Serdecznie zapraszamy na otwarte spotkanie Laboratorium Środkowoeuropejskiego działającego przy Instytucie Slawistyki PAN, którego gościem będzie dr hab. Piotr Gierowski z Instytutu Slawistyki UJ.
Punktem wyjścia do rozmowy będzie książka prof. Gierowskiego „Sztuka outsiderów. Znak – proces – zdarzenie” (Wydawnictwo Libron).
Spotkanie odbędzie się 9 lipca 2025 roku o godz. 10.30 na platformie Zoom. Link dostępny jest za pośrednictwem: sekretariat@ispan.edu.pl
Opis:
Sztuka outsiderów, sfera tradycyjnie określana jako art brut czy outsider art, obejmuje w najogólniejszym i najbardziej podstawowym znaczeniu wytwory twórców pozbawionych wykształcenia artystycznego oraz doświadczających różnego rodzaju wykluczenia (są to osoby funkcjonujące zwykle na marginesie społeczeństwa, ludzie z niepełnosprawnościami, chorujący psychicznie, w różny sposób straumatyzowani). Ich oryginalna twórczość sytuuje się poza sferą tradycyjnie rozumianej sztuki profesjonalnej, poza tradycją, z dala od modnych czy klasycznych konwencji artystycznych.
Podczas prezentacji omówione zostaną podstawowe założenia badawcze i metodologiczne książki „Sztuka outsiderów. Znak – proces – zdarzenie” oraz kluczowe obszary i problemy badawcze, które mogą stać się punktem wyjścia do dalszych studiów, w szczególności w zakresie literatury.
„Uniwersytety w cieniu kryzysu. Nacjonalistyczna radykalizacja studentów Warszawy i Wiednia w okresie międzywojennym” to krytyczne spojrzenie na przeszłość dwóch uczelni Europy Środkowo-Wschodniej. Autorka stawia pytanie o powód, dla którego to właśnie studenci zostali awangardą nacjonalistycznych rewolucji. Analizuje praktyki i dyskursy skrajnej prawicy, której rola rosła na polskich i austriackich uniwersytetach w międzywojniu. Wykorzystując historyczne źródła i socjologiczną wyobraźnię, sięga do emocji i aspiracji „zwykłych akademików”. Pokazuje, jak organizacje samopomocowe przekształcały się w agendy antysemityzmu, jak kultura polityczna młodych naznaczona została przemocą, a brutalne ataki na żydowskich studentów i profesorów stały się codziennością. Śledzi, jak radykalna mniejszość była coraz głośniejsza i skutecznie przyciągała milczącą większość, a postulaty wykluczenia Żydów ze wspólnoty narodowej trafiły do głównego nurtu, żeby w końcu stać się oficjalną polityką rektoratów wprowadzających getto ławkowe. Praca przybliża atmosferę kryzysu i fascynację faszyzmem, ukazuje chronologię przemocy, bada nacjonalistyczne rytuały i symbole. Zestawienie szerokiej europejskiej perspektywy z historią w skali mikro daje nowe spojrzenie na II Rzeczpospolitą, I Republikę Austriacką i prawicowy radykalizm, nie tylko międzywojenny.
