z prof. I.  Maryniakową) Słownik gwary starowierców mieszkających w Polsce stały się punktem wyjścia do dalszych badań tej grupy religijnej. Znana badaczka polszczyzny północnokresowej – autorka i współautorka wielu prac z tego zakresu – m.in. Współczesne gwary polskie na Litwie i Białorusi. Fonetyka. Leksykolożka, leksykografka – pomysłodawczyni i kierowniczka naukowa Słownika mówionej polszczyzny północnokresowej, współautorka słowników, m.in.: Wielki słownik rosyjsko-polski, t. I–II,  (współautorzy Irena Dulewiczowa, Irena Maryniakowa, Anatol Mirowicz), Nowy słownik polsko-rosyjski i rosyjsko-polski, cz. I i II, (współautorka Galina Kowalowa).

Wieloletnia redaktor naczelna rocznika „Acta Baltico-Slavica”.

1932–2021

Lata zatrudnienia w IS PAN: 1954–2013

Wykształcenie

Ukończyła filologię rosyjską na Uniwersytecie Warszawskim.

Doktoryzowała się na podstawie rozprawy Rosyjska gwara starowierców w województwach olsztyńskim i białostockim (1966; publikacja 1968).

W maju 1983 roku uzyskała stopień doktora habilitowanego na podstawie dorobku i książki Słownictwo rosyjskiej wyspy gwarowej staroobrzędowców mieszkających w Polsce. Rozwój i stan dzisiejszy. 16 czerwca 1998 nadano jej tytuł profesora w zakresie nauk humanistycznych.

Działalność zawodowa i społeczna, funkcje, tytuły, stanowiska

W latach 1954–1957 członkini Pracowni Języka Rosyjskiego w Instytucie Polsko-Radzieckim.

W latach 1957-2013 pracownik naukowy Zakładu Słowianoznawstwa PAN (od 1977 Instytutu Słowianoznawstwa, od 1992 Instytutu Slawistyki PAN). Od 1972 r. kierowniczka Pracowni Języka Rosyjskiego, w 1998 r. przemianowanej na Pracownię Badań Polszczyzny Północnokresowej.

Od 1996 r. do 2003 r. pełniła funkcję wicedyrektorki ds. naukowych Instytutu Slawistyki PAN.

Członkostwo w gremiach naukowych

  • Członkini Białostockiego Towarzystwa Naukowego.
  • Członkini Polskiego Towarzystwa Językoznawczego.
  • Przewodnicząca Zarządu Stołecznego Polskiego Towarzystwa Rusycystycznego.

Nagrody i odznaczenia

  • Medal 25-lecia PAN.
  • Medal Komisji Edukacji Narodowej – 1981.
  • Medal 40-lecia Polski Ludowej – 1984.
  • Brązowy Krzyż Zasługi.
  • Srebrny Krzyż Zasługi.
  • Złoty Krzyż Zasługi – 1986.
  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski 2004.
  • Odznaka Honorowa Zasłużony dla Kultury Polskiej.

Varia

Zielińska, A., & Ostrówka, M. (2007). Wywiad z Jubilatką panią profesor Irydą Grek-Pabisową. Acta Baltico-Slavica, 31, 13–20.

Informacje bibliograficzne o życiorysie uczonego/uczonej

Głuszkowski, M. (2020). Отправная точка для исследований русского говора старообрядцев в Польше. Acta Baltico-Slavica, 44, 263–281. https://doi.org/10.11649/abs.2020.007

Ostrówka, M., & Jankowiak, M. (2021), Profesor Iryda Grek-Pabisowa (1932-2021)

DOI: https://doi.org/10.11649/abs.2596

Publikacje

1958

 

  1. Niektóre wiadomości o starowiercach zamieszkałych na terenie Polski, Slavia Orientalis, t. VII (1958), z. 4, s. 135–150.
  2. O najważniejszych cechach gwarowych języka starowierców zamieszkałych w Polsce, Sprawozdania z Prac Naukowych Wydziału Nauk Społecznych PAN, t. I, z. 7, s. 62–67.
  3. Zapożyczenia leksykalne z gwary mazurskiej i języka polskiego w języku starowierców z powiatów Mrągowo i Pisz, Poradnik Językowy, r. 1958, nr 9, s. 445–450.
  4. (rec.) Uwagi o pierwszym tomie nowego słownika języka rosyjskiego(Словарь русского языка в 4 томах, АН СССР, т.1, А–Й), Moсква 1957, Slavia Orientalis, t. VII (1958), z. 3–4, s. 171–177.
  5. (z in.), Список словарей и статей по вопросам лексикографии, вышедших в Польше за последние годы (1946-1957). Лексикографический сборник 3, Moсква 1958, s. 159–162.

1960

 

  1. (spraw.), Zagadnienia leksykografii gwarowej na VII Konferencji Dialektologicznej w Instytucie Języka Rosyjskiego AN ZSRR w Moskwie (13–15 maja 1959 r.), Slavia Orientalis, t. IX (1960), z. 1, s. 213–22.

 

1962

 

  1. (z in.), Список словарей и статей по вопросам лексикографии, вышедших в Польше в 1958–1960 гг. Лексикографический сборник 3, Moсква 1962, s. 192–195.

