W dniach 15–18 maja 2025 r. w Pałacu Kultury i Nauki, na placu Defilad oraz w Muzeum Sztuki Nowoczesnej odbyła się kolejna edycja Międzynarodowych Targów Książki w Warszawie. W tym roku gościem honorowym była Republika Korei. Imprezie towarzyszył wielowątkowy program, a udział w niej wzięło ponad 600 wystawców.

Podczas Targów nie zabrakło obecności Instytutu Slawistyki Polskiej Akademii Nauk. Przez 4 dni zespół wydawnictwa IS PAN spotykał się z odwiedzającymi Targi na wspólnym stoisku zaprzyjaźnionych wydawców: Amaltea | IS PAN | Oficyna Naukowa| Claroscuro | Kwiaty Orientu, pod numerem L9 (w namiocie). Odwiedzający mogli zapoznać się z przygotowaną ofertą książek i zakupić wybrane monografie.

Pierwszego dnia Targów, tj. 15 maja, o godz. 16.00, w Forum Sali Mikołajskiej PKiN odbyło się wydarzenie zatytułowane „Język ukraiński w Polsce: integracja, tożsamość i ciągłość kulturowa”. Punktem wyjścia do rozmowy była książka dr. Pawła Levchuka, „Wielojęzyczność migrantów wojennych z Ukrainy w Polsce” (IS PAN 2024). Poza autorem w dyskusji wzięli również udział: Oleksandr Pustovyi – Dyrektor Warszawskiej Szkoły Sobotniej, Vasyl Melnychuk – III Sekretarz Ambasady Ukrainy w Polsce oraz Tetiana Petrenko – Kierowniczka Działu ds. kontaktów ze społeczeństwem Ukraińskiego Instytutu Książki. Spotkanie poprowadziła Jana Stępniewicz – dziennikarka Polskiego Radia dla Ukrainy.

Z kolei 16 maja, w godz. 14.30–15.30, dr Ewa Wróblewska-Trochimiuk podpisywała na stoisku IS PAN swoją najnowszą publikację „Naszego nie damy. Spory i obrazy polityczne w Serbii i Chorwacji po roku 2000” (IS PAN 2024).

Dziękujemy za wszystkie spotkania i rozmowy!

Organizatorem Międzynarodowych Targów Książki w Warszawie jest Fundacja Historia i Kultura. Kolejna edycja MTK odbędzie się w dniach 28–31 maja 2026 r. na PGE Narodowym.

У понеділок, 26 травня 2025 року, о 17.00 в Інституті славістики Польської академії наук (вул. Ярача, 1) відбудеться презентація антології українського письменства  Підляшшя «Країна свойого слова» (Більськ 2023).

Під час зустрічі автор антології, Юрій Гаврилюк, прочитає лекцію на тему: «Історичний контекст літературних творів українською мовою на Підляшші».

Захід проведе директор IS PAN, д-р габ. Ева Ґолаховська, проф. ІС ПАН.

Також можна буде взяти участь у зустрічі онлайн. Щоб отримати посилання, будь ласка, зв’яжіться з нами за адресою sekretariat@ispan.edu.pl до 26 травня, 15.00.

Організатори: Інститут славістики Польської академії наук, Підляський науковий інститут
Cфінансовано завдяки дотації Міністра внутрішніх справ і адміністрації Республіки Польща

Опис:

Антологія україномовного письменства Підляшшя «Країна свойого слова» є першим таким широким і комплексним представленням літературної творчості Підляшшя, створеної українською мовою, як літературною, так і місцевими, підляськими українськими говірками. У понад 500-сторінковому виданні зібрано, створені у ХІХ-ХХІ ст., твори 77 авторів, які походять із десятків місцевостей регіону від Володавки на півдні по північний берег Нарви, а також анонімні та народні твори з цього терену. Помітною є різноманітність літературних жанрів, антологія включає поезію, короткі прозові твори, драми, публіцистику. Окрім літературних творів, видання містить розлогий історичний вступ, біографічну та бібліографічну інформацію про підляських авторів, які писали українською мовою, карти з позначенням місцевостей, з яких походять автори творів та вибрану бібліографію, а також короткий зміст польською та англійською мовами.

