Wydarzenia

Serdecznie zapraszamy na otwarte zebranie naukowe, które odbędzie się w czwartek 8 maja o godz. 12.00 w sali seminaryjnej (II piętro) Pałacu Działyńskich w Poznaniu.

Na spotkaniu prof. Zofia Sawaniewska-Moch przedstawi referat pt. „Intymistyka kobieca jako źródło do badań językowo-kulturowych na przykładzie dzienników Emilii z Beniowskich Wróblewskiej z lat 1850–1886”.

Serdecznie zapraszamy na kolejne spotkanie z cyklu „Ukraińskie wtorki”, które odbędzie się 13 maja 2025 r. o godz. 18.00 na platformie Zoom.

Link do wydarzenia dostępny jest za pośrednictwem sekretariatu IS PAN: sekretariat@ispan.edu.pl.

Wykład pt. „Społeczna percepcja uchodźców z Ukrainy, migrantów oraz działań podejmowanych przez polskie państwo” wygłosi dr Robert  Staniszewski z Katedry Socjologii Polityki i Marketingu Politycznego Uniwersytetu Warszawskiego.

Opis:

W latach 2022–2025 realizowany jest interdyscyplinarny projekt badawczy pt. „Społeczna percepcja uchodźców z Ukrainy, migrantów oraz działań podejmowanych przez polskie państwo”, prowadzony przez zespoły naukowców z dwóch instytucji: Wydziału Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego oraz Wydziału Nauk Społecznych Akademii Ekonomiczno-Humanistycznej w Warszawie.

Projekt ten został laureatem VII edycji konkursu „Nauka jest dla ludzi”, którego celem jest promowanie badań naukowych odpowiadających na ważne wyzwania społeczne oraz pomagających lepiej zrozumieć współczesny świat.

W ramach projektu przeprowadzono ponad 100 niezależnych badań opinii publicznej, których wyniki zostały zaprezentowane w formie raportów.

W trakcie wystąpienia – odwołując się do prowadzonych badań – prelegent odpowie m.in. na pytania: czym różnią się pojęcia „uchodźca” oraz „migrant”, co oznacza efekt dobrego Samarytanina w badaniach opinii publicznej, jak funkcjonują w debacie publicznej takie określenia, jak „sowiecka mentalność” czy „postawa roszczeniowa”, oraz czy młode Polski obawiają się konkurencji na rynku matrymonialnym oraz rynku pracy ze strony młodych Ukrainek.

Serdecznie zapraszamy na spotkanie z dr hab. Karoliną Ćwiek-Rogalską wokół książki „Ziemie. Historie odzyskiwania i utraty” (Wydawnictwo RN), które odbędzie się w czwartek, 8 maja 2025 r., o godz. 18.00 w Bibliotece Niemieckiego Instytutu Historycznego w Warszawie (Aleje Ujazdowskie 39).

Rozmowa odbędzie się w ramach cyklu „Biblioteka NIH – tu się rozmawia”, a poprowadzi ją dr hab. Jan Musekamp.

Serdecznie zapraszamy na zebranie naukowe Zakładu Literaturoznawstwa i Kulturoznawstwa IS PAN, które odbędzie się we wtorek, 13 maja 2025 r., w godz. 11.00−13.00 w trybie hybrydowym − w Instytucie Slawistyki PAN przy ul. Jaracza 1 (V piętro) oraz on-line na platformie Zoom.

Osoby spoza Instytutu Slawistyki PAN, które chciałyby uczestniczyć w zebraniu, mogą otrzymać link do spotkania za pośrednictwem sekretariatu: sekretariat@ispan.edu.pl. Chęć udziału w trybie stacjonarnym prosimy zgłosić do sekretariatu Instytutu do 12 maja 2025.

Najbliższe zebranie będzie poświęcone dyskusji na temat studiów dekolonizacyjnych oraz post-kolonialnych, w tym kwestii pojęć, jakimi posługują się badacze poruszający się w tych obszarach.

Podczas spotkania dr Olha Tkachenko przedstawi założenia oraz wstępne wyniki badań prowadzonych w ramach projektu NCN Miniatura pt. „Dekolonizacyjne procesy w ukraińskim segmencie YouTube po 24 lutego 2022 roku”.

Opis:

W ramach projektu analizowana jest zawartość ukraińskiego YouTube’a pod kątem obecnych w nim procesów dekolonizacyjnych, dominujących narracji oraz kształtujących się dyskursów. Dr Tkachenko przedstawi założenia badawcze oraz przyjętą perspektywę teoretyczno-metodologiczną, osadzoną w paradygmacie badań dekolonialnych, obejmujących treści medialne. Szczególna uwaga zostanie poświęcona analizie treści określanych mianem „dekolonizacyjnych” oraz definiowaniu tego rodzaju przekazów w kontekście ukraińskim. W centrum uwagi dr Tkachenko znajdują się relacje rosyjsko-ukraińskie, w tym próba odpowiedzi na pytania: czym jest dekolonizacja, jakie są jej granice i formy oraz w jakim stopniu procesy takie, jak dekomunizacja czy derusyfikacja mogą być uznawane za elementy szerszego projektu dekolonizacyjnego.