 

1967

 

  1. (z I. Maryniakową), Różnice w mowie trzech pokoleń starowierców na Mazurach, Slavia Orientalis, t. XVI (1967), z. 4, s. 461–466.
  2. (z in.), Radiowy kurs nauki języka rosyjskiego. Kurs podstawowy: Я говорю по-русски I, Warszawa 1967, cz. 1–9, s. 288.

1968

 

  1. Rosyjska gwara starowierców w województwach olsztyńskim i białostockim, Wrocław–Warszawa–Kraków 1968, s. 200.
  2. (z I. Dulewiczową i I. Maryniakową), Indeks a tergo do Materiałów do „Słownika języka staroruskiego” I.I. Srezniewskiego, pod kier. A. Obrębskiej–Jabłońskiej, Warszawa 1968, PWN, s. 386.
  3. (z .I Maryniakową), Rzeczowniki zdrobniale w gwarze starowierców ośrodka mazurskiego, Slavia Orientalis, t. XVII (1968), z. 3, s. 305–309.
  4. (z in.), Radiowy kurs nauki języka rosyjskiego. Kurs podstawowy: Я говорю по-русски II, Warszawa 1968, cz. 1–9, s. 288.
  5. (z in.), Radiowy kurs nauki języka rosyjskiego. Kurs podstawowy: Я говорю по-русски III, Warszawa 1968, cz. 1–9, s. 288.

 

1969

 

  1. (z in.), Radiowy kurs nauki języka rosyjskiego. Kurs dla zaawansowanych: Слушайте нас по четвергам, Warszawa, cz. 1–9, s. 288.

 

1970

 

  1. (z I. Dulewiczową, I. Maryniakową, A. Mirowiczem), Wielki słownik rosyjsko–polski, t. I–II,Warszawa–Moskwa 1970, Wiedza Powszechna, s. 1456 wyd. III rozszerzone i poprawione 1986, wydania dalsze IV–VIII w latach 1990–2004, Wiedza Powszechna, Warszawa.

 

1971

 

  1. (z in.), Radiowy kurs nauki języka rosyjskiego. Kurs dla średniozaawansowanych: Слушайте нас – говорите с нами, Warszawa, cz. 1–9, s. 576.
  2. (Spraw.) Konferencja leksykologiczno–leksykograficzna w Czechosłowacji, Slavia Orientalis, t. XX (1971), z. 1, s. 107–108.

 

1972

 

  1. O tendencjach rozwoju gwary starowierców w Bułgarii, Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej, t. XII (1972), s. 221–232.
  2. (z I. Maryniakową), Gwary rosyjskie w województwie białostockim, [w:] Teksty gwarowe z Białostocczyzny z komentarzem językowym, Warszawa 1972, s. 113–131.
  3. (z I. Maryniakową), O pracy nad słownikiem gwary starowierców w Polsce, Slavia Orientalis, t. XXI (1972), z. 3, s. 323–329.
  4. (z E. Łapskim), Rosyjski w radiu. Kurs średni: Я готов рассказать тебе, Warszawa 1972, cz. 1–9, s. 576.

 

1973

 

  1. (z in.), Rosyjski w radiu. Kurs dla zaawansowanych: Приглашаем в СССР, Warszawa 1973, cz. 1–9, s. 576.
  2. (z in.), Rosyjski w radiu. Kurs dla zaawansowanych: Слушайте нас – говорите с нами, Warszawa 1973, cz. 1–9, s. 288.
  3. (z in.), Materiały pomocnicze do nauki języka rosyjskiego, rok 1. Dialogi i ćwiczenia oparte na radiowym kursie języka rosyjskiego dla początkujących: Первые шаги [płyty i teksty].
  4. (z in.), Odbicie struktury słowotwórczej systemu leksykalnego języka wyjściowego w słownikach dwujęzycznych, [w:] Słowo a słownik. Zbornik referatow z lexikologicko–lexikografickej konferencie v Smolenicach (4–7 maja 1970), Bratislava 1973, s. 107–111.
  5. (rec.)Образование севернорусского наречия и средневеликорусских говоров. По материалам лингвистической географии, Moсква 1970, s. 455; Slavia Orientalis, t. XXII (1973), z. 1, s. 113–114.

 

1974

  1. (z I. Maryniakową), Русские старообрядцы в Польше и их говор, [w:] Диалектологический сборник. (Материалы IV диалектологической конференции по изучению говоров в Прибалтике. Октябрь 1972), Вильнюс 1974, s. 37–45.
  2. (z in.), Rosyjski w radiu. Kurs podstawowy: В кругу друзей, Warszawa 1974, cz. 1–9, s. 576.

 

1975

 

  1. (rec.), Stypuła Ryszard, Słownik przysłów rosyjsko–polski i polsko–rosyjski, Warszawa 1974, s. 560, Slavia Orientalis, t. XXIV (1975), z. 1, s. 116–118.
  2. (rec.) Аванесов Рубен И., Русское литературное произношение, Moсква 1972, Slavia Orientalis, t. XXIV (1975), z. 2, s. 238–241.

