Polecamy Państwa uwadze nowowydaną monografię autorstwa dr Gabrieli Augustyniak-Żmudy pt. „Biografie językowe przesiedleńców ze wschodnich województw II Rzeczypospolitej mieszkających w regionie lubuskim”. Stanowi ona 47. tom serii wydawniczej IS PAN „Język na Pograniczach”.
Książka jest już dostępna w wersji papierowej oraz elektronicznej, w repozytorium iReteslaw pod linkiem: https://ispan.waw.pl/ireteslaw/handle/20.500.12528/1965
Książka Gabrieli Augustyniak-Żmudy należy do stosunkowo nowego nurtu socjolingwistyki w Polsce i jako pierwsza kompleksowo ukazuje wpływ biografii językowej na idiolekt. Jest wynikiem wieloletnich badań terenowych autorki w ponad dwudziestu miejscowościach regionu lubuskiego.
Celem monografii było przedstawienie różnorodności językowej przesiedleńców ze wschodnich rubieży przedwojennej Polski, którzy po drugiej wojnie światowej przybyli a te tereny i którzy posługiwali się różnymi językami prymarnymi i sekundarnymi. Autorka poddała przeprowadzone wywiady transkrypcji fonetycznej, na podstawie której zbudowała biografie językowe rozmówców oraz zanalizowała wybrane cechy fonetyczne i fleksyjne, tworząc przy tym szereg statystyk za pomocą analizy ilościowej. Dokonała porównania lingwistycznego idiolektów wyodrębnionych grup oraz przypadków jednostkowych – osób przed przesiedleniem jednojęzycznych lub dwujęzycznych. W konkluzji stwierdziła, że zróżnicowanie językowe wybranych grup jest zależne od biografii językowych, które wywierają znaczący wpływ na idiolekty użytkowników języków.
Monografię dopełnia wybór tekstów gwarowych polskich i ukraińskich, które mają „wartość dokumentacyjną. […] Respondenci są świadkami dramatycznych wydarzeń wojennych i powojennych, ważnych dla historii i kultury Polski” (H. Karaś). Utrwalona w wywiadach polszczyzna oraz ich treść mogą być wykorzystywane nie tylko do prac porównawczych z dziedziny badań nad biografiami językowymi, lecz również w pracach naukowych z zakresu innych dyscyplin humanistycznych.
Zapraszamy do lektury!
Publikacja dofinansowana z programu „Doskonała nauka” Ministra Edukacji i Nauki w ramach projektu nr DNM/SN/551019/2022.
Gabriela Augustyniak-Żmuda, Biografie językowe przesiedleńców ze wschodnich województw II Rzeczypospolitej mieszkających w regionie lubuskim, Warszawa: Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk & Fundacja Slawistyczna 2023 [seria: Język na Pograniczach 47], ss. 379, ISBN: 978-83-66369-52-8 [e-book], ISBN: 978-83-66369-60-3 [druk], handle: https://hdl.handle.net/20.500.12528/1965