Jubileusz siedemdziesięciolecia IS PAN

25 czerwca 2025 roku w Instytucie Slawistyki PAN odbyło się spotkanie podsumowujące i zamykające obchody siedemdziesięciolecia Instytutu.

Wydarzenie było okazją do przypomnienia aktywności zorganizowanych w związku z obchodzonym w 2024 roku jubileuszem. Była to m.in.: debata o pograniczach i pograniczności podczas Międzynarodowych Targów Książki 2024, jubileuszowe seminarium w poznańskim oddziale IS PAN, międzynarodowa debata slawistyczna zorganizowana podczas oficjalnej uroczystości 24 października 2024 r. w Pałacu Staszica, sesja naukowa Centrum Slawistycznej Informacji Naukowej, poznański spacer slawistyczny, prezentacja filmu jubileuszowego oraz przechadzka śladami warszawskiej slawistyki.

Ostatnim wyzwaniem było zorganizowanie wystawy planszowej poświęconej Instytutowi Slawistyki PAN, która po raz pierwszy została zaprezentowana podczas wczorajszego wydarzenia.

Wystawa na dziesięciu planszach ukazuje najważniejsze wydarzenia, kluczowe dokonania oraz etapy rozwoju Instytutu Slawistyki PAN. Przedstawia także dzisiejszy obraz Instytutu: aktualną strukturę organizacyjną, różnorodność podejść badawczych, zaangażowanie w popularyzację nauki oraz otwartość na współpracę z otoczeniem pozaakademickim, prognozy na przyszłość i wyzwania, przed którymi staje dziś slawistyka. Ekspozycję wzbogacają kody QR, rozszerzające zakres informacji o badaniach i pracach naukowych badaczek i badaczy z Instytutu Slawistyki PAN.

Wystawa wyruszy dalej w świat – w najbliższych dniach zostanie zaprezentowana w Pałacu Działyńskich w Poznaniu, we wrześniu będzie ją można zobaczyć m.in. w Pałacu Staszica w Warszawie podczas 29. Festiwalu Nauki, a w październiku na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Wileńskiego w Wilnie.

Już teraz można zapoznać się z wystawą w wersji cyfrowej.

Działania zostały zorganizowane w ramach projektu  pt. „70 lat Instytutu Slawistyki PAN: tradycja i nowoczesność”. Projekt dofinansowany ze środków budżetu państwa, przyznanych przez Ministra Nauki w ramach Programu „Społeczna odpowiedzialność nauki II”.

Szanowni Państwo, Drogie Koleżanki i Drodzy Koledzy,

12.06.2025 roku (czwartek) mamy zaszczyt zaprosić Państwa na Warszawski Subiektywny Spacer Slawistyczny.

Spacer z przewodniczką odbędzie się w godz. 14.00 – 15.30. Miejsce zbiórki: przed siedzibą IS PAN (Warszawa, ul. Jaracza 1). Trasa: Powiśle, Krakowskie Przedmieście.

Spacer śladami warszawskiej slawistyki to okazja do poznania historii Instytutu w przestrzeni miejskiej, odwiedzenia miejsc związanych z jego działalnością, a także wysłuchania opowieści o ważnych postaciach i kluczowych wydarzeniach.

Serdecznie zapraszamy do wspólnego świętowania, wspomnień i odkrywania na nowo historii Instytutu Slawistyki PAN! Prosimy o potwierdzenie obecności do dnia 11 czerwca br. promocja@ispan.edu.pl.

W imieniu organizatorów,

Dr Małgorzata Kasner, Przewodnicząca Komitetu Obchodów 70-lecia Instytutu Slawistyki PAN

Działanie zostało zorganizowane w ramach projektu pt. „70 lat Instytutu Slawistyki PAN: tradycja i nowoczesność”. Projekt dofinansowany ze środków budżetu państwa, przyznanych przez Ministra Nauki w ramach Programu „Społeczna odpowiedzialność nauki II”.

 

Badania slawistyczne wobec kryzysów i wyzwań społeczno-kulturowych współczesności.

Debata z okazji 70-lecia Instytutu Slawistyki Polskiej Akademii Nauk
(1954 – 2024).