 

1976

 

  1. Gwara starowierców a północno–wschodnie gwary białoruskie. Cechy fonetyczne, Acta Baltico-Slavica, t. IX (1976), s. 211–218.
  2. Odbicie dawnej rosyjsko–białoruskiej interferencji językowej w gwarze staroobrzędowców w Polsce, [w:] Języki i literatury wschodniosłowiańskie. Materiały Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej, Łódź 1976, s. 51–57.
  3. Курсы русского языка по радио, [w:] III Конгресс МАПРЯЛ. Тезисы докладов, Warszawa 1976, s. 49
  4. (z in.), Rosyjski w radiu. Kurs dla zaawansowanych: люди, события, время, Warszawa 1976, cz. 1–9, ss. 576

 

1977

 

  1. (z in.), Rosyjski w radiu. Kurs dla zaawansowanych: Человек и мир, Warszawa 1977, cz. 1–9, s. 576.

 

1978

 

  1. Rzeczowniki z sufiksem -ina, -inka w rosyjskiej gwarze staroobrzędowców w Polsce, Slavia Orientalis, t. XXVII (1978), z. 2, s. 275–288
  2. (z in.), Rosyjski w radiu. Kurs dla zaawansowanych: Глазами друзей, Warszawa 1978, cz. 1–9, s. 576.
  3. (spraw.)Dorobek publikacji Instytutu Słowianoznawstwa PAN w zakresie językoznawstwa wschodniosłowiańskiego (Wprowadzenie. Język rosyjski.
    Język białoruski), Biuletyn Slawistyczny, nr 3 (1978), s. 39–48

 

1979

 

  1. Роль двуязычных словарей в изучении русского языка как иностранного, [w:] Тезисы докладов и сообщений, IV Конгресс МАПРЯЛ, Berlin 1979, s. 80–81.
  2. Радиокурсы русского языка – помощь в повышении квалификации преподавателей русского языка и литературы, [w:] Материалы международного симпозиума русистов в Люблине 12-15 сентября 1978 г, Lublin 1979, s. 392–397.
  3. (z in.), Rosyjski w radiu. Kurs dla zaawansowanych: Добро пожаловать, Warszawa 1979, cz. 1–9, s. 576.

 

1980

 

  1. (z I. Maryniakową), Słownik gwary starowierców mieszkających w Polsce, Wrocław–Warszawa–Kraków 1980, s. 405.
  2. Kształtowanie się leksyki rosyjskiej wyspy gwarowej na tle dziejów grupy społecznej, Acta Baltico-Slavica, t. XIII (1980), s. 191–212.
  3. О специфике изменений в лексике островного говора, Lingua Posnaniensis, nr XXIII (1980), s. 93–100.
  4. К вопросу общерусских и диалектных слов в русских островных и материковых говорах, [w:] Materiały Konferencji Naukowej. Bydgoszcz 28–29 września 1979, WSP Bydgoszcz 1980, s. 81–93.
  5. Двуязычные словари в изучении русского языка, Przegląd Rusycystyczny, z. 4 (1980), s. 15–18.
  6. (z in.), Rosyjski w radiu. Kurs dla zaawansowanych: С песней по жизни, Warszawa 1980, cz. 1–9, s. 486.

 

1981

 

  1. Staroobrzędowcy rosyjscy na ziemiach polskich w naukowej literaturze powojennej, Rocznik Białostocki, t. XIV (1981), s. 385–399.
  2. О характере и направлениях изменений в лексике островного говора, [w:] Балтославянские исследования, Moсквa 1981, s. 221–229.
  3. Специфика уроков русского языка по радио для поляков (Общественно-просветительная обусловленность типа преподаваемых курсов), [w:] Внеклассные и внеаудиторные формы обучения русскому языку и литературе, Białystok 1981, s. 79–87.
  4. (rec.) Stanisław Kochman, Polsko–rosyjskie stosunki językowe od XVI do XVIII w., Opole 1975, s. 154; Rocznik Białostocki t. XV (1981), Warszawa, s. 397–399.
  5. (z in.), Rosyjski w radiu. Kurs dla zaawansowanych: В стране без окраин, Warszawa 1981, cz. 1–9, s. 486.

 

1982

 

  1. (z W. Sudnik–Owczuk), Ilustrowany słownik rosyjsko-polski i polsko-rosyjski dla dzieci, Wiedza Powszechna, Warszawa 1982, s. 184; wyd. III rozszerzone, 1991.
  2. К вопросу о польском и балтийском влиянии на островные говоры псковского типа, [w:] Балто-славянские этноязыковые отношения в историческом и ареальном плане. Тезисы докладов второй балтославянской конференции, Moсква 1982, s. 12–13.
  3. Теоретические и общественно-просветительные основы преподавания русского языка по радио в Польше, [w:] V Международный Конгресс МАПРЯЛ „Современное состояние и основные проблемы изучения и преподавания русского языка и литературы”. Тезисы докладов и сообщений. Praga 1982, s. 620–621.
  4. Институт Славяноведения Польской Академии Наук в Варшаве и его научная деятельность в области восточнославянских языков и литератур, Przegląd Rusycystyczny (1982), z. 1–4 (17–20), s. 153–163.
  5. (z in.) Rosyjski w radiu. Kurs podstawowy: Усрехов вам, Warszawa, cz. 1–9, ss. 482.