Автором антології є український історик із Підляшшя Юрій Гаврилюк, який для віднайдення літературних творів, написаних різновидами української мови, провів титанічну пошукову роботу на сторінках часописаів, книжкових видань, архівних і бібліотечних зібрань, приватних архівів. Ю. Гаврилюк підібрав твори, що ввійшли до антології, написав історичний вступ та підготував додатки до антології.

Антологія є першим виданням Підляського наукового інституту. Підготовка та видання антології було можливим завдяки отриманню Підляським науковим інститутом дотації на публічне завдання «Промоція української мови та культури Підляшшя», що фінансувалося з коштів Національного інституту свободи — Центру розвитку громадянського суспільства в рамках Урядової програми Фонд громадських ініціатив NOWEFIO на 2021-2030 роки. Саме однієї з трьох дій цього завдання було видання антології. Партнером Інституту при реалізації цього завдання був Союз українців Підляшшя.

Навдовзі антологія україномовного письменства Підляшшя «Країна свойого слова» буде поміщена в електронному вигляді на Інтернет-сторінці Підляського наукового інституту: www.pninstytut.org.

W poniedziałek 26 maja 2025 r. o godz. 17 w Instytucie Slawistyki Polskiej Akademii Nauk (ul. Jaracza 1) odbędzie się prezentacja antologii ukraińskojęzycznego piśmiennictwa Podlasia „Krajina swojoho słowa” (Bielsk Podlaski 2023).

Podczas spotkania autor antologii Jurij Hawryluk wygłosi wykład pt. „Kontekst historyczny twórczości literackiej w języku ukraińskim na Podlasiu”.

Wydarzenie poprowadzi Dyrektor IS PAN dr hab. Ewa Golachowska, prof. IS PAN.

W spotkaniu będzie można wziąć udział także online. Aby otrzymać link, prosimy o kontakt na adres sekretariat@ispan.edu.pl do 26 maja do godz. 15.00.

Organizatorzy: Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk, Podlaski Instytut Naukowy. Sfinansowano dzięki dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji Rzeczypospolitej Polskiej.

Opis:

Antologia ukraińskojęzycznego piśmiennictwa Podlasia „Країна свойого слова” (Krajina swojoho słowa – Kraina swojego słowa) jest pierwszą tak szeroką i całościową prezentacją twórczości literackiej Podlasia powstałej w języku ukraińskim, zarówno w literackim, jak też lokalnymi, podlaskimi gwarami ukraińskimi. W liczącej ponad 500 stron publikacji zebrano powstałe w XIX–XXI w. utwory 77 autorów, pochodzących z kilkudziesięciu miejscowości regionu od Włodawki na południu po północny brzeg Narwi, a także utwory anonimowe i twórczość ludową z tego terenu. Wyraźną jest różnorodność gatunków literackich, są w antologii poezje, małe formy prozatorskie, dramaty, utwory publicystyczne. Obok utworów literackich w publikacji znalazł się obszerny wstęp historyczny, informacje biograficzne i bibliograficzne dotyczące podlaskich autorów tworzących w języku ukraińskim, mapy pokazujące miejscowości, z których pochodzą autorzy utworów oraz wybrana bibliografia, a także streszczenie w języku polskim i angielskim.

Autorem antologii jest ukraiński historyk z Podlasia Jurij Hawryluk, który – w celu odszukania utworów literackich powstałych w różnych odmianach języka ukraińskiego – wykonał tytaniczną pracę przeprowadzając kwerendę źródłową na łamach czasopism, publikacji książkowych, w zbiorach archiwalnych i bibliotecznych oraz w archiwach prywatnych. J. Hawryluk dokonał wyboru utworów zamieszczonych w antologii, napisał wstęp historyczny oraz opracował dodatki do antologii.

Antologia jest pierwszą publikacją Podlaskiego Instytutu Naukowego. Przygotowanie i wydanie antologii było możliwe dzięki otrzymaniu przez Podlaski Instytut Naukowy dotacji na zadanie publiczne „Promocja języka i kultury ukraińskiej Podlasia”, które zostało sfinansowane ze środków Narodowego Instytutu Wolności — Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021–2030. Właśnie jednym z trzech działań tego zadania było przygotowanie i wydanie antologii. Partnerem Instytutu przy realizacji zadania był Związek Ukraińców Podlasia.

