Serdecznie zapraszamy na zebranie naukowe Zakładu Literaturoznawstwa i Kulturoznawstwa IS PAN, które odbędzie się we wtorek, 18 marca 2025 r., w godz. 11.00 – 13.00 w trybie hybrydowym – w Instytucie Slawistyki PAN przy ul. Jaracza 1 (V piętro) oraz on-line na platformie Zoom.
Osoby spoza Instytutu Slawistyki PAN, które chciałyby uczestniczyć w zebraniu, mogą otrzymać link do spotkania za pośrednictwem sekretariatu: sekretariat@ispan.edu.pl. Chęć udziału w trybie stacjonarnym prosimy zgłosić do sekretariatu Instytutu do 17 marca 2025.
Na najbliższym zebraniu dr Ewa Wróblewska-Trochimiuk przedstawi referat zatytułowany „Archiwa i postzależności”.
Abstrakt
Proponowane wystąpienie jest efektem badań w projekcie „Visual Narratives of Civil Society. The Modern Ukraine Project?” (Fundacja na rzecz Nauki Polskiej), a w szczególności wynikiem pracy nad artykułem „«The Civil Ukraine» Archive – practicing potential history and rescuing the future” (w przygotowaniu).
Badaczka jest zainteresowana tym, czy współczesne archiwa – w tym również to współtworzone przez nią w ramach projektu poświęconego komunikacji politycznej w pierwszym roku pełnoskalowej agresji Rosji na Ukrainę – mogą, a może nawet powinny, stać się narzędziem do przekraczania dominujących narracji oraz redefiniowania sposobów rozumienia historii.
Zagadnienie to jest częścią szerszych badań nad postzależnościową kondycją kultur, którymi zajmuje się dr Wróblewska-Trochimiuk. W kulturach tych struktury myślenia, język, instytucje oraz praktyki badawcze wciąż, często nieświadomie, odbijają echa minionych zależności, charakterystycznych dla nich schematów myślowych i mechanizmów kontrolujących pamięć zbiorową.
Przedmiotem obecnego badania naukowczyni jest materiał pochodzący z pierwszego roku pełnoskalowej agresji Rosji na Ukrainę, niemniej jednak w przekonaniu badaczki poruszana problematyka ma odniesienie także do obszaru postjugosłowiańskiego.
Analizując wizualia i wyzwania związane z budowaniem dla nich archiwum, dr Wróblewska-Trochimiuk zamierza pokazać trudności, które pojawiają się przy wychodzeniu poza utrwalone schematy interpretacyjne oraz naukowe przesądy. Naświetli również potencjał archiwów jako przestrzeni, w której możliwe jest negocjowanie postzależnościowej kondycji. Refleksji towarzyszyć będzie pytanie, czy archiwa jako narzędzia przechowywania i konstruowania pamięci mogą stać się przestrzenią emancypacyjną, czy raczej wciąż pozostają zakorzenione w dawnych porządkach, które je powołały.