 

1983

 

  1. Słownictwo rosyjskiej wyspy gwarowej staroobrzędowców w Polsce. Rozwój i stan dzisiejszy, Wrocław–Warszawa–Kraków, s. 200.
  2. Zapożyczenia w rosyjskiej gwarze staroobrzędowców w Polsce. Cz. I. Typy i sposoby przyswajania wyrazów polskich, Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej, t. XXII (1983), s. 47–64, Warszawa.
  3. Zarys dziejów staroobrzędowców w Polsce, Przegląd Rusycystyczny (1983), z. 1 (21), s. 41–52.
  4. (z C. Jotovem), Próba określenia wspólnych cech rozwoju gwar rosyjskich w otoczeniu obcojęzycznym, Z Polskich Studiów Slawistycznych, seria VI, Warszawa 1983, s. 109–120.
  5. (z C. Jotovem), Опыт описания закономерностей развития островных говоров русских старообрядцев в иноязычном окружении На материале говоров в Польше, Болгариии на Буковине. Резюме докладов и писменных сообщений. IX Международный съезд славистов, Киев, сентябрь 1983, Moсквa 1983, s. 93–94.
  6. (z in.), Rosyjski w radiu. Kurs dla zaawansowanych: Портреты, Warszawa, cz. 1–9, s. 486.

 

1984

 

  1. Pskowskie zjawiska fonetyczne w zapożyczeniach polskich w gwarze staroobrzędowców mieszkających w Polsce, Acta Baltico-Slavica, t. XVI (1984), s. 133–135.
  2. Uwagi osam i samyj w gwarze staroobrzędowców mieszkających w Polsce, [w:] Prace Komisji Językoznawczej BTN. Studia nad gwarami Białostocczyzny. (Morfologia), Warszawa, s. 103–111.
  3. К вопросу о влиянии русского литературного языка и языка окружающей среды на словообразовательную систему островного говора. (На материале русского говора старообрядцев в Польше, [w:] Сопоставительное изучение словообразования славянских языков. Тезисы международного симпозиума (декабрь 1984 г.) Москва 1984, s. 154–155.
  4. (z in.), Rosyjski w radiu. Kurs średni: Наши беседы, Warszawa, cz. 1–9, s. 408.
  5. (z I. Maryniakową), W 80–lecie urodzin profesor doktor Antoniny Obrębskiej–Jabłońskiej, Acta Baltico-Slavica, t. XVI (1984), s. 9–11.

 

1985

 

  1. Zapożyczenia w rosyjskiej gwarze staroobrzędowców w Polsce, Cz. II. Typy i sposoby przyswajania wyrazów niemieckich, Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej, t. XXIII (1985), s. 163–174.
  2. Zróżnicowanie leksykalne gwary w trzech skupiskach Rosjan-staroobrzędowców w Polsce (Pod wpływem czynników pozajęzykowych), [w:] Językowe zróżnicowanie terytorialne wobec czynników pozajęzykowych, Wrocław–Warszawa–Kraków 1985, s. 63–83.
  3. Вопросы отбора тематики и учебного матерала для курсов русского языка по радио (в Польше). Międzynarodowe sympozjum „Проблемы краткосрочного обучения русскому языку”. Moсквa 1–4.X.1985, I: Moсквa 1985, s. 10.
  4. (Spraw.)IX Międzynarodowy Kongres Slawistów w Kijowie. Sekcja 3, Biuletyn Slawistyczny 1985.
  5. (z in.), Rosyjski w radiu. Kurs dla zaawansowanych: Вам выпускники, cz. 1–9, Warszawa, s. 492.

 

1986

 

  1. К вопросу о польском и балтийсом влиянии на островные говоры псковского типа, Acta Baltico-Slavica, t. XVIII (1986), s. 7–13.
  2. Badania słownictwa gwarowego za pomocą metod systemowych. (Na przykładzie badania rosyjskiej gwary staroobrzędowców w Polsce), Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica 12, Łódź 1986, s. 245–252.
  3. Polonizmy w gwarach pskowskich, [w:] Język i jego odmiany w aspekcie badań porównawczych, Prace Slawistyczne, nr 53, Wrocław 1986, s. 183–194.
  4. Песня как носитель страноведческих и лингвострановедческих знаний (Из опыта радиоуроков), [w:] Страноведческий и лингвострановедческий аспекты в системе аудиторной и внеаудиторной работы по русскому языку. Сборник тезисов, Budapeszt 1986, s. 57.
  5. ( z W. Sudnik-Owczuk), Rosyjski w radiu: От Москвы до окраин. Podręcznik pomocniczy do nauki języka rosyjskiego. Wydawnictwa PR i TV, Warszawa 1986.
  6. ( z W. Sudnik-Owczuk), Rosyjski w radiu: Молодые друзья. Kurs średni, Warszawa, cz. 1–9, ss. 420.

 

1987

 

  1. Влияние русского и польского языка на образование степеней сравнения в русском островном говоре в Польше, [w:] Сопоставительное изучение словообразования славянских языков, Moskwa 1987, s. 246–251.
  2. (spraw.),Druga bałtosłowiańska konferencja w Moskwie. 1983 r., Acta Baltico-Slavica, t. XVIII (1987), s. 425–429.
  3. ( z W. Sudnik-Owczuk), Rosyjski w radiu. Kurs dla zaawansowanych: Песня в жизни народа, Warszawa 1987, cz. 1–9.