10.00 – 10.15

Powitanie:

dr hab. Maciej Gdula, podsekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego;

prof. dr hab. Andrzej Buko, dziekan Wydziału I Nauk Humanistycznych i Społecznych PAN;

dr hab. Ewa Golachowska, prof. IS PAN, dyrektorka Instytutu Slawistyki PAN;

dr hab. Karolina Bielenin-Lenczowska, prof. IS PAN, zastępczyni dyrektorki ds. naukowych.

Uroczyste otwarcie dwuczęściowej debaty naukowej „Badania slawistyczne wobec kryzysów i wyzwań społeczno-kulturowych współczesności. Debata z okazji 70-lecia Instytutu Slawistyki Polskiej Akademii Nauk (1954 – 2024)”.

 

10.15 – 11.45/12.00

Część I: Badania slawistyczne z perspektywy międzynarodowych ośrodków naukowych

Udział biorą: prof. dr hab. Florentina Badalanova-Geller (The Royal Anthropological Institute of Great Britain and Ireland, The British Museum, University College London), dr Karolina Ćwiek-Rogalska (IS PAN), prof. dr. Michael Moser (Institut für Slawistik, Universität Wien), prof. dr Kristina Rutkovska (Vilniaus Universitetas, Polonistikos Centras). Moderuje dr Małgorzata Kasner, zastępczyni dyrektorki ds. ogólnych Instytutu Slawistyki PAN (IS PAN).

 

12.00 – 13.15 przerwa

 

13.15 – 14.45/15.00

Część II: Badania slawistyczne w Instytucie Slawistyki PAN. Perspektywa generacyjna

Udział biorą: dr hab. Katarzyna Osińska, prof. IS PAN, prof. dr hab. Nicole Dołowy-Rybińska, dr Piotr Szatkowski. Moderuje dr hab. Ewa Golachowska, prof. IS PAN.

 

Podczas debaty zostaną poruszone następujące zagadnienia:

1. slawistyka i jej miejsce w Europie (na przykładzie doświadczeń Gości i pracowników Instytutu);
2. slawistyczne badania naukowe a życie społeczne i otaczający nas świat;
3. wyzwania stojące przed slawistyką teraz i w najbliższej przyszłości (kryzysy, populizmy, nowe technologie).

W każdej części planujemy 15-20 min na pytania i komentarze z sali.

Debata będzie transmitowana na kanale Youtube, dlatego serdecznie zapraszamy wszystkich zainteresowanych do śledzenia naszej dyskusji online: https://www.youtube.com/live/C0A3BCHCAxM?si=SJ5-MGnlIKwmaWnz

UWAGA! Popołudniowa część obchodów (od godz. 16.00) ma charakter zamknięty, obowiązują zaproszenia.

Serdecznie zapraszamy do obserwowania strony Aktualności – Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk (ispan.waw.pl) i mediów społecznościowych Instytutu Facebook, gdzie na bieżąco będzie informować i relacjonować nasze wydarzenie.

Działanie zostało zorganizowane w ramach projektu  pt. „70 lat Instytutu Slawistyki PAN: tradycja i nowoczesność”. Projekt dofinansowany ze środków budżetu państwa, przyznanych przez Ministra Nauki w ramach Programu  „Społeczna odpowiedzialność nauki II”.

*

Poniżej prezentujemy sylwetki uczestników debaty:

Prof. Dr hab. Florentina Badalanova-Geller – absolwentka filologii słowiańskiej na Uniwersytecie Sofijskim. Doktor nauk humanistycznych. Habilitowała się w 1993 r. w Bułgarskiej Akademii Nauk, wieloletnia wykładowczyni i profesor Uniwersytetu Sofijskiego. Obecnie pracuje  w The Royal Anthropological Institute of Great Britain and Ireland (Senior Researcher & Slavonic Database Editor (Anthropolwogical Index Online)), The British Museum (Anthropology Library and Research Centre), współpracuje z University College London, Selma Stern Zentrum für Jüdische Studien Berlin-Brandenburg, Max Planck Institut für Wissenschaftsgeschichte, Berlin. Badaczka słowiańskiego dziedzictwa parabiblijnego (w tym literatury apokryficznej, tradycji ustnej i ikonografii) oraz antropologii religii. Szczególnie interesuje ją interakcja między oralnością a piśmiennością. Autorka kilku monografii oraz ponad 60 artykułów. Więcej zob. https://therai.academia.edu/FlorentinaBadalanovaGeller/CurriculumVitae