Po wysłuchaniu wstępnych uwag dr Tkachenko przewidziana jest dyskusja wokół zastosowania kategorii takich, jak dekolonializm, antykolonializm oraz postkolonializm w odniesieniu do Europy Środkowo-Wschodniej, a także wokół zagadnień związanych z adaptacją klasycznych studiów postkolonialnych do specyfiki regionu. Zdaniem dr Tkachenko warto też zastanowić się nad kwestią, czy mamy dziś do czynienia z nadużyciem pojęcia „dekolonizacji” w dyskursie naukowym i medialnym oraz nad rolą, jaką w analizie tych procesów odrywają studia slawistyczne.

Polecane lektury:

Getka, Joanna (2024).  „Dekolonizacja i deimperializacja potrzebne od zaraz!” Dekonstrukcja rosyjskiej imperialnej narracji kulturowej jako wyzwanie dla współczesnej slawistyki. Białoruś, Polska, Ukraina. Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej, 17, 165–188.

Zapraszamy na 53. Seminarium Migracyjne IEiAK UW współorganizowane z IS PAN, które odbędzie się 6 maja 2025 r. o godz. 17.00 w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Warszawskiego (Warszawa, ul. Żurawia 4) w sali 108.

Gościnią będzie dr hab. Małgorzata Budyta-Budzyńska, prof. UC (Uniwersytet Civitas, dawne Collegium Civitas), która wygłosi wykład pt. „Islandory i Nowowiejscy. Migracje wiejskie na przykładzie mazurskiej gminy Stare Juchy”.

Opis:

Na przełomie drugiej i trzeciej dekady XXI wieku w mazurskiej gminie Stare Juchy zachodzą dwa równoległe procesy związane z mobilnością przestrzenną: emigracja zagraniczna i krajowa z Juch oraz migracja osiedleńcza do Juch. Dotychczasowi mieszkańcy wyjeżdżają do Ełku, Olsztyna i innych miast oraz za granicę, głównie do Islandii; jednocześnie trwa proces wykupywania działek w gminie i osiedlania się tymczasowo lub na stałe przybyszów z dużych miast. Obie mobilności zachodzą w gminie na stosunkowo dużą skalę w porównaniu do innych miejscowości regionu, dlatego gmina jest swoistym laboratorium procesów migracyjnych.

Odwołując się do badań jakościowych przeprowadzonych w latach 2016–2021 wśród emigrantów i emigrantek powrotnych z Juch oraz osadników z wielkich i średnich miast mieszkających w gminie, badaczka przedstawi obie juskie społeczności. Skupi się na motywach, jakimi kierowali się migranci z obu grup, opuszczając swoje dotychczasowe miejsca zamieszkania, oraz konsekwencjach obu migracji dla migrujących, ich rodzin i gminy.  Spróbuje odpowiedzieć na pytania, jaka jest rola emigrantów/emigrantek powrotnych i nowych osiedleńców z wielkich miast jako potencjalnych agentów zmian? Czy model migrowania do Islandii wpisuje się w tradycyjny model migrowania za granicę z obszarów peryferyjnych, a migrowanie do Juch z wielkich miast jest przykładem migracji kontrurbanizacyjnych?

Polecane lektury:

Budyta-Budzyńska, M. (2022) Islandory i nowowiejscy. Migracje wiejskie na przykładzie mazurskiej gminy Stare Juchy. Warszawa: Scholar.
Zawistowicz-Adamska, K. (1948) Społeczność wiejska. Doświadczenia i rozważania z badań terenowych w Zaborowie. Łódź: Polski Instytut Służby Społecznej.

Serdecznie zapraszamy na kolejne spotkanie klubu i seminarium lekturowego „Świeżo napisane”, które odbędzie się 7 maja (uwaga, wyjątkowo w środę!) o godz. 14.00 w siedzibie Instytutu Slawistyki PAN (ul. Warszawa, ul. Jaracza 1, V piętro) oraz online.

Tym razem będziemy rozmawiać o książce Rose Hackman „Praca emocjonalna” – pozycji, która zagląda tam, gdzie zazwyczaj tylko się milczy: do zakamarków codziennego wysiłku emocjonalnego, który zbyt często bywa niewidzialny i niedoceniony.

Link do Zooma będzie dostępny za pośrednictwem: ewa.wroblewska@ispan.edu.pl, karolina.cwiek-rogalska@ispan.edu.pl.