 

1988

 

  1. Старообрядцы в Польше. История группы, положение, язык, [w:] Sprache Literatur und Geschichte der Altgliibigen, Heidelberg, s. 19–46.
  2. Elementy cerkiewnosłowiańskie w gwarze Rosjan-staroobrzędowców osiadłych w Polsce, [w:] Tradycje Cyryla i Metodego w językach i literaturach słowiańskich, Warszawa, s. 147–157
  3. ( z W. Sudnik-Owczuk), Rosyjski w radiu: Командировка в СССР. Podręcznik pomocniczy do nauki języka rosyjskiego, Warszawa 1988.

 

1989

 

  1. Stopniowanie przymiotników w gwarze starowierców w Polsce. Na tle rosyjskiego języka literackiego, Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej XXV (1989), s. 139–149.
  2. Kierunki i stan zaawansowania badań nad staroobrzędowcami w Polsce, Prace Komisji Językoznawczej BTN, t. III, Warszawa 1989, s. 141–15.
  3. (z I. Maryniakowa), O wyznawcach Wschodniego Kościoła staroobrzędowego w Polsce, [w:] Chrześcijański Wschód a kultura polska, Lublin, s. 89–102.

 

1990

 

  1. (z I. Maryniakowa), Z zagadnień leksyki religijnej w słownikach rosyjsko–polskich i polsko–rosyjskich, Roczniki Humanistyczne, t. XXXVII–XXXVIII, KUL, Lublin 1990, z. 7, s. 107–116.
  2. ( z W. Sudnik-Owczuk), Rosyjski w radiu: По следам прошлого. Podręcznik pomocniczy do nauki języka rosyjskiego, Warszawa 1990, cz. 1–9,

1992

 

  1. Język polski na kresach północno–wschodnich. Legendy a rzeczywistość, Z Polskich Studiów Slawistycznych, seria VIII, Warszawa 1992, s. 57–62
  2. Язык как свидетельство изменений в жизни старообрядцев в польше, Acta Baltico-Slavica, t. XXI (1992), s. 61–67.
  3. Sposoby wyrażania natężenia cechy w wybranych językach słowiańskich, [w:] Synchroniczne badania porównawcze systemów gramatycznych języków słowiańskich, Slavica 97, Warszawa 1992, s. 103–110
  4. (z I. Maryniakową), Współczesne gwary polskie na Litwie i Białorusi, [w:] Mniejszości polskie i Polonia w ZSRR, Wrocław–Warszawa–Kraków 1992, s. 149–152.
  5. (red. z L. N. Smirnowem), Synchroniczne badania porównawcze systemów gramatycznych języków słowiańskich. Prace Slawistyczne 97, Warszawa 1992.

 

1993

 

  1. (z I. Maryniakową), Język kresowy w świadomości Polaków, [w:] Region, regionalizm – pojęcia i rzeczywistość, red. Kwiryna Handke, Warszawa 1993, s. 161–172.
  2. (z I. Maryniakową), O charakterze związków języka litewskiego z gwarami rosyjskimi i polskimi, [w:] Lietuviu Kalbotyros Klausimai, t. XXX. Periferines lietuviu kalbos tarmes, Vilnius 1993, s. 54–61.
  3. (z I. Maryniakową), Z badań nad językiem polskim na pograniczu litewsko-białoruskim, Rozprawy Slawistyczne, nr 6, Lublin 1993, s. 99–105.
  4. Jan Safarewicz (1904–1992), Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej, t. XXXI (1993), s. 15–18.

 

1994

  1. Религиозная и культоавя терминология и ее функционирование в говоре старообрядцев в Польше и Болгарии, [w:] Skupiska staroobrzędowców w Europie, Azji i Ameryce, ich miejsce i tradycje we współczesnym świecie, Warszawa 1994, s. 301–312
  2. (z Ireną Maryniakową), Z najnowszych badań terenowych na Wileńszczyźnie, Studia nad polszczyzną kresową, t. VII (1994), Warszawa, s. 95–99.
  3. (red.) (z I. Maryniakową i R.A. Morrisem), Skupiska staroobrzędowców w Europie, Azji i Ameryce, ich miejsce i tradycje we współczesnym świecie, Warszawa 1994.
  4. (red.) Acta Baltico-Slavica, t. 22, (1994) – od tomu 22. redaktor naczelna

1995

 

  1. Ortograficzny słownik języka rosyjskiego (dla Polaków) z zasadami pisowni, Warszawa 1995, s. 130.
  2. Związki gwar rosyjskich staroobrzędowców z językiem polskim dawniej i dziś, Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej, t. XXXII (1995), s. 152–160
  3. (z I. Maryniakową), Poles in Lithuania and on Adjacent Belorussian Terrains, [w:] Language, Minority, Migration”, Yearbook 1994/1995. Ed. Sven Gustavsson and Harald Runb1om. Uppsala 1995, s. 141–152.

1996

 

  1. (I. Maryniakową i A. Zielińską) Polskie teksty gwarowe z obszaru dawnych Kresów północno-wschodnich, SOW, Warszawa 1996, s. 207)
  2. „Katechizmówka” czyli polski katechizm alfabetem rosyjskim pisany, [w:] Symbolae Slavisticae. Księga ku czci H. Popowskiej-Taborskiej, red. Ewa Rzetelska-Feleszko, Warszawa (1996), s. 121–129.
  3. (red.) Acta Baltico-Slavica, t. 23 (1996).