Dr Karolina Ćwiek-Rogalska – bohemistka i antropolożka, adiunktka w Instytucie Slawistyki PAN. Stypendystka Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, Fundacji Fulbrighta i Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej. Kierowniczka grantów ERC StG „Spectral Recycling” i NCN OPUS. Zajmuje się kulturami obszarów post-przesiedleniowych w słowiańskiej Europie Środkowej od roku 1945. Autorka monografii „Zapamiętane w krajobrazie. Krajobraz czesko-niemieckiego pogranicza w czasach przemian” (2017) oraz „Ziemie. Historie odzyskiwania i utraty” (2024). Więcej zob. https://ispan.waw.pl/default/pracownik/karolina-cwiek-rogalska/

Prof. Dr hab. Nicole Dołowy-Rybińska – kulturoznawczyni i socjolingwistka. Zajmuje się problematyką języków i kultur mniejszościowych w Europie. Jest autorką wielu artykułów oraz kilku monografii. W latach 2019-2023 wicedyrektorka Instytutu Slawistyki PAN ds. naukowych. Laureatka prestiżowych nagród naukowych i konkursów grantowych. Obecnie kieruje projektem NCN Sonata Bis „Różnorodność językowa w Polsce: języki kolateralne, działania na rzecz języków i konceptualizacja tożsamości zbiorowej” (2021–2026) (2020/38/E/HS2/00006). Członkini m.in.  Advisory Council European Centre for Minority Issues (Flensburg). Więcej zob. https://ispan.waw.pl/default/pracownik/nicole-dolowy-rybinska/

Dr hab. Ewa Golachowska, prof. IS PAN – polonistka, slawistka, językoznawczyni. Jej zainteresowania badawcze koncentrują się na języku i kulturze pogranicza polsko-wschodniosłowiańskiego, wielojęzyczności, religijności na pograniczach religijnych i etnicznych, a w szczególności na kwestiach związanych z zależnościami występującymi pomiędzy językiem i tożsamością. Autorka oraz współautorka wielu monografii, licznych artykułów naukowych oraz popularyzatorskich. W latach 2007–2016 prezeska Fundacji Slawistycznej, 2019–2023 kierowniczka Zakładu Językoznawstwa IS PAN. Obecnie dyrektorka Instytutu Slawistyki PAN. Więcej zob. https://ispan.waw.pl/default/pracownik/ewa-golachowska/

Dr Małgorzata Kasner – polonistka i lituanistka. Doktor nauk humanistycznych (literaturoznawstwo). Wieloletnia wykładowczyni studiów lituanistycznych na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego (1990-2017) oraz na Wydziale Artes Liberales (2017-2022).  W latach 1993–1996 wykładowczyni w Centrum Polonistycznym Uniwersytetu Wileńskiego.  Dyrektorka Instytutu Polskiego w Wilnie w latach 2000–2005 i 2009–2015. Uhonorowana Nagrodą Sejmu RL (2005), nagrodą Forum Współpracy i Dialogu Polsko-Litewskiego im. Jerzego Giedroycia (2016). Autorka monografii podoktorskiej i kilkunastu artykułów naukowych. W latach 2016-2024 prezeska Fundacji Slawistycznej. Badaczka kultury pamięci miasta (na przykładzie współczesnego Wilna). Obecnie zastępczyni dyrektora ds. ogólnych w Instytucie Slawistyki PAN. Więcej zob.  https://ispan.waw.pl/default/pracownik/malgorzata-kasner/

Prof. Dr Michael Moser – profesor w Instytucie Slawistyki Uniwersytetu Wiedeńskiego. W 2017 r. uzyskał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Narodowego im. Tarasa Szewczenki w Kijowie. W 2019 r. wyróżniony Złotem Medalem im. Wernadskiego Narodowej Akademii Nauk Ukrainy „za wybitne osiągnięcia w badaniu języka ukraińskiego i socjolingwistyki”. Profesor Honorowy Akademii Kijowsko-Mohylańskiej. Do jego głównych zainteresowań badawczych należą: historia języków słowiańskich, ze szczególnym uwzględnieniem języka ukraińskiego, rosyjskiego, polskiego i wzajemnych kontaktów językowych między Słowianami. Autor kilku monografii i licznych artykułów naukowych. Więcej zob.  https://slawistik.univie.ac.at/en/staff/person/user/moserm4/inum/1079/backpid/12319/

