W repozytorium iReteslaw, w zbiorze „Wydawnictwa Instytutu Slawistyki Polskiej Akademii Nauk” jest dostępny ostatni tom Leksykonu idei wędrownych na słowiańskich Bałkanach, XVIII–XXI wiek pod redakcją Grażyny Szwat-Gyłybowej, przy współpracy Doroty Gil i Lecha Miodyńskiego, stanowiący jednocześnie dziesiąty tom serii IS PAN „Idee Wędrowne na Słowiańskich Bałkanach”. Książka dostępna jest pod następującym linkiem: https://hdl.handle.net/20.500.12528/1521
Praca ta zamyka wielotomowe opracowanie, przygotowane w całości przez slawistów z ośrodków polskich oraz zagranicznych w ramach grantu NCN OPUS (2014/13/B/HS2/01057). Cały leksykon obejmuje 27 idei, których semantyka została przebadana odrębnie dla każdego z siedmiu współczesnych krajów południowej Słowiańszczyzny: Bośni i Hercegowiny, Bułgarii, Chorwacji, Czarnogóry, Macedonii, Serbii i Słowenii. Tom 10 różni się od tomów poprzednich charakterem i funkcją zawartych w nim opracowań, nazwanych „hasłami podporządkowanymi”.
Jak pisze we wstępie inicjatorka przedsięwzięcia, prof. Grażyna Szwat-Gyłybowa, dopełniają i rozwijają one hasła poświęcone ideom „o opis i interpretację takich zjawisk, które badacze uznali za warte wyeksponowania z racji ich wielokierunkowych i wielowartościowych funkcjonalizacji w sferze imaginariów zbiorowych, a które z powodu przyjętych ograniczeń objętości nie mogły się zmieścić w tekście głównym”. Etykiety tych dziewięćdziesięciu dwóch wybranych arbitralnie haseł należą do „heterogenicznego porządku myślenia potocznego właściwego poszczególnym kulturom słowiańskiego Południa; to swego rodzaju kapsuły pamięci dające się przypisać różnym warstwom narodowych imaginariów społecznych, włączane do gry w wiecznym brikolażu nowych i na poły zużytych, na poły nieśmiertelnych form”.
Publikacja (wydanie monografii i umieszczenie jej w otwartym dostępie) – zadanie finansowane w ramach umowy 703/P-DUN/2019 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę.