1997

 

  1. (z G. Kowalową), Nowy słownik polsko-rosyjski i rosyjsko-polski, Warszawa, cz. I, s. 304, cz. II, s.314.
  2. Z historii słowników polsko-rosyjskich i rosyjsko-polskich, SOW, Warszawa, [w:] Leksyka słowiańska na warsztacie językoznawcy, red. H. Popowska-Taborska, Warszawa 1997, s. 61–73.
  3. Językowa rzeczywistość na dawnych Kresach północno-wschodnich, [w:] Kresy – pojęcie i rzeczywistość, red. K. Handke, Warszawa 1997, s. 145–179.
  4. Staroobrzędowcy-Rosjanie i ich gwara w opisie naukowym i perspektywy badawcze, [w:] Rozprawy Slawistyczne, t. 12, Ze studiów nad gwarami wschodniosłowiańskimi w Polsce, red. F. Czyżewski, M. Lesiów, Lublin 1997, s. 147–157.
  5. (red.) (z I. Maryniakową), Język polski na Kresach północno-wschodnich dawniej i dziś, [w:] Historia i współczesność języka polskiego na Kresach wschodnich, Warszawa 1997, s. 27–109.
  6. Związki języka litewskiego z gwarami polskimi i rosyjskimi, [w:] Obraz językowy słowiańskiego Pomorza i Łużyc, red. Jadwiga Zieniukowa, Warszawa 1997, s. 375–382
  7. (z I. Maryniakową), Bibliografia prac poświęconych starowiercom w Polsce i ich językowi, [w:] „Rozprawy slawistyczne”, t. 12, Ze studiów nad gwarami wschodniosłowiańskimi w Polsce, red. F. Czyżewski, M. Łesiów, Lublin 1997, s. 299–305
  8. (red.) Historia i współczesność języka polskiego na Kresach wschodnich, Warszawa (1997), s. 354.

1998

 

  1. (z M. Ostrówką i A. Zielińską), O języku polskim i sytuacji językowej na Grodzieńszczyźnie. Rozdział w książce: Bohatyrowicze sto lat później, red. I. Grek–Pabisowa, Warszawa 1998, s. 83–95.
  2. (red.) Bohatyrowicze sto lat później, Warszawa 1998, s. 338.
  3. (z M. Ostrówką i A. Zielińską), Języki i narodowości na Kresach północno-wschodnich (od końca wieku XVIII do czasów współczesnych), [w:] Bohatyrowicze sto lat później, red. I. Grek-Pabisowa, Warszawa, s. 83–95.
  4. (z I. Maryniakową) Współczesne gwary polskie na dawnych Kresach północno-wschodnich, Warszawa 1998. (przy współudziale Małgorzaty Ostrówki i Anny Zielińskiej).
  5. Piękno i bogactwo polszczyzny kresowej, [w:] A. Mickiewicz i światowa kultura, t. V, Grodno 1998, 219–228.

 

1999

 

  1. Polszczyzna „wileńska” okresu międzywojennego a gwary północnokresowe dziś, Acta Baltico-Slavica, t. 24 (1999), s. 107–115.
  2. Staroobrzędowcy. Szkice z historii, języka, obyczajów, Warszawa 1999, s. 346.
  3. Wyraz śmieci(cop, staroruskie сметие) i jego synonimy w języku rosyjskim, Studia. Litteraria Polono-Slavica 4, red. J. Faryno, Warszawa 1999, s. 13–20.
  4. Polszczyzna wpisana w dawną i dzisiejszą rzeczywistość Kresów północno-wschodnich, Warszawa 1999, s. 250, red. I. Grek-Pabisowa (Wydana jako druga część t. 24 Acta Baltico-Slavica).

2000

 

  1. (z G. Kowalową), Nowy słownik rosyjsko-polski i polsko-rosyjski (z zasadami pisowni), Warszawa 2000, s. 678.
  2. O słownikach gwar staroobrzędowców osiadłych poza Rosją, [w:] Słowiańskie słowniki gwarowe, red. H. Popowska-Taborska, Warszawa 2000, s. 117–128.
  3. Światowe migracje staroobrzędowców od w. XVII do czasów współczesnych, [w:] Staroobrzędowcy w Polsce, red. D. Lewicka, Olsztyn 2000, s. 7–32.
  4. Современные польские говоры в Литве и Белоруссии. Происхождение, состояние, распространение, III Międzynarodowy Kongres Dialektologiczny i Geolingwistyczny. Księga referatów, red. S. Warchoł, Lublin, s. 7.

 

2001

 

  1. Przyczynek do badań współczesnej potocznej polszczyzny pisanej na Białorusi, Studia nad polszczyzną kresową, t. X (2001), s. 125–136.
  2. Badania gwar słowiańskich w otoczeniu obcojęzycznym, [w:] Gwary dziś, t. 1. Metodologia badań, red. J. Sierociuk, Poznań 2001, s. 111–120.