Wkrótce antologia ukraińskojęzycznego piśmiennictwa Podlasia Krajina swojoho słowa zostanie zamieszczona w wersji elektronicznej na stronie internetowej Podlaskiego Instytutu Naukowego: www.pninstytut.org.

W dniach 19–24 maja 2025 r. w Poznaniu odbędzie się Festiwal Poznań Poezji. W ramach festiwalu, 19 maja, dr hab. Joanna Roszak, prof. IS PAN, weźmie udział – wraz ze Szczepanem Kopytem i Dariuszem Sośnickim – w dyskusji „Sprawy warsztatu”. Spotkanie odbędzie się w Atelier WIMAR Stowarzyszenia Łazęga Poznańska (ul. Św. Marcin 75) o godz. 17.00. Szczegóły dostępne są pod linkiem: https://www.facebook.com/events/1037062741715851/

Z kolei 17 maja w godz. 12.00–15.00, w Centrum Kultury ZAMEK, prof. Roszak poprowadzi warsztaty poetyckie pt. „Poezja jako stan wyższej obecności”. Wydarzenie będzie prologiem do festiwalu.

17 maja 2025 roku w godz. 16.00–17.30 w Świetlicy Krytyki Politycznej w Cieszynie odbędzie się debata pt. „Cena pamięci: ile nas kosztuje historia Polski?”. Wydarzenie będzie transmitowane online na Facebooku i kanale Youtube.

W dyskusji udział wezmą:

• Michał Bilewicz (autor książki-finalistki Nagrody im. Marcina Króla 2025 „Traumaland. Polacy w cieniu przeszłości”);
• Karolina Ćwiek-Rogalska (autorka książki-finalistki Nagrody im. Marcina Króla 2025 „Ziemie. Historie odzyskiwania i utraty”);
• Łukasz Galusek (dyrektor programowy Międzynarodowego Centrum Kultury w Krakowie).

Prowadzenie: Edwin Bendyk (prezes Fundacji im. Stefana Batorego).

Na początku marca Kapituła Nagrody im. Marcina Króla wybrała pięć książek-finalistek czwartej edycji konkursu. Zwycięski tytuł ogłoszony zostanie 29 maja. Przed ogłoszeniem książki-laureatki tegorocznej Nagrody Fundacja Batorego organizuje publiczne debaty z autorami książek nominowanych do Nagrody oraz innymi ważnymi uczestniczkami i uczestnikami polskiej debaty intelektualnej.

Więcej informacji na temat nadchodzącego wydarzenia dostępnych jest pod linkiem: https://www.batory.org.pl/wydarzenia/cena-pamieci-ile-nas-kosztuje-historia-polski/

Zapraszamy!

Organizatorami spotkania są: Fundacja Batorego i Świetlica Krytyki Politycznej w Cieszynie.

Serdecznie zapraszamy na spotkanie z prof. dr hab. Nicole Dołowy-Rybińską, zatytułowane „Żywotność etnolingwistyczna na Kaszubach: metodologia badań, porównanie z innymi grupami, wnioski”.

Wydarzenie odbędzie się 22 maja 2025 r. o godz. 15.00 w Instytucie Konfucjusza UG (Gdańsk, ul. Jana Bażyńskiego 1a, sala 45).

Badaczka zaprezentuje wyniki badań żywotności etnolingwistycznej (ELV) wspólnot posługujących się językami kolateralnymi w Polsce, prowadzonych w ramach grantu NCN Sonata Bis „Różnorodność językowa w Polsce: języki kolateralne, działania na rzecz języków i konceptualizacja tożsamości zbiorowej” (2021–2026). Prof. Dołowy-Rybińska przedstawi wyniki badań ELV na Kaszubach (na tle innych analizowanych regionów w Polsce), pogłębione o wnioski z badań jakościowych. Ponadto, wspólnie z uczestnikami, naukowczyni zastanowi się, jak te wyniki mogą zostać wykorzystane do wzmocnienia żywotności etnolingwistycznej na Kaszubach.

Organizatorami wydarzenia są: Instytut Kaszubski, Instytut Slawistyki PAN oraz Oddział Gdański Towarzystwa Miłośników Języka Polskiego.