Dr hab. Katarzyna Osińska, prof. IS PAN – zajmuje się teatrem rosyjskim XX i XXI wieku, relacjami między awangardą historyczną i neoawangardą w teatrze i sztukach plastycznych; twórczością Tadeusza Kantora; problematyką transferu kulturowego w odniesieniu do związków rosyjsko-hiszpańskich. Autorka ponad stu artykułów naukowych i pięciu książek autorskich. Więcej zob. https://ispan.waw.pl/default/pracownik/katarzyna-osinska/

Prof. Dr Kristina Rutkovska – profesor w Centrum Polonistycznym Uniwersytetu Wileńskiego. Jej zainteresowanie badawcze obejmują m.in. językoznawstwo kulturowe, językoznawstwo aksjologiczne oraz kulturę pogranicza litewsko-polskiego. Autorka kilkudziesięciu artykułów i kilku książek współautorskich poświęconych różnym zagadnieniom: problemom tożsamości na pograniczu, wielokulturowości w języku, interferencjom litewskim i wschodniosłowiańskim na polszczyznę, lituanizmom leksykalnym. Więcej zob. https://www.flf.vu.lt/en/institutes/bkki/researchers?view=article&id=5947

Dr Piotr Szatkowski – adiunkt w Instytucie Slawistyki PAN badający z perspektywy socjolingwistycznej społeczność mazurską oraz ruch rewitalizatorów języka staropruskiego. Absolwent skandynawistyki na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Gdańskiego, doktoryzował się w Instytucie Slawistyki PAN. Aktywnie działa na rzecz badania i rewitalizacji elementów rdzennych kultur obszaru dawnych Prus. Autor artykułów naukowych o Mazurach i Prusach, a także „Elementarza mowy mazurskiej”. Twórca popularyzatorskich felietonów radiowych, tłumacz „Małego Księcia” na etnolekt mazurski i zrekonstruowany język pruski. Więcej zob. https://ispan.waw.pl/default/pracownik/piotr-szatkowski/

Program seminarium jubileuszowego

System Bibliografii Językoznawstwa Slawistycznego iSybislaw:
wczoraj – dziś – jutro

(25.10.2024, Warszawa, Instytut Slawistyki PAN, ul. Jaracza 1
oraz Zoom – link dostępny za pośrednictwem: sekretariat@ispan.edu.pl)

 

11.00–11.30 Otwarcie seminarium

 

Obrazy malowane bibliografią

11.30–11.50 Paweł Kowalski: Centrum Slawistycznej Informacji Naukowej jako podmiot integrujący środowisko slawistyczne

11.50–12.10 Jaugenija Volkava: Беларускае славістычнае мовазнаўства праз прызму бібліяграфіі

12.10–12.30 Valentina Kulpina: O włączeniu do bazy informacji slawistycznej iSybisław prac z zakresu lingwistyki barwy

12.30–13.00 Dyskusja

13.00–13.20 Przerwa kawowa

 

W slawistycznym kręgu

13.20–13.40 Jelena Janković: Serbskie czasopismo językoznawcze „Naš jezik” w bibliograficznej bazie iSybislaw

13.40–14.00 Ana Golubović: Slavistička bibliografija i Beograd: osvrt na Kongrese slavista 1939. i 2018. i njihov značaj

14.00–14.20 Dyskusja

14.20–14.40 Przerwa kawowa

 

Wokół Centrum

14.40–15.00 Jakub Banasiak, Ekaterina Petkova: Z prac nad dwujęzycznym słownikiem słów kluczowych językoznawstwa slawistycznego

15.00–15.20 Małgorzata Kornacka: Wyszukiwanie według indeksów (osób, słów kluczowych) a wyszukiwanie według słów w polach opisu (tytuł, abstrakt) w iSybislawie – porównanie wyników

15.20–15.40 Dyskusja

15.40 Zakończenie seminarium