 

2002

 

  1. Współczesne gwary polskie na Litwie i Białorusi. Fonetyka. Warszawa 2002, s. 220.
  2. Regionalne słownictwo Wileńszczyzny okresu międzywojennego utrwalone w pracy H. Turskiej Język polski na Wileńszczyźnie, Acta Baltico-Slavica”, t. 26 (2002), s. 121–127.
  3. Zasób leksykalny polskiego ludowego dialektu Wileńszczyzny okresu międzywojennego utrwalony w pracach H. Turskiej, K. Nitscha i H. Szwejkowskiej, Acta Baltico-Slavica, t. 26 (2002), s. 129–177.
  4. Materiały do historii języka polskiego na Białorusi Radzieckiej, Acta Baltico-Slavica, t. 26, s. 179–272
  5. (z M. Ostrówką i B. Biesiadowską-Magdziarz), Koncepcja (projekt) Słownika współczesnej mówionej polszczyzny północnokresowej, [w:] Dialektologia jako dziedzina językoznawstwa i przedmiot dydaktyki, red. Sławomir Gala. Łódź 2002, s. 173–181

 

2003

 

  1. Zmiany leksykalne w dialekcie ludowym Wileńszczyzny, [w:] Słowa jak mosty nad wiekami, red. U. Sokólska, P. Wróblewski, Białystok, s. 143–147.
  2. Język polski okresu międzywojennego 1920–1939 na Białorusi Radzieckiej, Acta Baltico–Slavica, t. 27 (2003), s. 53–61.
  3. Staroobrzędowcy na Litwie i Łotwie. Nowa faza badań, Acta Baltico-Slavica, t. 27 (2003), s. 129–135.
  4. Современные польские говоры в Литве и Белоруссии. Происхождение, состояние, распространение, [w:] Proceding of 3-rd International Congress of Dialectologists and Geolinguistics, ed. S. Warchoł, vol. 1, Lublin 2003, s. 243–252.

 

2004

  1. (z W. Sudnik-Owczuk), Kieszonkowy słownik rosyjsko-polski i polsko-rosyjski, Warszawa 2004, s. 706.
  2. Badania polszczyzny na terenach dawnych Kresów wschodnich, [w:] Księga jubileuszowa Instytutu Slawistyki PAN. 50 lat slawistyki w Polskiej Akademii Nauk (1954–2004), red. K. Handke i in. Warszawa 2004, s. 115–123.
  3. (z A. Zielińską), Książki o polszczyźnie Wilna i Wileńszczyzny przez samych wilnian napisane, Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej, t. 39 (2004), s. 251–265.
  4. Wokół monografii Cz. Dąbrowskiego. Ze słownictwa i gramatyki języka ludności polskiej na Białorusi Sowieckiej, Acta Baltico-Slavica, t. 28, s. 9–34.

 

2005

 

  1. Język i kultura staroobrzędowców na obszarach Wielkiego Księstwa Litewskiego, [w:] Kultura i języki Wielkiego Księstwa Litewskiego, red. M. T. Lizisowa, Kraków 2005, s. 161–171.
  2. Badania polszczyzny na terenach dawnych Kresów Wschodnich, Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej, t. 40 (2005), s. 127–135.
  3. (rec.) Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь. І. Минская вобласць. Аўтары: І.А. Гапоненка, І.Л. Капылоў, В.П. Лемцюгова, Г.М. Прышчэпчык, З.В. Рубцова, Г.К. Усціновіч, Н.А. Чабатар. Пад агульнай рэдакцыяй праф. В.П. Лемцюговай, Мінск 2003, с. 604. II. Гродненская вобласць. Аўтары: I.А. Гапаненка, В.П. Лемцюгова, Л.Л. Янушкевич, С.А. Янушкевич. Пад агульнай рэдакцыяй проф. В.П. Лемцюговай. Мінск 2004, с. 470, Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej, t. 40 (2005), s. 127–135.
  4. Polski regiolekt północnokresowy na Litwie i Białorusi dziś, [w:] Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego, t. LXI (2005), s. 77–86.

 

2006

 

  1. (z M. Ostrówką, B. Biesiadowską-Magdziarz), Osobliwości rodzaju gramatycznego polszczyzny północnokresowej na terenie Litwy, Łowy i Białorusi, [w:] Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego, t. LXIII (2006), s. 61–72.

 

2008

 

  1. Słownictwo Wileńszczyzny w pracach Turskiej wobec współczesnej leksyki kresowej, Acta Baltico-Slavica, t. 32 (2008), s. 49–57.
  2. (z M. Ostrówką, B. Biesiadowską-Magdziarz), Język polski na Białorusi Radzieckiej w okresie międzywojennym. Polszczyzna mówiona, Warszawa 2008, s. 250.
  3. (z M. Ostrówką, B. Biesiadowską-Magdziarz), Język polski na Białorusi Radzieckiej w okresie międzywojennym. Polszczyzna pisana, Warszawa 2008, s. 314.
  4. (rec.) (z M. Ostrówką), Zofia Sawaniewska-Mochowa, Ze studiów nad socjolektem drobnej szlachty kowieńskiej (na podstawie słowników przekładowych Antoniego Juszkiewicza). Bydgoszcz 2002, s. 280. Acta Baltico–Slavica, t. 32 (2008), s. 239–242.
  5. (Sprawozdanie), Sprawozdanie z międzynarodowej konferencji: Staroobrzędowcy za granicą. Historia. Religia. Kultura. Toruń 26.06–27.06.2008 r., Acta Baltico-Slavica, t. 32 (2008), s. 271–282.

 

2009

  1. Słownictwo kresowe z powieści Floriana Czarnyszewicza Nadberezyńcy – mało znane świadectwo zaginionej polszczyzny przełomu XIX i XX wieku, Acta Baltico-Slavica” t. 33 (2009), s. 205–228.
  2. (z M. Ostrówką, B. Biesiadowską-Magdziarz), Die Polnische Minderheit in Sowietischen Wiessrusland in der Zeit zwischen den beiden Weltkriegen, Zeszyty Łużyckie t. 43 (2009), s. 151–168.

