W dniach 14 i 15 marca 2024 r. prof. dr hab. Anna Zielińska i dr Irena Prawdzic-Jankowska z Instytutu Slawistyki PAN wygłosiły wykłady w Stacji Naukowej PAN w Wiedniu, a 18 marca poprowadziły warsztaty w Austriackiej Akademii Nauk.
Wykłady były okazją do zaprezentowania wyników badań prowadzonych w ramach polsko-niemieckiego projektu „Pokoleniowe zróżnicowanie języka: zmiany morfosyntaktyczne wywołane przez polsko-niemiecki kontakt językowy w mowie osób dwujęzycznych” realizowanego wspólnie przez Instytut Slawistyki PAN i Uniwersytet w Ratyzbonie (finansowanie NCN, nr projektu 2016/23/G/HS2/04369, i DFG, nr projektu HA 2659/9-1).
Pierwszy z wykładów (14 marca) zatytułowany „Czy dwujęzyczność może być szansą na sukces i satysfakcję w życiu? Badania dwujęzycznych rodzin w Niemczech” został wygłoszony w języku polskim, a jego odbiorcami była wiedeńska polonia. Badaczki omówiły temat nastawienia do języków polskiego i niemieckiego przez imigrantów w Niemczech, którzy przybyli z terenów przyłączonych do Polski w 1945 roku. Przedstawiono przykłady konkretnych rodzin, w których zostały podjęte decyzje o wyborze języka domowego polskiego lub niemieckiego. Refleksji poddano wpływ tych wyborów na wykształcenie i losy wychowywanych w tych rodzinach dzieci. Wartością dodaną wykładu była możliwość wysłuchania w obu językach autentycznych wypowiedzi dwujęzycznych osób mieszkających w Niemczech. Temat okazał się dla Polaków w Wiedniu bardzo atrakcyjny, czego dowiodła długa i emocjonalna dyskusja, która przeniosła się z Sali Jana III Sobieskiego do kuluarów.
Kolejnego dnia prof. dr hab. Anna Zielińska i dr Irena Prawdzic-Jankowska wygłosiły wykład w j. niemieckim pt. „Das Spracherleben der Zweisprachigen im historischen deutsch-polnischen Grenzgebiet in Polen”. Szczegółowo naświetliły historię dwujęzycznych rodzin od pokoleń zakorzenionych w przygranicznym regionie wokół Piły, w województwie wielkopolskim. Omówiony został współczesny stan języka niemieckiego. Osią wykładu był emocjonalny stosunek do obu języków dwujęzycznych mieszkańców Piły i okolicznych miejscowości. Wyjaśniono termin „Spracherleben”, który wprowadziła wiedeńska językoznawczyni prof. Brigitta Busch. Odbiorcami wykładu byli mieszkańcy Wiednia zainteresowani historią, kulturą i językiem. Historia regionalna połączona z aspektem socjolingwistycznym okazała się bardzo interesująca, czego dowiodła, podobnie jak dnia poprzedniego, długa dyskusja.
Ostatniego dnia wizyty, tj. 18 marca 2024 r. naukowczynie z IS PAN poprowadziły warsztaty w Austriackiej Akademii Nauk (Österreichische Akademie der Wissenschaften Seminarraum 1, Bäckerstraße 13, 1010 Wien). Tytuł warsztatów brzmiał „Aufbau und Merkmale des zweisprachigen deutsch-polnischen digitalen Korpus LANGGENER”, a jego współorganizatorem była Stacja naukowa PAN w Wiedniu. W warsztacie wzięli udział naukowcy, naukowczynie, studenci oraz pracownicy i pracowniczki Stacji Naukowej PAN w Wiedniu. Zaprezentowano korpus dwujęzyczności polsko-niemieckiej dostępny na stronie https://langgener.ijp.pan.pl/#!/, a uczestnicy mogli zapoznać się z jego podstawowymi funkcjami i samodzielnie wyszukiwać dane morfosyntaktyczne i socjolingwistyczne.
Dodatkowo pokazano film objaśniający podstawowe funkcje korpusu dwujęzyczności czesko-niemieckiej, dostępnego na stronie https://www.korpus.cz/kontext/query?corpname=jazyky_v_migraci.
Obydwa korpusy powstały w ramach wspomnianego już projektu „Pokoleniowe zróżnicowanie języka: zmiany morfosyntaktyczne wywołane przez polsko-niemiecki kontakt językowy w mowie osób dwujęzycznych” (finansowanie NCN, nr projektu 2016/23/G/HS2/04369, i DFG, nr projektu HA 2659/9-1).
Przeprowadzone wykłady i warsztat oraz żywa interakcja z zainteresowanymi dowodzą istotności podejmowanej tematyki badawczej. Gratulujemy!