Zapraszamy na spotkanie z dr Ewą Wróblewską-Trochimiuk, autorką książki „Naszego nie damy. Spory i obrazy polityczne w Serbii i Chorwacji po roku 2000” (2024, IS PAN). Wydarzenie odbędzie się w poniedziałek, 28 kwietnia 2025 r. o godz. 18.00 w Pracowni Duży Pokój (Warszawa, ul. Warecka 4/6).

Rozmowa będzie okazją do poznania politycznych i społecznych mechanizmów, które kształtują współczesne protesty, bunt i opór w Serbii i Chorwacji. Książka autorki, która stanowi punkt wyjścia spotkania, pokazuje, jak różne grupy polityczne i społeczne w dwóch krajach postjugosłowiańskich budują swoje narracje i tożsamości wokół praktyk protestacyjnych i obrazów w nich używanych. Temat ten jest niezwykle aktualny w kontekście dziejących się aktualnie protestów studenckich w Serbii.

Podczas rozmowy omówione zostaną nie tylko mechanizmy protestów i rola mediów w tworzeniu wizerunków buntu, ale także kwestie związane z językami wizualnymi, które stanowią integralną część współczesnych form oporu.

Jakie obrazy, symbole, plakaty towarzyszą protestom w tych krajach? Jakie obrazy protestów wytwarzają media? Jak te wizualne reprezentacje wpływają na społeczną percepcję wydarzeń i formują polityczne narracje?

Spotkanie poprowadzi dr Katarzyna Taczyńska.
Serdecznie zapraszamy wszystkich zainteresowanych tematyką współczesnej polityki, praktyk protestacyjnych, kultury wizualnej oraz badań nad obszarem postjugosłowiańskim regionem.

Elektroniczną wersję książki można pobrać za darmo z repozytorium iReteslaw: https://hdl.handle.net/20.500.12528/1994

Biogramy uczestniczek:

Dr Ewa Wróblewska-Trochimiuk – kulturoznawczyni, badaczka kultury wizualnej i slawistka. Pracuje w Instytucie Slawistyki PAN. Autorka książki „Sztuka na marginesach. Chorwacki plakat polityczny w XIX i XX wieku” oraz „Naszego nie damy. Obrazy i spory polityczne w Serbii i Chorwacji po roku 2000”. Bada związki obrazów i polityki na Bałkanach oraz w Europie Środkowej (w tym w Ukrainie). Współredaguje czasopismo „Sprawy Narodowościowe”.

Dr Katarzyna Taczyńska – literaturoznawczyni, bałkanistka, judaistka i slawistka. Adiunktka w Instytucie Slawistyki PAN, w którym kieruje projektem pt. „Żydowska, bałkańska, kobieca. Literatura bałkańskich Żydówek jako doświadczenie mniejszości” (NCN Opus).

Organizatorzy spotkania: Instytut Slawistyki PAN oraz Stowarzyszenie Pracownia Etnograficzna.

Serdecznie zapraszamy na spotkanie z cyklu „Podróże z antropologią” organizowane przez Stowarzyszenie „Pracownia Etnograficzna”, które odbędzie się 25 kwietnia 2025 r. (piątek) o godz. 18.00 w Pracowni Duży Pokój (ul. Warecka 4/6, Warszawa).

Wykład pt. „Mazurzy – czyli kto? Podróż przez mazurskość od reformacji do czasów współczesnych” wygłosi dr Piotr Szatkowski – tłumacz, popularyzator i badacz społeczności mazurskiej, adiunkt w Instytucie Slawistyki PAN.

Opis:

Mazurskość jako kultura pogranicza kształtowała się na dość zapomnianym uboczu, a jednocześnie na styku formujących się od XIX w. dwóch wielkich narodów – polskiego i niemieckiego. Przez wieki region mazurski ulegał kilkakrotnym, nieraz bardzo radykalnym przeobrażeniom infrastrukturalnym, etnicznym, wyznaniowym i językowym, mimo to po dziś dzień zauważalne są ślady ciągłości kulturowej wśród potomków Mazurów. Spróbujmy sobie zatem odpowiedzieć na pytanie – co łączy Mazura z XXI w. z tym z początku wieku XIX? Jak współczesna mazurskość odwołuje się do tej tradycyjnej? Czy można zaobserwować próby adaptacji we współczesnych warunkach globalnej wioski?

Więcej informacji dostępnych jest w opisie wydarzenia na Facebooku: https://fb.me/e/5mIQmWcqC.

20 marca 2025 r. mgr Andrzej Żak, doktorant Szkoły Doktorskiej Anthropos i współpracownik w grancie „Różnorodność językowa w Polsce” (kier. prof. Nicole Dołowy-Rybińska), poprowadził warsztaty na temat podstaw akcentuacji litewskiej na spotkaniu Koła Naukowego Bałtystów na Uniwersytecie Warszawskim.

Warsztaty zostały przeprowadzone w ramach grantu NCN PRELUDIUM „Korelaty akustyczne akcentu w języku kaszubskim” (2022/45/N/HS2/02855).