 

2010

 

  1. (z M. Ostrówką, B. Biesiadowską-Magdziarz), Mniejszość polska i jej język na Białorusi Radzieckiej w okresie międzywojennym, Slavia Orientalis, t. LIX (2010), nr 2, s. 215–227.
  2. Staroobrzędowcy poza granicami Rosji – niesłabnący temat badawczy, [w:] Staroobrzędowcy za granicą. Historia. Religia. Kultura, red. M. Głuszkowski, S. Grzybowski, Toruń 2010, s. 21–39.
  3. Terminologia religijna w rosyjskiej gwarze staroobrzędowców w Polsce i w Bułgarii. Zapisy z lat 1969–1973, Acta Baltico-Slavica, t 34 (2010), s. 263–288.
  4. Staroobrzędowcy – inni Rosjanie. [w:] … red. E. Smułkowa, Warszawa 2010, s….
  5. (z M. Ostrówką), „A ja pójdę do oziory nogi wypołoszczę” – czyli co wiemy o języku polskim na Białorusi Radzieckiej w okresie międzywojennym,[w:] (red.), S. Kawalou, Ryszard Radzik, Michał Sajewicz, Polsko-białoruskie związki kulturowe, literackie i językowe, Lublin, s. 389–395.

 

2012

 

  1. (z M. Ostrówką), Zakres wpływów obcych we współczesnej polszczyźnie północnokresowej. Wpływy litewskie, [w:] red. S. Gala, I. Jaros, Rozprawy Komisji Językowej Łódzkiego Towarzystwa Językowego, wydawca: Łódzkie Towarzystwo Językowe, 111–122.
  2. 165. (z M. Ostrówką), Badania współczesnej polszczyzny kresowej w Instytucie Slawistyki PAN, [w:] red. E. Dzięgiel, K. Czarnecka, D. Kowalska, Język polski dawnych Kresów Wschodnich, t. 5. Polskie dziedzictwo językowe na dawnych Kresach. Prace ofiarowane Profesorowi Januszowi Riegerowi, s. 83–91.

 

2014

 

  1. (z M. Ostrówką, B. Biesiadowską-Magdziarz, M. Jankowiakiem), Czym jest i co zawieraSłownik mówionej polszczyzny północnokresowej, Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej, t. 49 (2014), s. 277–301. https://ispan.waw.pl/journals/index.php/sfps/issue/view/42

 

2016

 

167. (z M. Ostrówką, B. Biesiadowską-Magdziarz, M. Jankowiakiem), Polszczyzna          północnokresowa w ujęciu leksykograficznym, [w:] red. D. K. Rembiszewska, Słowiańskie słowniki gwarowe: tradycja i nowatorstwo, Warszawa – Łomża, s. 183–196.

  1. O leksykograficznym opracowaniu kilku mniej znanych odmian polszczyzny mówionej na dawnych kresach północno-wschodnich,[w:] Słowiańskie słowniki gwarowe – tradycja i nowatorstwo, red. D. Rembiszewska, Warszawa–Łomża, s. 53–73.

 

2017

  1. (z M. Ostrówką i M. Jankowiakiem), Słownik mówionej polszczyzny północnokresowej, preprint w: http: //ireteslaw.ispan.waw.pl/handle/123456789/128
  2. Polskie wyspy gwarowe z przełomu XIX i XX wieku na Białorusi. Gwary późnego osadnictwa na Polesiu, Witebszczyźnie i Mohylewszczyźnie (Z wykazem słownictwa przedstawionym leksykograficznie). Warszawa,  s. 331.

Dostęp: http: www.ireteslaw.ispan.waw.po/handle/123456789/587

 

2018

 

  1. 171. (z M. Ostrówką), Zakres wpływów wschodniosłowiańskich we współczesnej polszczyźnie północnokresowej. Wpływy białoruskie,[w:] Rozprawy Komisji Językowej Łódzkiego Towarzystwa Naukowego, t. 66, Języki wschodniosłowiańskie na przestrzeni wieków, red. J. Sosnowski, Łódź 2018, s. 141–161.
  2. Repertuar imion chrzestnych i ich wariantów familijnych używanych przez Polaków na dawnych Kresach północno-wschodnich, [w:] Studia Kresowe. Literatura. Język. Kulturologia, red. K. Węgorowska i K. Grabias-Banaszewska, Zielona Góra 2018, s. 159–203.

 

2019

 

  1. 173. O wpływach języka rosyjskiego na polszczyznę północnokresową dawniej i dziś,[w:] Prace Filologiczne. Księga pamiątkowa ku czci prof. dr hab. J. Siatkowskiego, Warszawa 2019, s. 365–381.

2021

  1. 174. Ukształtowani przez Historię. Polacy na dawnych Kresach Północno-Wschodnich i Łotwie w ocenie własnej. Warszawa 2021, s. 205

 

 

Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk

Korzystając z witryny wyrażasz zgodę na używanie tzw. ciasteczek (cookies), zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Polityka prywatności

The cookie settings on this website are set to "allow cookies" to give you the best browsing experience possible. If you continue to use this website without changing your cookie settings or you click "Accept" below then you are consenting to this.

Close